MRB in nederland en geestelijke verzorging Boeddhistische christenen en christelijke boeddhisten Over dual Christian-Buddhist belonging André van der Braak Hoogleraar boeddhistische filosofie in dialoog met andere levensbeschouwelijke tradities

ROSE drew – buddhist and christian? Interviews met: Roger Corless (Rooms-Katholiek en Tibetaans boeddhist); Zr. Ruth Furneaux (non en Soto Zen) Ruben Habito (Rooms-Katholiek en Sanbokyodan zenmeester); Maria Reis Habito (Rooms-Katholiek en Taiwanese Zen); Sallie King (Quaker en Westerse zenbeoefenaar) John Keenan (Anglicaans priester en filosofisch boeddhist).  

Twee voorwaarden voor christendom-boeddhisme One must find satisfactory ways of integrating the Christian way of thinking and being and the Buddhist way of thinking and being, such that dual belonging does not involve turning a blind eye to apparently outright contradictions nor entail being pulled in opposite directions by one’s religious commitments. (2) One must to ensure that the unique character, insight and integrity of each tradition is preserved, and that what is special and attractive about each is not lost.

Drie visies op religies (lindbeck) Cognitief-propositioneel Religies bieden ware opvattingen over de wereld en over god/het ultieme (2) Ervaring-expressief Religies bieden opvattingen en rituelen die een wegwijzer vormen naar een ervaring van god/het ultieme (3) Cultureel-linguistisch Religies zijn culturele “forms of life” of “taalspelen”; de betekenis van opvattingen of rituelen ligt in hun gebruik en is vaak sociaal bepaald.  

Dual belonging vanuit cognitief-propositioneel Dual belonging kan niet, want opvattingen zijn incompatibel Evangelische christenen: boeddhisme is afgoderij Theravadaboeddhisten: Christus als Verlosser staat niet in de Pali Canon Oplossing: vertaling Habito Reis en King: verlossing betekent in het hier en nu zijn Probleem: zijn het nog wel twee tradities?  

Dual belonging vanuit ervaring-expressief Dual belonging kan wel, want religieuze visies zijn vingers die naar de maan wijzen. Religies verschillen in conventionele waarheid, maar niet in uiteindelijke waarheid – ze zijn upaya. Christendom en boeddhisme als twee wandelkaarten om naar de bergtop te komen. Probleem: zijn christendom en boeddhisme wel gericht op dezelfde bergtop? Is Verlossing hetzelfde als nirvana?  

Dual belonging vanuit cultureel-linguistisch Dual belonging kan niet, want het is performatief onmogelijk (noncompossible): je kunt niet zowel sumo-worstelaar als evenwichtsbalk-turner worden. Dual belonging kan wel, want religies zijn als verschillende talen die je kunt leren spreken Welk christendom wordt met welk boeddhisme gecombineerd?  

Apofatisch christendom en zen Apofatisch: ontkenning. Katafatisch: affirmatie Het nee-zeggende denken als aanvulling op het ja-zeggende denken, uitmondend in openbaring/verlichting Zowel nee-zeggende als ja-zeggende uitspraken zijn “leeg” Zen apofase: Alle uitspraken zijn leeg want verlichting is onbeschrijflijk: de praktijk van apofase leidt tot verlichting Verlichting is onbeschrijflijk zoals fietsen onbeschrijflijk is: je moet het doen, en het voortdurend beoefenen  

Apofatische dual belonging christendom en zen Rose Drew’s eerste voorwaarde van integratie hoeft niet vervuld te worden Wandelen op de berg terwijl je weet dat er geen top is Dual belongers zijn deelnemers in christelijke en zen-taalspelen filosofisch: conceptuele integratie is niet nodig Psychologisch: een apofatische identiteit Soteriologisch: als je religieus meertalig bent kun je dieper in beide taalspelen participeren