Afspiegelingsbeginsel UWV 14 september 2017 Mw. mr. Monique Felderhof Mw. mr. Dorien Haase Arbeidsjuridische dienstverlening UWV AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Programma UWV ontslagprocedure Ontslagvolgorde Onderneming/bedrijfsvestiging Uitwisselbare functies Afspiegeling Afwijking van afspiegeling AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Regelgeving UWV ontslagprocedure Burgerlijk Wetboek Boek 7, Titel 10 Regeling UWV ontslagprocedure Bevat procedureregels Ontslagregeling Bevat uitwerking van verschillende materiële normen Uitvoeringsregels UWV: Ontslag om bedrijfseconomische redenen Ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Ontslag Ontslag is alleen mogelijk als: Er een redelijke grond is Er geen herplaatsingsmogelijkheden binnen een redelijke termijn zijn Redelijke grond is bij UWV: (art. 7:669 lid 3 BW) Bedrijfseconomische redenen (A-grond) Langdurige arbeidsongeschiktheid (B-grond) AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Ontslag om bedrijfseconomische redenen Verval van arbeidsplaatsen vanwege:(art. 7:669 BW) Bedrijfsbeëindiging; òf Bedrijfseconomische omstandigheden die dwingen tot maatregelen voor een doelmatige bedrijfsvoering Juiste ontslagvolgorde Indeling in vijf groepen Afspiegelingsbeginsel (art. 11 Or) Herplaatsingsmogelijkheden (art. 9 Or) Redelijke termijn (art. 10 Or) Andere passende functie (scholing) Binnen de onderneming of groep AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Ontslagvolgorde Werkgever dient: (art. 11 Or afspiegelingsbeginsel) Per categorie uitwisselbare functies van de onderneming/bedrijfsvestiging Op basis van de leeftijdsopbouw binnen de betreffende categorie uitwisselbare functies (art. 13 Or) Per leeftijdsgroep de werknemer met het kortste dienstverband als eerste voor ontslag voor te dragen In acht te nemen personeelsbestand Peildatum (art. 12 Or) AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Onderneming/bedrijfsvestiging Uitgangspunt is het personeelsbestand binnen de onderneming. Als er bedrijfsvestigingen zijn, dan daarvan uitgaan Bedrijfsvestiging: Onderdeel van een onderneming dat in de maatschappij als zelfstandige eenheid is te herkennen en waar sprake is van een interne zelfstandige bedrijfsvoering Art. 1 onderdeel d Ontslagregeling (art. 14 Or: in aanmerking te nemen uitwisselbare functies) HULPVRAGEN: EXTERN: Betreft het qua huisvesting een aparte locatie? Afficheert de entiteit zich publiekelijk (“in de maatschappij”) als zelfstandige aanbieder van diensten en producten (bijv. eigen naam, website, huisstijl, briefpapier, logo, klantenkring of doelgroep) INTERN: Is de entiteit een aparte/zelfstandige organisatorische eenheid? Staat er een eigen directie aan het hoofd van de entiteit? Zelfstandige (financiële) rapportage onderdeel? Is de entiteit bevoegd om zelfstandig personeel aan te nemen en te ontslaan? Heeft de entiteit een eigen, separate medezeggenschapsrol? Let wel, als er tussen twee of meerdere entiteiten structurele onderlinge uitwisseling van personeel plaatsvindt, dan wel bij de ontslagaanvraag vaststaat dat twee of meerdere entiteiten (op termijn) zullen worden samengevoegd, dan is het redelijk deze entiteiten als één bedrijfsvestiging te beschouwen, aldus de Ontslagregeling!!! AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Onderneming/bedrijfsvestiging Afwijking voor werkgever zorg/welzijn Geldt voor: thuiszorg, kraamzorg, jeugdgezondheidszorg, gehandicaptenzorg, jeugdhulp, geestelijke gezondheidszorg met inbegrip van verslavingszorg, branche welzijn en maatschappelijke dienstverlening of bij verpleeg- of verzorgingshuis Art. 14 lid 4 Or AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Onderneming/bedrijfsvestiging Zorg: Gemeente Uitgaan van de gemeente waarbinnen arbeidsplaatsen komen te vervallen, tenzij: meerdere bedrijfsvestigingen per gemeente of werkzaamheden op zodanige wijze zijn georganiseerd dat van de onderneming of bedrijfsvestiging moet worden uitgegaan Art. 14 lid 4 Or AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Uitwisselbare functies Een functie is uitwisselbaar met een andere functie, indien: De functies vergelijkbaar zijn voor zover het betreft de inhoud van de functies, de voor de functie vereiste kennis, vaardigheden en competenties, en de tijdelijke of structurele aard van de functie; en Het niveau van de functie en de bij de functie behorende beloning gelijkwaardig zijn Art. 13 Ontslagregeling Deze factoren worden in onderlinge samenhang beoordeeld AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Meerdere gemeenten, wisselend aantal uren Werknemer werkzaam in meerdere gemeenten of bedrijfsvestigingen -> Toegerekend aan elk van die gemeenten of bedrijfsvestigingen voor aantal werkzame uren per gemeente/bedrijfsvestiging Wisselend aantal uren in periode van ten hoogste zes maanden voor peildatum? -> gemiddelde per gemeente of vestiging Art. 14 lid 5 Or AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Ontslagvolgorde Regelgeving brengt rangorde aan van wie als eerste voor ontslag in aanmerking komt:(art. 7:671a lid 5 BW) Groep 1: externe medewerkers Groep 2: AOW-gerechtigde werknemers Groep 3: oproepkrachten Groep 4: bepaalde tijders, waarvan contract eindigt binnen ten hoogste 26 weken na datum beslissing UWV Groep 5: bepaalde tijders, waarvan contract eindigt meer dan 26 weken na datum beslissing UWV en vaste contracten Groep 2 t/m 5 inclusief payrollwerknemers (art 20 ev Or) Pas bij groep 5 is afspiegeling aan de orde (2 t/m 5) Systematiek Als de krimp niet volledig uit groep 1 t/m 4 kan worden gehaald, dan pas is afspiegeling aan de orde Afspiegeling: neem voor de berekening alle werknemers uit groep 2 t/m 5 Let op bij leeftijdsgroep 5: Gewijzigd sinds 1 januari 2016 55 jaar en ouder (dus ook AOW-gerechtigden meetellen) Zzp’ers vallen onder art. 7:671a lid 5 onderdeel a BW omdat zij een arbeidsrelatie met de werkgever hebben en niet werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Indien de redelijke grond voor ontslag gelegen is in uitbesteding van werkzaamheden, hoeft de werkgever uiteraard niet eerst afscheid te nemen van de zzp’ers die al op een dergelijke arbeidsplaats werkzaam zijn. Ook hoeft de werkgever niet eerst afscheid te nemen van een zzp’er als hij aannemelijk maakt dat dit een echte zelfstandige is en het voor een doelmatige bedrijfsvoering noodzakelijk is dat de werkzaamheden anders dan op basis van een arbeidsovereenkomst worden verricht. Wijziging/aanvulling art 17 (toevoeging ‘sub d’) Ontslagregeling per 1 juli 2016: In groep 1 hoeft géén afscheid te worden genomen van zogeheten ‘echte zelfstandigen’, ingeschreven bij de KvK, als zij in de uitwisselbare functie werkzaamheden verrichten en het voor een doelmatige bedrijfsvoering noodzakelijk is dat deze werkzaamheden anders dan op basis van een aovk worden verricht. Een min/max-contract bevat een vast deel (minimaal te werken aantal uren) en een flexibel deel (oproepuren). Een werknemer met een min/max-contract zit daarom niet in groep 3 (geen nul-urencontract). De werkgever hoeft om die reden niet eerst afscheid van deze werknemer te nemen. Uit de regelgeving volgt wel dat de werkgever deze werknemer niet meer uren laat werken dan het minimaal aantal te werken uren (dus geen gebruik maakt van de mogelijkheid een werknemer voor meer uren werk op te roepen). Daarover moet de werkgever in de ontslagaanvraag duidelijkheid verschaffen. De werkgever dient bij het vervallen van arbeidsplaatsen eerst afscheid te nemen van personen uit groep 1 die werkzaam zijn in dezelfde categorie uitwisselbare functies. Nu onder uitwisselbare functies niet wordt verstaan dezelfde werkzaamheden die voor een korte periode worden verricht (korter dan 26 weken) geldt dit niet voor de personen die deze werkzaamheden verrichten. Pas als daarmee de noodzakelijke personeelsinkrimping niet (voldoende) kan worden gerealiseerd, komen werknemers in dezelfde categorie uitwisselbare functies uit achtereenvolgens groep 2, 3, 4 en 5 voor ontslag in aanmerking. Van de werknemers uit groep 2, 3 en 4 moet achtereenvolgens afscheid worden genomen in volgorde van de lengte van het dienstverband. Zie in dit verband artikel 11, tweede lid, van de Ontslagregeling en de daar gegeven toelichting. AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Opzeggen zonder dat de arbeidsrelatie is beëindigd (art. 17 Or) Werk van tijdelijke aard, ten hoogste 26 weken Arbeidsovereenkomst bepaalde tijd, looptijd > 26 weken (niet volgens afspiegeling in aanmerking) Payrollwerknemers, ot of bt > 26 weken (niet volgens afspiegeling in aanmerking) Werkzaamheden verricht in uitoefening bedrijf of in zelfstandige uitoefening beroep (doelmatige bedrijfsvoering noodzakelijk) AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Min/max-contract VAST EN FLEXIBEL DEEL NIET GROEP 3 -> NIET EERST AFSCHEID NEMEN GEEN GEBRUIK MAKEN VAN OPROEP-DEEL AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Rekenvoorbeeld 1 vóór De functie verkoper telt negen werknemers. Eén arbeidsplaats vervalt. Welke? AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Uitwerking rekenvoorbeeld 1 vóór ná AFSPIEGELING 14 SEPTEMBER 2017

Rekenvoorbeeld 2 vóór De functie verkoper telt twaalf werknemers. Drie arbeidsplaatsen vervallen. Welke? AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Uitwerking rekenvoorbeeld 2 15-24 25-34 35-44 45-54 55+ 1 3 4 3 1 totaal = 12 wns = 100% In deze categorie uitwisselbare functies vervallen 3 arbeidsplaatsen: = 25% (van 12) 0,25 0,75 1,00 0,75 0,25 Na afronding vervallen de arbeidsplaatsen in de leeftijdsgroepen: 1 1 1 = 3 wns AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Rekenvoorbeeld 3 vóór De functie verkoper telt 12 werknemers. Drie arbeidsplaatsen vervallen. Welke? Titel presentatie: ga naar menu Beeld – Koptekst en voettekst om deze aan te passen

Uitwerking rekenvoorbeeld 3 15-24 25-34 35-44 45-54 55+ 2 2 3 3 2 totaal = 12 wns = 100% In deze categorie uitwisselbare functies vervallen 3 arbeidsplaatsen (= 25% van 12) =0,5 =0,5 =0,75 =0,75 =0,5 = 3 wns Na afronding vervallen de arbeidsplaatsen in de leeftijdsgroepen: 1 1 (= 2 wns) Een werknemer te weinig! AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Uitwerking rekenvoorbeeld 3 Vervolg: In welke leetijdscategorie vervalt de derde arbeidsplaats? 15-24 25-34 35-44 45-54 55+ 0,5 0,5 0,5 Afronding biedt geen uitkomst Neem uit elke gelijk vertegenwoordigde leeftijdsgroep de werknemer met het kortste dienstverband Van deze 3 werknemers komt de kortst in dienst zijnde voor ontslag in aanmerking AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Afwijken van afspiegelingsbeginsel Onmisbare werknemer (art. 11 lid 5 Or) Werknemer met arbeidsbeperking (art. 11 lid 6 Or) Alternatief afspiegelingsbeginsel (art. 16 Or) AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Stappenplan Bedrijfsvestiging Categorie uitwisselbare functies Volledig personeelsbestand (incl. payroll) op peildatum, ingedeeld in categorieën uitwisselbare functies Voldoende krimp uit groep 1,2,3,4? Personeelsbestand voor afspiegeling (incl. payroll) Indelen in leeftijdscategorieën (25-34, 35-44, 45-54, >55) Krimp vaststellen Berekening afspiegeling (groep 2 t/m 5) Binnen leeftijdscategorie : volgorde 2 t/m 5 en afwijking -> buiten leeftijdscategorie AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

Tools UWV ontslagprocedure Tekst en toelichting per ontslagformulier Overzicht van alle vragen in stroomdiagrammen  Alle informatieteksten opgenomen  Handleiding gebruik ontslagformulieren Rekentool berekening afspiegeling (afspiegelingstool) Ontslagregeling en Regeling UWV ontslagprocedure Uitvoeringsregels UWV ontslagprocedure Te vinden op www.uwv.nl/regelgevingontslag Voorlichting / gesprek met AJD is mogelijk AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017

V R A G E N ? AFSPIEGELINGSBEGINSEL 14 SEPTEMBER 2017