Workshop creativiteit in wetenschap Creativiteit stimuleren bij jonge kinderen in activiteiten gericht op wetenschap Het gebruik van een creatieve en onderzoekende aanpak Fostering creativity in early years science teaching Discovering the use of creative approach and inquiry based science education

Welkom! Leraar kleuteronderwijs:  Leraar lager onderwijs:  Directie, coördinator, coach,…:  The (assistant) facilitator welcomes the participants. Their names are noted, the participants sign the attendance list, and they get a name sticker marked with a coloured dot: Red: preschool teacher Blue: early primary school teacher Yellow: school staff member

Inhoud van de workshop Verwelkoming en introductie in het CEYS project Onderzoeksactiviteit: open vs. gestuurde opdracht Meta-reflectie Didactische vertaling: toepassing in de klas Terugblik op de aanpak van de workshop Uitnodiging tot samenwerking in het CEYS project

1. Introductie in het CEYS project Europees Erasmus+ project Griekenland, Roemenië, België, Verenigd Koninkrijk Doel: ontwikkeling van een nascholing/opleiding voor leraren met bijhorende materialen Het gebruik van een creatieve aanpak stimuleren in het aanbrengen van wetenschap in kleuteronderwijs en de eerste graad lager onderwijs (tot 8 jaar) Vervolgproject van Creative Little Scientists

‘Creative Little Scientists’ definition of creativity in early years science and mathematics education

2. Onderzoeksactiviteit: Winnie The Pooh in de problemen Winnie The Pooh zit in de top van een boom, maar plots heeft zijn vriend Teigetje hem nodig. Er hangt een lange tak naar beneden, die Winnie misschien kan gebruiken, maar hoe kan hij veilig, comfortabel, en toch zo snel mogelijk naar beneden komen? Kan jij iets voor hem maken? Onderzoeksactiviteit: open vs. gestuurde opdracht

2. Onderzoeksactiviteit: Winnie The Pooh in de problemen 2 verschillende aanpakken 30’: aanpak 1 30’: aanpak 2 → Ontwerpen worden gepresenteerd

2. Onderzoeksactiviteit: Winnie The Pooh in de problemen Ontwerpen worden gepresenteerd Variatie in de ontwerpen? Wat heb je geobserveerd? Patronen? Heb je herhaaldelijk zaken uitgeprobeerd? Wat gebeurde er? Waren er andere, misschien onverwachte factoren die meespeelden? Hoe heb je het proces vastgelegd? …

2. Onderzoeksactiviteit: Winnie The Pooh in de problemen Wetenschappelijke kennis als achtergrond: (kan geobserveerd worden – hoeft niet uitgelegd te worden aan de kinderen) Wrijving Hellingsgraad Massa

3. Meta-reflectie Hoe voelde je je tijdens de activiteit? Op welke manier werd jouw creativiteit gestimuleerd (of niet)? Wat stimuleerde jou om te onderzoeken? Welke volgorde van aanpak verkies je en waarom? Hoe heb je het proces vastgelegd?

3. Meta-reflectie Belangrijkste kenmerken van open en meer gestuurde onderzoeksactiviteiten? Rol van de begeleider in de verschillende aanpakken?

Waar zou je de 2 verschillende manieren van aanpak plaatsen? Model van Barrow Kenmerken van onderzoeksactiviteiten in de klas, met variaties (Barrow, L. H. 2010. Encouraging creativity with scientific inquiry. Creative Education, 1(1),p3. Essentieel kenmerk Variaties Meer ……………… Mate waarin de leerling eigen keuzes maakt …………...…..Minder Minder ……………Sturing door het materiaal van de leerkracht …………....…… Meer De leerling engageert zich voor wetenschappelijk georiënteerde vragen De leerling stelt een vraag De leerling kiest tussen verschillende vragen en stelt nieuwe vragen De leerling verfijnt of verklaart vragen aangereikt door de leerkracht, het materiaal of bronnen De leerling engageert zich voor de vragen aangereikt door de leerkracht, het materiaal of bronnen De leerling geeft voorrang aan bewijs om antwoord te geven op de vragen De leerling bepaalt wat kan doorgaan voor bewijs en verzamelt het De leerling wordt gestuurd om bepaalde data te verzamelen De leerling krijgt data en wordt gevraagd deze te analyseren De leerling krijgt data en wordt verteld hoe hij/zij het moet analyseren De leerling formuleert verklaringen op basis van bewijsmateriaal De leerling formuleert verklaringen na het samenvatten van het bewijsmateriaal De leerling wordt gecoacht in het proces om verklaringen te formuleren op basis van het bewijsmateriaal De leerling krijgt verschillende manieren aangereikt om bewijsmateriaal te gebruiken bij het formuleren van verklaringen De leerling krijgt bewijsmateriaal De leerling verbindt verklaringen aan wetenschappelijke kennis De leerling onderzoekt zelfstandig ander bronnen en legt verbanden tussen verklaringen De leerling wordt gestuurd naar bronnen van wetenschappelijke kennis De leerling krijgt verschillende verbanden aangereikt.   De leerling communiceert en rechtvaardigt verklaringen De leerling vormt redelijke en logische argumenten om verklaringen te communiceren De leerling wordt gecoacht in het ontwikkelen van communicatie De leerling krijgt algemene richtlijnen om de communicatie te verscherpen De leerling geeft stappen en procedures om te communiceren Waar zou je de 2 verschillende manieren van aanpak plaatsen?

3. Meta-reflectie Belangrijkste kenmerken van open en meer gestuurde onderzoeksactiviteiten? Heeft de aanpak van de onderzoeksactiviteiten een impact op het stimuleren van de creativiteit?

3. Meta-reflectie Overeenkomsten tussen een onderzoeksgerichte en creatieve aanpak van activiteiten rond wetenschap Spel en verkenning Motivatie en affectie Dialoog en samenwerking Probleemoplossend denken en eigenaarschap Vragen stellen en nieuwsgierigheid Reflectie en redenering Begeleiding en betrokkenheid (leerkracht) Formatieve evaluatie en de zelfstandigheid en het s􀆟muleren van dialoog en samenwerking

4. Didactische vertaling: toepassing in de klas Voorbeelden uit ‘Creative Little Scientists’: http://www.creative-little- scientists.eu/content/deliverables Didactische vertaling: toepassing in de klas

4. Didactische vertaling: toepassing in de klas Aanpak in de voorbeelden Aanpak in beide in onderzoeks-activieiten Compare the approaches in the examples with the approaches in both inquiry activities

4. Didactische vertaling: toepassing in de klas Voorbeelden van wetenschapsgerichte of andere activiteiten die je uitvoerde in jouw klas? Hoe kan je creativiteit, eigenaarschap en kansen tot zelf onderzoeken en beslissen nog meer stimuleren?

5. Terugblik op de aanpak van de workshop Hielp dit proces jou om te reflecteren op manieren om creativiteit te stimuleren in wetenschapsgerichte activiteiten bij jonge kinderen? Feedbackdocument

6. Uitnodiging tot samenwerking in het CEYS project Geïnteresseerd? Actie-onderzoek uitvoeren in de eigen klas, waarbij je creativiteit stimuleert binnen wetenschapsgerichte activiteiten Engagement voor het project in 2015-2016 en de bijhorende activiteiten 5 dagen nascholing Bestaande materialen rond creativiteit in wetenschapsgerichte activiteiten bij jonge kinderen uittesten

6. Uitnodiging tot samenwerking in het CEYS project Kans om een EU- Gesponsorde summer school bij te wonen Geïnteresseerd? 5 dagen professionele nascholing en ondersteuning gericht op creativiteit in wetenschapsgericht onderwijs bij jonge kinderen Kans om samen te werken met het lokale CEYS project team en andere deelnemende scholen Kans om mee te werken aan de ontwikkeling en uitvoering van nascholingsmaterialen Kans om in contact te komen met leraren van 25 internationale scholen Professionele ontwikkelings- en ondersteuningssessies van het CEYS team

Met dank aan Creativity in Early Years Science EDUCATION (2014-2017) www.ceys-project.eu © 2017 CREATIVITY IN EARLY YEARS SCIENCE EDUCATION Consortium This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License. To view a copy of this license, visit http://creativecommons.org/licenses/by- nc-nd/4.0/.