Herziening toegangscontract (Stuurgroep) 28/09/2017 19/09/2016 SSGTC 2018 (2)

Doel van stuurgroep Toelichting bij de afgelopen werkzaamheden van de werkgroepen Overlopen van de belangrijkste principiële punten die uit de werkgroepen FA, JA, DA gekomen zijn Bepalen next steps

Scope en timing van de herziening Bij aanvang van het herzieningstraject werden de punten opgelijst die herzien moeten worden (cfr Tabel stuurgroep 8 juni 2016) Timing van de herziening loopt parallel met herziening TRD (consultatie TRD eerste lezing oktober 2017), opmaak datatoegangscontract, decreet en besluit digitale meter en databeheer -> nieuw ondertekend contract eind 2018 Traject blijft initiële timing volgen en staat los van Go Live MIG6 http://www.synergrid.be/index.cfm?PageID=20869# 19/09/2016 SSGTC 2018 (2)

2017 2018 - Draftteksten over ≠ agendapunten - Stuurgroep JA FA - Strategische stuurgroep - Werkgroep data-aspecten - Publieke consultatie 2018 - Strategische stuurgroep - Reacties consultatie - Validatietraject - Goedkeuring VREG en RvB (21 sept) - Ondertekeningsronde

Toelichting bij de afgelopen werkzaamheden van de werkgroepen Doel van stuurgroep Toelichting bij de afgelopen werkzaamheden van de werkgroepen Overlopen van de belangrijkste principiële punten die uit de werkgroepen FA, JA, DA gekomen zijn Bepalen next steps FA – financiële aspecten JA – juridische aspecten DA – data aspecten 19/09/2016 SSGTC 2018 (2)

Artikel 3: Bijlage incasso & systeemdiensten Omschrijving Vergoeding voor de toegangshouders als gevolg van de diensten geleverd aan de netbeheerders in kader cascadesysteem Status in de werkgroep FA Principe is toegevoegd aan “body” met verwijzing naar bijlage. Bijlage werd uitgewerkt.

Artikel 3: Bijlage incasso & systeemdiensten Standpunten Voor de toegangshouders is een uitgewerkt vergoedingsmechanisme in het toegangscontract een noodzakelijke voorwaarde om het contract te ondertekenen. Er is een tarifaire consequentie verbonden aan de vergoeding die een wijziging aan de tariefmethodologie vergt (beslissing over exogene behandeling niet over principe) Leveranciers vragen om verder te gaan met consultatie

Artikel 4 en 6: Opzeggen van het contract Omschrijving Om het level playing field te verzekeren gaat een nieuw door de VREG goedgekeurd contract in voor alle toegangshouders op eenzelfde datum. Het vorige contract wordt door de netbeheerder opgezegd. Indien het nieuwe contract niet getekend wordt zal, na bemiddeling door de VREG, de toegang beëindigd worden (cfr toetredingscontract Elia). Datum kan verschuiven op initiatief VREG in kader van bemiddeling 3 maand ondertekenings-periode Ingang contract voor alle TH Onderhandelingen nieuwe contract Toevoegen vakje opzeg Goedkeuring door VREG Start opzegtermijn 1 maand mogelijke bemiddeling einde oude contract 19/09/2016 SSGTC 2018 (2)

Artikel 4 en 6: Opzeggen van het contract Status in de werkgroep JA Er werd een manier gezocht om er voor te zorgen dat het contract van toepassing is voor alle partijen die ondertekenen. Er wordt ook voorzien in een manier om bij eenvoudige aanpassingen (op initiatief VREG/wetgever) een kennisgeving te voorzien in plaats van een effectieve herondertekeningsronde (cfr Elia). Er wordt voorzien dat partijen wijzigingen tot het contract kunnen voorstellen. Standpunten Toegangshouders zien “niet ondertekening” niet als grond tot schorsing. Het contract moet een ondertekend contract zijn, anders is het een reglement waar aansprakelijkheidsbepalingen niet geregeld kunnen worden.

Artikel 4 en 6: Opzeggen van het contract Huidig contract zou van toepassing moeten blijven volgens de toegangshouders zolang nieuwe niet getekend is. Netbeheerders verwijzen naar het decreet waar, voor schorsingsgronden, verwezen wordt naar het TRD. De gronden van schorsing zijn ruimer dan de specifieke decreet passages en slaan ook op het niet hebben van het contract. Het is van belang voor het level playing field dat alle toegangshouders toegang hebben aan dezelfde voorwaarden. Het contract wordt niet eenzijdig aangepast en is een onderhandeling (cfr huidige onderhandelingsprocedure). Dit wil evenwel niet zeggen dat 1 of enkele toegangshouders de markt kunnen gijzelen. Vandaar het voorzien van een sluitende procedure waar ook nog een bemiddelingsprocedure van de VREG aan vooraf gaat.

Art. 5 en 9: Vwe fin capaciteit - betaalgedrag Omschrijving In de toegangsvoorwaarde van financiële capaciteit wordt niet enkel verwezen naar een borgstelling maar ook naar voldoen aan de betalingsvoorwaarden opgenomen in het contract. Er wordt afgestapt van 3 maand gridfee als borgstelling naar 1 maand gridfee als borgstelling maar met 1 of 2 maand gridfee extra gelinkt aan betalingsgedrag De financiële capaciteit (of het gebrek er aan) wordt niet uitsluitend aangetoond op basis van borgstellingen maar ook het betaalgedrag is toonaangevend voor de financiële capaciteit.

Art. 5 en 9: Vwe fin capaciteit - betaalgedrag Indien het betaalgedrag niet toereikend is (conform contractuele afspraken) dan geeft dit aanleiding tot bijkomende borgstellingen (1 of 2 maand gridfee extra). De extra borgstelling kan enkel via bank- of cashwaarborg gestaafd worden. Indien deze extra borgen niet gesteld worden kan dit, na bemiddeling, aanleiding kan geven tot beëindigen van de toegang Status in de werkgroep FA Deze regeling werd uitgewerkt en gelinkt aan de voorwaarde van financiële capaciteit (toegangsvoorwaarde)

Art. 5 en 9: Vwe fin capaciteit - betaalgedrag Standpunten Toegangshouders (FEBEG) geven aan dat niet betaling aanleiding moet geven tot het zich richten tot de rechtbank en dat dit geen aanleiding kan geven tot bijkomende borgstelling en/of een grond tot schorsing kan inhouden. Toegangshouders (niet-FEBEG) vinden een beperken van de borgstelling tot 1 maand gridfee en het verschuiving van 2 van de huidige drie maanden gridfee richting betalingsgedrag een goede zaak zonder uitspraak te doen over schorsingsgrond. Netbeheerders zien betaalgedrag wel degelijk als een weerspiegeling van de financiële capaciteit en dus een mogelijke grond tot schorsing. Het linken van (een deel van de drie maand borgstelling) aan betaalgedrag kan contractueel overeen gekomen worden.

Artikel 9: Financiële borgstelling – ratio’s Omschrijving Vervangen van de borgstellingswijze “ratio’s” door een nieuwe borgstellingswijze “risico rating” Status in de werkgroep FA Er werd een nieuwe borgstellingswijze uitgewerkt en toegevoegd Standpunten Toegangshouders pleiten voor het behoud van de ratio’s als enige echte “gratis” borgstellingswijze waarvan de evolutie zelf in te schatten is. Wettelijke basis van werken met ratio’s is terug te vinden in het wetgeving (cfr gronden tot bekomen leveringsvergunning – fin capaciteit art. 3.1.2) Noot: die wettelijke basis waarnaar leveranciers verwijzen zijn de gronden voor het krijgen van een leveringsvergunning (voldoen aan financiële capaciteit) waarbij de leverancier de financiële capaciteit kan aantonen…. “op basis van onder andere financiële ratio’s/jaarrekening/…”. Dit wil evenwel niet zeggen dat “nettoegang”/borgstelling ratio’s MOET bevatten. Bovendien worden via credit rating ook de “ratio’s/jaarrekening (en andere parameters) in rekening genomen. 19/09/2016 SSGTC 2018 (2)

Artikel 9: Financiële borgstelling – ratio’s Netbeheerders wijzen op het onafhankelijke, transparante en eenduidige karakter van de nieuwe borgstellingwijze, op de administratieve lastenverlaging voor alle partijen en op de sterkere link met actuele situatie (ratio’s lopen 2 boekjaren achter); Tenslotte blijkt uit de praktijk dat (as is) meer toegangshouders vallen onder een gunstige credit rating dan dat er toegangshouders zijn die beroep kunnen doen op ratio’s als borgstellingswijze.

Artikel 9: Rating erkend ratingbureau Omschrijving Ratingbureau’s geven verschillende scores van onvoldoende, voldoende over goed naar zeer goed met eventueel nog tussenliggende groepen. Er wordt gezocht naar gelijkwaardige scores tussen ratingbureau’s nu dat de DNB het aantal mogelijke ratings waarop men zich kan beroepen heeft uitgebreid Status in de werkgroep FA De mogelijkheden voor rating worden uitgebreid naar andere bureau’s dan S&P en Fitch Standpunten Toegangshouders vinden dat A- als grens moet evolueren naar BBB

Artikel 9: Rating erkend ratingbureau De netbeheerders geven aan dat BBB = voldoende dekking van de rente en hoofdsom maar ook speculatieve kenmerken of gebrek aan bescherming tegen economische veranderingen Deze score is geen weerspiegeling van een voldoende duurzame financiële capaciteit. Door het aanbieden van verschillende borgstellingsmogelijkheden (non cash equivalenten) moet de dekking ook voldoende stabiel/onomstotelijk zijn. Er is een gradatie in de borgstellingen. Deze borgstelling moet solide zijn.

Artikel 9: berekening van hoogte borg Omschrijving De berekening van de borgstelling voor AMR klanten gebeurt: Op basis van de historische verbruikswaarden afname en injectie voor de maanden december, januari en februari (cfr drie maanden borg). In de nieuwe situatie van 1 maand borg (en mogelijk 2 maanden extra nav betaalgedrag) wordt het gemiddelde genomen. Status in de werkgroep FA De berekening werd behouden – referentie naar historische verbruikswaarden wintermaanden (cfr gas) Standpunten Toegangshouders wijzen op grootste verbruik in die periode en refereren naar jaargemiddelde

Artikel 9: berekening van hoogte borg Netbeheerder verwijzen naar het feit dat een borg dient om een betaling te dekken en dat de som derhalve ook voldoende moet zijn om “borg te staan” voor een maandfactuur in de winter.

Artikel 11: Wederzijdse schuldvergelijking Omschrijving Wettelijke schuldvergelijking houdt in dat, wanneer een te betalen en te ontvangen bedrag niet betwist zijn, er een verrekening tussen de bedragen mogelijk is. Bij contract kan hiervan afgeweken worden Status in de werkgroep JA In het voorstel wordt schuldvergelijking uitgesloten Standpunten Toegangshouders vinden dat er geen regeling in het contract moet zodat de wettelijke regeling van kracht is.

Artikel 11: Wederzijdse schuldvergelijking Netbeheerders vrezen voor complexere administratieve processen en op de tussenschakel die ze zelfs zijn in het cascadesysteem De verschuldigde bedragen richting leverancier zullen vergoed worden maar via gescheiden administratieve afhandeling. Het lijkt aangewezen te vermijden dat bij niet betaling van de gridfee steeds teruggegrepen moet worden naar escalatie en bemiddeling bij de VREG (discussie over gegrond zijn van betwisting)

Artikel 12: Aansprakelijkheden Omschrijving In het contract sluit de netbeheerder schade uit (immateriële schade) behoudens “zware fout/zware nalatigheid” en wordt er een plafond voorzien. Status in de werkgroep JA Uitsluiting immateriële schade behoudens zware fout/zware nalatigheid met forfaitaire vergoeding voor ontoereikende meetgegevens (ontbrekend, laattijdig, foutief). Plafond per DNB (2 mio per jaar) en ter hoogte van de geleverde dienst (totale meet- en telvergoeding)

Artikel 12: Aansprakelijkheden Standpunten Toegangshouders formuleren volgende opmerkingen: Opname van het begrip “fout” in plaats van zware fout. Uitsluiting immateriële schade is te ruim als onder materiële schade enkel rechtstreekse (financiële) schade valt. Er moet een forfaitaire vergoeding komen voor langdurige onderbreking (is immers ook een “dienst” namelijk toegang tot het net die geleverd wordt door de DNB aan de toegangshouder). Vergoeding meetgegevens -> baseren op rapport tijdigheid en volledigheid is ontoereikend. Ook kwaliteit is van belang, correctheid moet ook KPI zijn/worden. Vergoeding meetgegevens is te laag (grootte-orde 10 keer te laag om reële schade te dekken) Er mag geen plafond opgenomen worden (cfr 2 mio euro)

Artikel 12: Aansprakelijkheden De netbeheerders zijn van oordeel dat een forfaitaire vergoeding, waar geen fout of bewijs van schade aangetoond moet worden nog steeds in relatie moet staan met de reële schade die er is. Voor meetgegevens is deze beperkt tot het opnieuw moeten factureren of het pas later kunnen factureren. De vergoeding die wordt voorzien is maximaal de volledige meet-en telvergoeding (vergoeding voor meter en databeheer). Dit bedrag ligt grootte-orde 10 keer lager dan wat de toegangshouders voorop gesteld hebben. Netbeheerders gaan er van uit dat sommige immateriële schade zoals imago, winstderving,… eigen zijn aan het commercieel risico dat hoort bij de activiteit van energielevering.

Artikel 12: Aansprakelijkheden De netbeheerder kan niet optreden (met maatschappelijke middelen) als verzekering voor commercieel risico. De hoogte van de immateriële schade is ook (haast) niet te bepalen en derhalve moeilijk verzekerbaar. Netbeheerders gaan uit van een plafond op de uit te keren vergoeding omwille van beheersbaarheid en impact op maatschappelijke tarieven. Dergelijk plafond zit ook verder in de cascadeketting (cfr Elia). In de andere regio’s/lidstaten is de uitkering ook beperkt tot een beheersbaar en verzekerbaar niveau. Elia – 2 mio per incident mat een totaal maximum van 5 mio euro 19/09/2016 SSGTC 2018 (2)

Artikel 12: Aansprakelijkheden - ARP Omschrijving In het contract wordt aangegeven dat via een samenwerkingsformulier tussen toegangshouder en ARP ook bepaalde elementen rond schade geregeld moeten worden. Status in de werkgroep JA Om er voor te zorgen dat de netbeheerder voor die specifieke zaken van schaderegeling tegenover de ARP ook betrokken kan worden in de relatie toegangshouder - ARP wordt opgenomen dat het samenwerkingsformulier door de drie partijen ondertekend moet worden. Dit laat ook toe andere aspecten van de relatie netbeheerder ARP te regelen.

Artikel 12: Aansprakelijkheden Standpunten Toegangshouders wijzen op de administratieve complexiteit. Duidelijkheid noodzakelijk en een zo beperkt mogeljke one pager van elementen die in hun relatie met de ARP opgenomen moeten worden. Anders is er een risico dat de ARP niet zal willen tekenen. Bovendien moet er ook voor gezorgd worden dat het samenwerkingsformulier verstaanbaar is (en waar nodig een Engelse vertaling beschikbaar gesteld wordt als verduidelijking van de door de ARP te ondertekenen Nederlandstalige tekst). Netbeheerders wensen de relatie met de ARP door middel van het samenwerkingsformulier geregeld te zien.

Artikel 12: Aansprakelijkheden - MIG Omschrijving De duur van de transitie (periode van M) moet overeen gekomen worden. Momenteel wordt deze periode niet specifiek gekwantificeerd in het voorliggend contract Status in de werkgroep DA De regeling rond forfaitaire schadeloosstelling bij ontoereikende meetgegevens vermeldt een periode van transitie waarbij geen vergoeding wordt voorzien (M) en dan een maand M+1 en M+2 waar de te behalen streefwaarden van tijdigheid en volledigheid evolueren

Artikel 12: Aansprakelijkheden - MIG Standpunten Toegangshouders wensen dat periode bepaald wordt + een beperkte transitieperiode Tijdens transitie moet er ook aansprakelijkheid gelden, desnoods niet op te nemen in het toegangscontract maar in een aparte regeling

Doel van stuurgroep Toelichting bij de afgelopen werkzaamheden van de werkgroepen Overlopen van de belangrijkste principiële punten die uit de werkgroepen FA, JA, DA gekomen zijn Bepalen next steps

Next steps Vereenvoudigen van de tekst rekening houdend met eerder ingenomen standpunten Daar waar nodig verdere uitwerking in de werkgroepen van overeen gekomen principes Up 2 date brengen van bijlage incasso en systeemdiensten Consulteren van de tekst Feedback van de verwerkte reacties in een volgende stuurgroep (opmerkingen en reactie excel op te stellen) + knopen doorhakken WG data-aspecten – uitwerken machtigingsaanvraag

Dank u