MaaS pilot Utrecht Leidsche Rijn Markconsultatiedag 29 november 2017 Hartelijk welkom op de presentatie van Leidsche Rijn namens de provincie en de gemeente Utrecht. Mijn naam is… Naast mij staat… De komende 10 minuten neem ik jullie mee in onze plannen voor een MaaS pilot.

Utrecht groeit de komende jaren met 70. 000 inwoners tot 410 Utrecht groeit de komende jaren met 70.000 inwoners tot 410.000 inwoners rond 2030. Dat gebeurt vooral door op inbreidingslocaties in de bestaande stad. Sinds 1998 is ten Westen van de bestaande stad – ingeklemd tussen de A12 en de A2 – de VINEX-uitleglocatie Leidsche Rijn en Vleuten - De Meern ontwikkeld.

Daar wonen nu 80.000 mensen, en werken er nog eens 75 tot 100.000. Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern groeien tot 2030 door met ruim 25.000 inwoners tot 105.000 inwoners. Daarmee is Leidsche Rijn, samen met Vleuten – De Meern de grootste VINEX-uitleglocatie van Nederland. (Waar ik in het vervolg LR zeg, bedoel ik LR en VdM).

Leidsche Rijn & Vleuten - De Meern Leidsche Rijn bestaat uit tien woonwijken met een uiteenlopend karakter: dorps, sub urbaan en stedelijk. Het is een afgewogen mix van sociaal en vrije sector. Er werken daarnaast dagelijks ongeveer 80.000 werknemers op een aantal kantoorlocaties, zoals de snelweglocaties Papendorp en de Wetering. De komende jaren groeit Leidsche Rijn nog door met 25.000 inwoners, vooral in wijken dichterbij de bestaande stad. Bovendien wordt LR centrum afgerond, waarmee Utrecht een tweede centrum krijgt. Grootste VINEX-uitleglocatie 10 uiteenlopende wijken Groeit door met 25.000 inwoners Afronding Leidsche Rijn Centrum Laatste delen in aanbouw

Mobiliteit in Leidsche Rijn Enkele beelden van mobiliteit in Leidsche Rijn. Leidsche Rijn en Vleuten – De Meern hebben 3 treinstations, en twee HOV banen voor snel busvervoer. In totaal doen 19 stadsbuslijnen Leidsche Rijn aan en 2 streekbussen. De modal split naar aantal ritten is 58% auto, 11% O.V. en 31% fiets. Voor wat betreft parkeren is alleen in Leidsche Rijn Centrum sprake van vergunningplicht en betaald parkeren. Uit leefstijl- en reisstijlonderzoek blikt dat de bewoners meer dan de gemiddelde Utrechter “autominded” zijn. Er is 92% autobezit, met veel tweede auto’s. En de bewoner van Leidsche Rijn gebruikt zijn auto relatief vaak voor korte ritjes tot 7,5 kilometer binnen de stad. Veel bewoners waren tijdens de bouwfase afhankelijk van de auto, en ook toen er O.V. in deelgebieden kwam, is dat gedrag nooit veranderd. Véél autogebruik over korte afstanden binnen de stad. Modal split: 58% auto, 11% OV, 31% fiets

Mobiliteits- aanbieders Wat vindt naast veel privé-voertuigen, zoal nog meer aan mobiliteit. Hier een overzicht. De concessienemers op de buslijnen zijn Qbuzz (stadsvervoer) en Syntus (regionaal vervoer). Daarnaast vind je er drie aanbieders van deelauto’s: MyWheels, Greenwheels en SnappCar. En een achttal autoverhuurbedrijf en taxibedrijven. Het aantal deelfietsenaanbieders is zeer beperkt. Bij de stations kun je OV-fietsen krijgen en op bedrijventerrein De Wetering is er een beperkt aantal deelfietsen van GoBike.

Onze opgave Waarom zijn wij in Utrecht voor Leidsche Rijn geïnteresseerd in Mobility as a Service? Allereerst omdat de Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse laat zien dat alle netwerken, van auto, OV en fiets, overbelast raken als we niets doen. Als we inzoomen op Leidsche Rijn, dan verwachten we tot 2030 een toename van 33% in het aantal verplaatsingen van en naar Leidsche Rijn. Rechts zien we de relatieve verwachte toename van het verkeer tussen 2015 en 2025 in de ochtendspits. Dat terwijl we nu al grote spitsdrukte zien op de op- en afritten van de rijkswegen, de verbindingswegen met de bestaande stad en op de wegen in de oude dorpskernen van Vleuten-De Meern die die nooit berekend zijn geweest op zulke vervoersstromen. Door bewoners van Leidsche Rijn (35%) en Vleuten-De Meern (42%) wordt verkeersproblematiek gezien belangrijkste probleem voor de wijk. Al met al een zorgelijke situatie voor de leefbaarheid. We moeten alle zeilen bijzetten om verslechtering van de situatie te voorkomen. Als één van de knoppen waar we aan kunnen draaien, hebben we ons oog laten vallen op Mobility as a Service. UTRECHT: alle vervoersnetwerken raken tussen 2030 en 2040 overbelast LEIDSCHE RIJN: congestie in de spits in 2017 2030: aantal verplaatsingen van/naar +33%

Doelstellingen van de pilot We willen bewoners van Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern een MaaS-dienst aanbieden en gebruik daarvan stimuleren om … … te leren onder welke condities zij bereid zijn gebruik te maken van multimodaal aanbod via een MaaS-platform, en … inzicht te krijgen in hoeverre het MaaS-platform leidt tot verandering van mobiliteitsgedrag en daarmee tot een aantal maatschappelijke baten: bijdrage aan betere bereikbaarheid minder congestie meer gebruik van duurzame vervoerswijzen, en betere leefbaarheid en gezondheid Door de introductie van MaaS in Leidsche Rijn hopen we een antwoord te bieden op toekomstige leefbaarheidsproblemen. Onze pilot kent een aantal leerdoelstellingen en een aantal maatschappelijke doelstellingen. We willen we leren onder welke condities bewoners bereid zijn gebruik te maken van multimodaal aanbod via een MaaS-platform. We willen daarnaast inzicht krijgen in hoeverre het MaaS-platform leidt tot verandering van mobiliteitsgedrag en daarmee een aantal wenselijke maatschappelijke effecten kan realiseren, die wij graag zouden zien, zoals… een betere bereikbaarheid van bepaalde deelgebieden; minder congestie, vooral op toeleidende wegen, verbindingswegen met de binnenstad en op- en afritten van de A12 en A2; betere leefbaarheid en gezondheid, door keuze voor lopen, fiets, OV en autodelen als duurzamere vervoerswijzen.

UITVOERING MaaS PILOT Leidsche Rijn Beoogde aanpak (1) MOBILITEITS-AANBOD KOPPELEN AANBOD VERVOERDERS WERVING 4.000–8.000 DEELNEMERS UITVOERING MaaS PILOT Leidsche Rijn medio 2018 tot eind 2020 PROFIELEN DEELGEBIEDEN REISSTIJLTEST 1. LANDELIJKE AANBESTEDING ONTWIKKELEN MaaS-PLATFORM 2. VOORBEREIDING Hoe gaan we dat dan doen? Dit is op hoofdlijnen het plan dat we in gedachten hebben. De komende maanden staan in het teken van de landelijke aanbesteding. Vandaag de consultatie. In december volgt de aanbesteding van de raamwerkovereenkomst. En net als alle andere regio’s voorzien we een regionale aanbesteding zo rond maart/april 2018. 3. REGIONALE AANBESTEDING

UITVOERING MaaS PILOT Leidsche Rijn Beoogde aanpak (2) MOBILITEITS-AANBOD KOPPELEN AANBOD VERVOERDERS WERVING 4.000–8.000 DEELNEMERS UITVOERING MaaS PILOT Leidsche Rijn medio 2018 tot eind 2020 PROFIELEN DEELGEBIEDEN REISSTIJLTEST 1. LANDELIJKE AANBESTEDING GEBRUIKERS-PROFIELEN: REISSTIJLTEST ONTWIKKELEN MaaS-PLATFORM 2. VOORBEREIDING De eerste maanden van 2018 gaan we huiswerk doen, waarvan de winnaar of winnaars van de regionale aanbesteding hun voordeel mee kunnen doen: Naast een scan van het mobiliteitsaanbod stellen we bereikbaarheidsprofielen en gebruikersprofielen op. Voor de 10 deelgebieden analyseren we onder meer (1) ontwikkelfase (kunnen we verhuisbewegingen benutten), (2) woningtypen, (3) autobezit en parkeerregime, en (4) hoe de gebieden liggen t.o.v. OV, rijkswegen A12 en A2 en de binnenstad. Mede op basis daarvan gaan we gericht groepen benaderen om een reisstijltest bij af te nemen. Door de reisstijltest (kijk op reisstijltest.nl, een instrument uit BBV), een online vragenlijst van 10 minuten, kunnen we bewoners vinden die relatief makkelijk te verleiden zijn tot ander reisgedrag. Hierdoor denken we een goede inschatting te kunnen maken van de meest kansrijke doelgroepen voor MaaS in Leidsche Rijn. Onder die groepen willen we de 4. tot 8.000 actieve deelnemers zoeken en vinden. 3. REGIONALE AANBESTEDING

Wat voor reiziger ben jij? REISSTIJLTEST .NL Wat voor reiziger ben jij? En wil jij weten welke reiziger je bent. Surf dan naar reisstijltest.nl

UITVOERING MaaS PILOT Leidsche Rijn Beoogde aanpak (3) MOBILITEITS-AANBOD KOPPELEN AANBOD VERVOERDERS WERVING 4.000–8.000 DEELNEMERS UITVOERING MaaS PILOT Leidsche Rijn medio 2018 tot eind 2020 PROFIELEN DEELGEBIEDEN REISSTIJLTEST 1. LANDELIJKE AANBESTEDING ONTWIKKELEN MaaS-PLATFORM 2. VOORBEREIDING Dan de regionale aanbesteding in maart/april . Welke vorm die precies krijgt is nog niet duidelijk. In de regionale aanbesteding vragen we marktpartijen om met een voorstel te komen voor drie dingen: 1. De ontwikkeling van een slimme mobiele app 2. Het koppelen van aanbod van vervoersaanbieders aan dat digitale platform 3. De werving van in totaal 4 tot maximaal 8.000 actieve deelnemers, gebruikmakend van het voorwerk dat wij hebben gedaan. En natuurlijk stellen we daarbij ook alle communicatiekanalen van de gemeente open. En willen we om deelnemers te werven een probeeraanbod doen met korting. 3. REGIONALE AANBESTEDING

UITVOERING MaaS PILOT Leidsche Rijn Beoogde aanpak (4) MOBILITEITS-AANBOD KOPPELEN AANBOD VERVOERDERS WERVING 4.000–8.000 DEELNEMERS UITVOERING MaaS PILOT Leidsche Rijn medio 2018 tot eind 2020 PROFIELEN DEELGEBIEDEN REISSTIJLTEST 1. LANDELIJKE AANBESTEDING ONTWIKKELEN MaaS-PLATFORM 2. VOORBEREIDING - En dan loopt de pilot van medio 2018 tot eind 2020. 3. REGIONALE AANBESTEDING

Planning FASE - In de tijd weggezet ziet het plaatje er als volgt uit. Maand 2017 2018 19 20 21 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1. LANDELIJKE AANBESTEDING   - Marktconsultatie ministerie I&W - Raamovereenkomst ministerie I&W 2. VOORBEREIDING - Plan van aanpak MaaS pilot LR - Inrichten projectorganisatie - Mobiliteitsaanbod en profielen deelgebieden - Gericht reisstijltest uitzetten en analyseren - Commitment vervoersaanbieders 3. REGIONALE AANBESTEDING - Opstellen aanbestedingsdocument - Selectie MaaS-dienstverlener - Ontwikkeling van platform (mobiele app) - Koppelen mobiliteitsaanbod aan platform 4. DEELNEMERS WERVEN - Intensieve communicatiecampagne - Probeeraanbod: korting 5. UITVOERING VAN DE PILOT 6. EVALUATIE & OPSCHALEN - In de tijd weggezet ziet het plaatje er als volgt uit.

Organisatie Bestuurlijk opdrachtgever: Wethouder Van Hooijdonk, Gemeente Utrecht (o.a. Verkeer, Milieu) Mede-opdrachtgever: Gedeputeerde Verbeek-Nijhof, Provincie Utrecht (o.a. Mobiliteit) Governance: de pilot is het eerste nieuwe project in het kader van de samenwerking tussen Rijk en regio Utrecht in de Korte Termijnaanpak/U Ned. Financiën: cofinanciering Rijk (ministerie IenW) - Regio (provincie & gemeente) Aanpalend traject: kruisbestuiving met traject MaaS-mobiliteitshubs in Merwedekanaalzone, Beurskwartier en Cartesiusdriehoek. Dan nog wat informatie over hoe we pilot hebben georganiseerd. Het is een gezamenlijk initiatief van de gemeente Utrecht en de provincie Utrecht. Als vervolg op Beter Benutten Vervolg wordt in Midden Nederland gewerkt aan het opbouwen van het samenwerkingsprogramma U NED. Daarbinnen is sprake van een Korte Termijnaanpak, waarin deze MaaS pilot een plek krijgt. De voorlopige begroting die we hanteren is ruim twee miljoen, waarbinnen een significant bedrag is gereserveerd voor een probeeraanbod om deelnemers te werven. En ten slotte belangrijk om te vermelden dat we ook elders in de stad nadenken over de introductie van MaaS. In de Utrechtse verdichtingsgebieden, bijvoorbeeld Merwedekanaalzone, waar 10.000 woningen binnenstedelijk worden gebouwd, stellen we samen met grondeigenaren, projectontwikkelaars en andere stakeholders een programma van eisen op voor multimodale mobiliteitshubs, als eerste stap op weg naar MaaS. Nieuwe bewoners kunnen reizen met deelmobiliteit plannen, boeken en betalen met een app, in ruil voor het opgeven van de eigen auto op het eigen stoepje. We willen de eerste hub tegelijk met de eerste woningen in Merwedekanaalzone in 2021 openen. De ervaring die we in Leidsche Rijn gaan opdoen, kan ons zeer waardevolle lessen opleveren.

Dank voor uw aandacht Vragen? Leidsche Rijn is niet de gemakkelijkste van de 7 pilots, maar wij zoeken enthousiaste marktpartijen die met ons de uitdagingen willen aangaan om bewoners van Leidsche Rijn ook in de toekomst slimme en duurzame mobiliteit te bieden op basis van hun persoonlijke voorkeuren. Dank voor uw aandacht. Dank voor uw aandacht Vragen?