Ouderen en Verslaving Adviesrapport in opdracht van Resultaten Scoren D.M. van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Victas verslavingzorg Utrecht

Achtergrond Ouderen hebben de toekomst in de verslavingszorg Hulpvraag stijgt bij verslavingzorg van 55+ Vergrijzing in Nederland naar verhouding meer ouderen in zorg Meer aandacht nodig voor deze groep Vraag is advies uit te brengen over de aanpak en prioritering Alle middelen met als zwaartepunt alcohol en benzodiazepines

Cijfers van 2002 tot 2012 Bron IVZ

55-plus in de verslavingszorg naar (voornaamste) middel Cijfers 2 55-plus in de verslavingszorg naar (voornaamste) middel Bron IVZ

Hoe zit het met Korsakow Komen er meer mensen met een Korsakow syndroom Ik weet het niet Wordt slecht bij gehouden in de DSM IV

Risico factoren Leeftijdgebonden fysieke beperkingen Pijn Slapeloosheid Financiële problemen Stress Relatieproblematiek Belaste familieanamnese Vroeger alcoholgebruik Alcoholgebruik partner (verleden / heden) Mannelijk geslacht Eenzaamheid / isolement Veteraan Verzorgingshuis

Adviezen uit het rapport, afbakening en definities Leeftijdsafbakening 55+ Volgen van de multidisciplinaire voor definitie risicovol alcoholgebruik en verslaving Drinkadvies ouderen aangepast Mannen & vrouwen gemiddeld één glas per dag en minstens 2 dagen per week niet drinken Screening en diagnose AUDIT-C afkappunt: 4 voor mannen en vrouwen Bendep-SRQ

Adviezen uit het rapport, ethiek De neiging aan ouderen een uitzonderingspositie toe te kennen Men heeft een lang (arbeids-)verleden achter de rug en mag genieten van een welverdiende oude dag De uitspraak; 'gun ze toch een borreltje!' klinkt eenieder wellicht bekend in de oren Wie zijn wij om hen dat te onthouden Het risico op vergoelijkende houding leidt tot een niet (meer) alert zijn van professionals Onvoldoende herkennen van alcoholproblematiek bij ouderen

Sociale problemen Relatieproblemen Mishandeling Criminele activiteiten Financiële problemen Werkproblemen Verzuim en ongevallen

Psychische problemen Geheugenverlies Black-out Cognitivestoornissen Stemmingsklachten Delier

Lichamelijke klachten • Algemene lichamelijke klachten, zoals moeheid, malaise, maag- en darmklachten, gewichtsverandering, overmatig transpireren • Hart-/longklachten, zoals hypertensie, cardiomyopathie, ritmestoornissen, longinfecties • Zenuwstelsel, hoofdpijn, tremoren, perifere neuropathie, spierpijnen, -zwakte, -atrofie, hyperreflexie, insulten, epilepsie, alcoholintoxicatie, geheugenstoornissen • Bewegingsstelsel, zoals fracturen • Huidproblemen, zoals littekens, brandwonden, spider naevi, erythemateus en oedemateus gezicht, roodheid, erythema palmare • Verhoogde leverwaarden(zoals MCV, gamma- GT, ASAT (SGOT) en ALAT (SGPT)), verhoogd urinezuur, jicht

Diversen • Veelvuldig spreekuurbezoek • Klachtenpatroon wisselend en onverklaarbaar • Geen of onverwachte reactie op behandeling • Geneesmiddeleninteractie • Frequent ongevallen • Melding door derden van problematisch alcoholgebruik • Overmatig nicotinegebruik • Overmatig gebruik van geuren, zoals aftershave en dergelijke

Het dilemma “Keuzevrijheid, eigen regie en veiligheid staan centraal in de norm voor Verantwoorde zorg. Een norm waar we sinds de zomer van 2005 over beschikken, en waarin staat wat de goede zorg is waar we voor gaan, als zorgbranche. Dat is zorg die de individuele kwaliteit van leven van de cliënt ondersteunt”. Bron Actiz, Op weg naar normen voor Verantwoorde zorg; juni 2005

Casus Lodewijk 80 jarige gepensioneerd metselaar Frozen sholders Decubitus op stuit Vervuild Verschraalde bierlucht en urine BAC 3.5 (17,5 eh)

Bron: Keunig, een zeker onbehagen, 2008 U moet de bakens verzetten en noch sterke drank, noch bier meer gebruiken: houdt u aan een matig gebruik van een redelijke kwaliteit rode wijn. Ja onthouding is natuurlijk het beste, maar het zogenaamde “indammen” is ook al iets. G. van het Reve aan B. den Uyl Bron: Keunig, een zeker onbehagen, 2008

Vervolg casus Lodewijk stemt in met gecontroleerd drinken Alles komt in het bewonersplan iedere maand evaluatie Autonomie van bewoner staat centraal Verzorging moet kunnen verzorgen Vitamine volgens protocol Op “recept alcohol op vaste tijden” Na evaluatie bijstellen van wensen en mogelijkheden

Vragen? Dvetten@victas.nl