Ouderen en de digitale complexiteit van de humanitaire samenleving Doel: Verwarring zaaien / ervaren hoe het is om ergens binnen te komen en het niet te begrijpen. Hoe voelt dat en wat doe je dan? Hoe: Stoelen omdraaien / andersom Rode en groene kaartjes op de stoelen leggen. Deze slide op, acteur loopt rond en zorgt voor verwarring. Moderne muziek op, iets te hard. Evelyn: rondlopen, verwarring creëren (wat doen we hier) Monique en Willem lopen ook rond, zijn bezig. Maar bemoeien zich niet echt met de gasten. Tijd: 11.40 tot 11.50 Tijd: 13.40 tot 13.50

Veranderend gedrag bij dementie Monique Hoefnagel en Willem Lemmens Willem zet muziek uit en zet deze powerpoint aan. Intro: Monique introduceert Willem, Willem introduceert Monique (profielopleiding ouderen). Monique: hoe was dit nou binnenkomen? We benaderen 2 personen. Monique legt uit waarom. Willem: introduceren Evelyn (in haar rol). Willem: introduceert de app.

Wat is dementie? Een aantal stellingen via Yellenge Vraag of mensen die vier stellingen willen beantwoorden. We nemen de goede antwoorden daarna plenair door. We laten zien hoe het publiek geantwoord heeft via het tweede scherm van Yellenge Monique: Mensen met een verstandelijk beperking worden op een andere manier oud? Juist / Onjuist   Willem: Een beginnende dementie herken je altijd aan problemen met het geheugen. Iedereen met het syndroom van Down gaat uiteindelijk dementeren. Juist / onjuist. Ouderen hebben minder slaap nodig. Juist / onjuist Tijd: Mensen hebben 5 minuten om in te vullen. Daarna 10 minuten napraten / antwoorden geven. "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

Vraag 1 Mensen met een verstandelijke beperking worden op een andere manier oud? Ja; mensen met een verstandelijke beperking hebben minder kans op ouderdomsziekten omdat ze al langere tijd zorg krijgen. Ja; mensen met een verstandelijke beperking worden veel sneller oud. Nee; het proces van ouder worden is hetzelfde als bij mensen zonder een verstandelijke beperking Deze slides alleen gebruiken als Yellenge niet werkt. Anders kunnen de vier stellingen via de powerpoint overgeslagen worden. Monique: nee (antwoord 3) (proces is hetzelfde, wel vaak eerder, mate van beperking is van invloed). "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

Een beginnende dementie herken je altijd aan: Vraag 2 Een beginnende dementie herken je altijd aan: Iemand krijgt problemen met zijn of haar geheugen De zelfredzaamheid van die persoon gaat achteruit Het karakter van die persoon veranderd Dat ligt aan welke vorm van dementie die persoon heeft Willem: ligt aan de vorm van dementie. (meerdere vormen, soms geheugen, soms gedrag, soms motoriek. Maar bekendste is geheugen = Alzheimer) "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

Vraag 3 Hoeveel procent van de mensen met het syndroom van Down krijgen uiteindelijk de ziekte van Alzheimer? Iedereen (100%) Een groot gedeelte (80%) Tussen de 30 en 60% Niet meer dan 40% Monique: tussen de 30 en 60% (wel een veel groter %, maar zeker niet allemaal. Dachten we vroeger wel, blijkt nu niet zo te zijn). Onderzoeken wisselend door de jaren. Tonnie Coppus komt op ongeveer 30%, andere onderzoeken op 60% "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

Welke van de volgende stelling is waar? Vraag 4 Welke van de volgende stelling is waar? Oudere cliënten slapen extra diep als zij slapen. Slapeloosheid versneld het proces van ouder worden. Oudere cliënten hebben minder slaap nodig. Slapeloosheid kun je het beste oplossen door medicatie te gebruiken Willem: (niet zozeer minder, kwaliteit veranderd, waardoor het ritme anders wordt. Maar mensen hebben niet minder slaap nodig). Langdurige slapeloosheid / problemen met slapen geeft wel ernstige gezondheidsrisico’s. "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

Dementie Monique: Dementie is altijd een hersenziekte. Onderdelen van de hersenen raken onherstelbaar beschadigd "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

De ziekte van Alzheimer Geleidelijk ontstaan Progressief verloop Verloopt in fases Veel verschillen tussen personen Monique Willem houdt de Yellenge app in de gaten of er vragen komen. "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

Dementie en de hersenen Niveau 4 Volledig bewustzijn Denkend brein Niveau 3 Emotioneel bewustzijn Niveau 2 Basale emoties Emotioneel brein Willem Hoe werkt het in de hersenen. Prikkels komen op niveau 1 binnen. Worden emoties op niveau 2 Op niveau 3 snap je welke emoties er zijn. Op niveau 4 kun je bewust omgaan met de emoties / prikkels. (zie filmpje Anneke van der Plaats) Deze 4 niveau’s kun je grof weg verdelen in twee gedeeltes. In het bovenste gedeelte kun je denken, redeneren is het gedrag bewust. In het onderste gedeelte kun je alleen voelen, impulsief reageren, emotioneel reageren. Wat gebeurd er nou bij dementie? Mensen gaan steeds meer in het onderste deel (in het emotionele brein) functioneren. Wat houdt dat nou in? Mensen reageren vanuit emotie en niet vanuit denken! Niveau 1 Zintuiglijke waarneming

Dementie en de hersenen Wat heeft het emotionele brein nodig? Willem "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

"Workshop veranderend gedrag bij dementie" 1. Herkenbaarheid Willem Wat heeft dat emotionele brein nou nodig om zich prettig te voelen? Volgens theorie Anneke van der Plaats (omgeving heeft direct invloed op gedrag ouderen) Stressverminderen: fijne sfeer. Herkenbare omgeving. "Workshop veranderend gedrag bij dementie" 12

Waarom herkenbaarheid? Het geheugen bestaat uit plaatjes! Willem Waarom is herkenbaarheid nou zo belangrijk? Het geheugen bestaat uit plaatjes, al die plaatjes samen vormen je levensgeschiedenis. Al die plaatjes samen vormen je levensgeschiedenis "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

Waarom herkenbaarheid? Bestaande plaatjes vervagen en gaan verloren. Willem Bij dementie: Bestaande plaatjes verdwijnen, oude plaatjes blijven langer behouden. Als je de omgeving waar je bent herkent, zal dit ook rust geven (oh…het is een radio). Een herkenbare omgeving levert dus automatisch minder stress op. "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

2. Positieve prikkels Monique Wat heeft het emotionele brein nog meer nodig? Positieve prikkels! En een passend prikkelaanbod. "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

"Workshop veranderend gedrag bij dementie" Positieve prikkels Zen-dementerenden Dolers Evenwichtzoekers Monique Zen dementerenden: lijken zich af te sluiten voor hun omgeving. Ze zitten te zitten, Ze geven zelf aan dat ze niets aan hun hoofd hebben en zitten niet te piekeren. Als er teveel geluid of bewegingsprikkels uit de omgeving zijn sluiten ze hun ogen. Dolers: Gaan op zoek naar prikkels, vooral naar geluids- en bewegingsprikkels. Met stilstaande prikkels kunnen deze dementerenden niets. Dan hebben ze het gevoel dat ze niet bestaan. In de woonkamer zijn er vaak te veel prikkels, dan lopen ze naar de gang en daar zijn er weer te weinig. Dus lopen ze op en neer. Zij zoeken dus geluid of beweging, maar dan weer niet teveel. Evenwichtzoekers: maken zelf prikkels door geluid te maken, te roepen, te gaan wriemelen of kloppen. Vooral hard roepen geeft de benodigde trillingen van binnen en het lijkt zelfs een verslaving te worden. Trage films uit het verleden. Herkenbare beelden. Bewegend licht (discobol) Video’s van vogels, openhaar, vervloeiende projecties op de muur. Beweging Veel daglicht "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

"Workshop veranderend gedrag bij dementie" 3. De juiste bejegening Willem Goede afstemming op de client. Maar hoe doe je dat nou? Nou….toevallig hebben wij Annie hier…..en die zit hier toch al een hele tijd te slapen op haar stoel…….. "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

Dit is alleen de achtergrond, als een soort behang. Nu begint de casus / het rollenspel. Zie daarvoor het script Evelyn speelt Annie Monique is de begeleider Willem zorgt voor de techniek Stelt de vragen aan het publiek en zorgt voor de samenvatting en introduceert weer hoe het verder gaat. Er komen drie zaken aan bod: Herkenbaarheid De juiste prikkel aanbieden Geen faalervaring laten opdoen. "Workshop veranderend gedrag bij dementie"

Afsluiting Meer informatie: Zie de waaier van het symposium! Intranet: kennisnetwerk ouderen Via de gedragsdeskundige www.kennispleingehandicaptensector.nl www.zorgvoorbeter.nl Samenvatting van wat we gedaan hebben: Dementerende regeageren vanuit het emotionele brein. Zij hebben nodig: herkenbaarheid, positieve prikkels en de juiste bejegening (geen faalervaring) Zijn er nog vragen (ook even op de Yellenge app kijken)? Bedankt voor de aandacht Bedank Evelyn Tips voor meer info staan hier. "Workshop veranderend gedrag bij dementie"