Robots voor Ukkies Het Nationale Bibliotheekcongres Assen, 14 maart 2017 Robots voor Ukkies De Bibliotheek Lek & IJssel Irena Dumancic Liesbeth Van der Lecq

Robots voor Ukkies Irena: Welkom bij de presentatie Robots voor Ukkies. Fijn dat jullie voor ons gekozen hebben. Ik ben: Irena Dumancic, mediacoach en adviseur Educatie van Bibliotheek Lek & IJssel, te vinden in de provincie Utrecht. In het FabLab in de bibliotheek Houten hebben Liesbeth en ik ervaring opgedaan met programmeerlessen voor jonge kinderen en nu richten we onze aandacht op nog jongere kinderen, op kleuters, ukkies. Ik ben Liesbeth van der Lecq, mediacoach en adviseur Educatie van Bibliotheek Lek & IJssel, Ik laat je samen met Irena zien dat programmeren met kleuters nodig is (nieuwe geletterdheid), leuk is (spelend leren) en nee, kleuters zijn niet te jong.

Liesbeth Programmeren is de nieuwe geletterdheid en het is even belangrijk als lezen en schrijven. Maar…waarom? Omdat iedereen het zegt? Nee, omdat de wereld verandert! ROBOTISERING VAN DE SAMENLEVING. Media – oude en nieuwe – zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Ze zijn steeds nadrukkelijker aanwezig. Vrijwel de gehele dag zijn we verbonden met computers, tablets, smartphones, televisies, radio’s, kranten, game consoles. Thuis, buiten, op ons werk! Om in de zee van deze digitale mogelijkheden te kunnen varen leren we onze kinderen/leerlingen bewust te worden van alle invloeden die via de digitale kanalen binnekomen die te kunnen begrijpen en technologie in te kunnen zetten om in het dagelijks leven, op school en later op het werk problemen op te kunnen lossen.

Liesbeth: Economisch en maatschappelijk gezien hebben deze ontwikkelingen enorm impact op ons leven: veel banen zullen in komende 10-20 jaar verdwijnen en veel andere banen zullen ontstaan. En daarom zijn alle 21ste eeuw vaardigheden zo belangrijk, waaronder: computational thinking = op creatieve manier problemen oplossen, een praktische vaardigheid, hoe digitale tools en computers in te zetten om probleem op te lossen; een voorwaarde daarvoor is het leren van een programmeertaal; het programmeren met kleuters is een voorbereiding op een manier van denken en op het leren van programmeertalen [bron: Han van der Maas, hoogleraar Psychologische Methodeleer UVA] Programmeren is een manier waarop leerlingen aan hun computational thinking vaardigheden kunnen werken.[Kennisnet]

Liesbeth: Maar…wáárom de bibliotheek? Wat is de rol van de bibliotheek? Antwoord: in de nieuwe geletterdheid is de bibliotheek is dé makelaar die het belang en de mogelijkheden van programmeren voor jonge kinderen kan laten zien aan het onderwijsveld.

Waarom programmeren voor ukkies • Welke materialen kun je inzetten Waar staat Robots voor Ukkies in doorgaande leerlijn programmeren Irena: Wat gaan we vandaag doen? Wij laten je graag zien: • Waarom programmeren voor ukkies? Waarom je met kleuters al kunt beginnen • Welke materialen kun je inzetten • Waar staat Robots voor Ukkies in doorgaande leerlijn programmeren en hoe je met een doorgaande leerlijn programmeren het onderwijs op weg helpt Uiteraard kun je ons straks nog vragen stellen.

Waarom programmeren voor ukkies spelenderwijs ontdekkend leren Irena: De sleutelwoorden zijn: spelenderwijs en ontdekkend leren media voor jonge kinderen is in opmars: apps, tablets; ze groeien ermee op; de stap van spelen naar leren is vanzelfsprekend; spreekt meerdere intelligenties aan (taal, rekenen, ruimtelijk); maakt het tastbaar; kinderen leren op speelse wijze programmeerlogica zonder te hoeven kunnen lezen veiligheid gegarandeerd: offline, dus niet te hacken

Welke materialen kun je inzetten Irena: ‘er is zoveel en ik weet niet wat ik moet kiezen’ bibliotheek heeft expertise in selecteren van materialen uit een groot aanbod; bieb is betrouwbaar, deskundig, denkt mee; bibliotheek maakt een selectie uit grote aanbod en stellen samen; welke materialen zijn beschikbaar voor kleuters; leerkrachten weten zelf nog niet genoeg over programmeren gebruik expertise van jouw collega’s inzetten: ukkies, maar ook voor scholing van leerkrachten (én ouders): hierin zijn we goed, dat kunnen wij als de bibliotheek goed verzorgen; workshop tijdens bouwvergadering, studiedag; ouderavond/ochtend; in te zetten tijdens Media Ukkie Dagen en Oudercafés

Wij hebben onze keuze gemakt en geselecteerd… Cubetto Primo BeeBot Ozobot

Cubetto Primo Irena: look-and-feel van Montessori-materiaal: zeer vriendelijk; tastbaar interface bord inhoud: een Cubetto Robot, 16 instructieblokjes voor de 4 richtingen, lesbrief het doel van het spel is om de glimlachende robot Cubetto zijn bestemming te laten bereiken, door een instructiereeks te maken met de gekleurde instructieblokjes; kinderen maken simpele algoritmes en zo leren zijn de logische basis van het programmeren; werkt op batterij; veel verhaal-matten extra te bestellen

BeeBot Irena: kindervriendelijke robot in de vorm van een gele bij; te bedienen via de knoppen bovenop de rug; BeeBot moet de juiste commando’s krijgen om van plaats A naar plaats B te gaan, kinderen moeten vooruit denken; te programmeren tot 40 stappen vooruit; beweegt in stappen van 15 cm en draait in hoeken van 90 graden; oplaadbaar via usb; diverse matten extra te bestellen; oefenen in logisch denken en probleemoplossende vaardigheden de kinderen gebruiken de volgende strategieën: tijd nemen om na te denken = vooruit denken; probleem doelmatig aanpakken, zoeken naar oplossing; reflecteren

Ozobot Irena: Ozobot is een heel kleine robot wordt standaard geleverd met een klein matje (kleiner dan A4); maar je kunt zelf op wit papier jouw eigen paden en routes of doolhof tekenen met speciale Ozobot stiften (blauw, zwart, groen, rood); op basis van de kleur beweegt Ozobot in een bepaalde richting en in een bepaalde snelheid biedt kinderen een creatief platform om te leren en te spelen met robotica; te programmeren om te bewegen, spelen en te dansen door intuïtieve kleurcodepatronen; je kunt ook de Ozobot-app gebruiken, waarin je deze paden kunt tekenen en Ozobot op jouw tablet kunt laten lopen; zo kun je bijv een eigen dansvloer maken en muziek, kleur en beweging toevoegen aan jouw Ozobot (leuk voor een plusklas) handig: oplaadbaar via usb

Irena: kratten met inhoud, met lesbrieven en boeken; lesbrieven te delen via…(Biebtobieb)? dit project is gefinancierd door Provincie Utrecht, onderdeel van het project DigiLabs, i.s.m. BiSC; opschalen We zitten nog in pilotfase; gaan uitproberen met kleuters en tijdens MediaUkkieDagen in bieb

Liesbeth: de ontwikkeling gaan razendsnel; breed publiek, toegankelijk! Bijv. in de speelgoedwinkel ligt nu, o.a., ook de FischerPrice Co-de-Rups [winnaar Speelgoed van het Jaar 2016, categorie 4 en 5 jaar] programmeren is nog niet ingebed in onderwijs, terwijl ontwikkelingen razendsnel gaan leerkrachten/scholen hebben problemen dit in te passen in de lessen/curriculum; lesbrief passende materialen vinden bij bepaald doel oplossing: doorgaande leerlijn programmeren schoolbesturen maakten zelf, ondersteund door SLO (stichting Leerplan Ontwikkeling) een doorgaande leerlijn programmeren; deze leerlijn geeft scholen rust en overzicht: wie aandacht wil besteden aan programmeren, maar niet weet waar hij moet beginnen, heeft nu houvast. het resultaat is doorlopende leerlijn waarin leerlingen kennismaken met een tiental programmeerbegrippen, zoals algoritmes, patronen en variabelen. bij elk begrip zijn leerdoelen beschreven, voor de onderbouw, middenbouw en bovenbouw, en zijn er voorbeeldlessen opgenomen. Scholen en leerkrachten kunnen zelf kiezen aan welke begrippen ze aandacht besteden, en welke lessen ze daarvoor gebruiken. De leerlijn is bijna volledig 'unplugged'. Het gaat er bij de leerlijn om dat leerlingen kennismaken met de achterliggende principes van het programmeren. "Zeg maar de grammatica van het programmeren", aldus Teun Meijer, een van de ontwikkelaars. "Om te kunnen functioneren in de maatschappij van nu en van de toekomst, is het immers goed om basiskennis te hebben van hoe een computerprogramma werkt." in de lessen uit de leerlijn moeten leerlingen vaak ook samenwerken, kritisch denken, problemen oplossen en hun creativiteit aanspreken. Ook dat zijn uitstekende 21e eeuwse vaardigheden. Zo'n les draait dus zeker niet alleen om programmeren. onze Robots voor Ukkies passen naadloos in doorgaande leerlijn programmeren doorgaande lijn: starten met offline (Cubetto Primo, BeeBot, Ozobot) en vervolgen met Scratch Jr; veiligheid gegarandeerd: offline, dus niet te hacken; makkelijk in gebruik: geen internet nodig, niet afhankelijk van techniek

Doe mee, speel mee! Irena Programmeren is de nieuwe geletterdheid. We hebben je laten zien dat er voldoende materialen zijn om met jonge kinderen aan de slag te gaan; We zeggen: start vandaag, DOE MEE, maak gebruik van bestaande kennis en sla een brug tussen traditionele leren en leren van de toekomst