Analyse en advies toepassen overgangsmaatregel

Opzet Redeneerlijn vervoerders Redeneerlijn overheden Onderzoeksvraag Antwoord op onderzoeksvraag Verder onderzoek Conclusie en advies

Redeneerlijn vervoerders Indexatie is bedoeld om mutaties in de kosten van een leverancier zo goed mogelijk te compenseren Door wijziging van indexatiemethodiek wordt een kostenstijging in een overgangsperiode niet meegenomen Voor deze kostenstijging dient een overgangsregeling te worden getroffen die deze stijging compenseert Oplossing: het gat overbruggen, - gem. dieselprijs 2009: €0,89 - gem. dieselprijs 2009-9 / 2010-8: € 0,98 Toepassing voor 2013

Redeneerlijn overheden Als je de ene methode vervangt voor een andere, betere (i.c. actuelere) methode en je daarmee een betere schatting krijgt voor de verwachte kostenontwikkeling is er op zich geen enkele reden iets extra’s te compenseren. Door de overgangsmaatregel beschouw je de facto een (diesel)prijsstijging over een periode van 12 + 8 maanden. Het is niet ‘fair’ om daarmee een prijsindex voor tarieven voor ‘slechts’ 12 maanden te berekenen. Daarom de prijsstijging van 20 maanden vergelijken met 12 maanden.

Onderzoeksvraag Is een overgangsmaatregel noodzakelijk bij een overstap van de methodiek (en waarom)?

Onderzoeksvraag Is een overgangsmaatregel noodzakelijk bij een overstap van de methodiek (en waarom)? Een index wordt afgesproken om de bedrijfstak te compenseren voor de kostenontwikkeling Bij toepassing van de LTI index wordt gebruik gemaakt van recentere brandstofprijzen Bij toepassing van de LTI index wordt gebruik gemaakt van de loonprognose voor het komende jaar, bij NVB de ontwikkeling van het lopende jaar. De kans bestaat dat in de overgangsperiode (in casu de periode januari – september) sprake is van een boven- of ondergemiddelde stijging van één van de indexfactoren, waardoor de opbrengstenontwikkeling niet meer in lijn is met de kostenontwikkeling Daarom is het noodzakelijk te bezien (a) of er sprake is van een boven- of ondergemiddelde stijging en (b) of compensatie in dat geval te adviseren is

Onderzoek In de overgangsperiode stijgt de brandstofprijs. Dit kan een effect hebben welke niet in lijn is met de nieuwe index (LTI). We weten niet hoe de brandstofprijs zich de komende x jaar ontwikkelt. Idealiter berekenen we de effecten van de overgang over x jaar, dan weten we precies wat het effect is geweest. Maar x jaar wachten en dan berekenen is: niet wenselijk omdat deze oplossing is niet direct toepasbaar Niet uitlegbaar (een eventuele prijsstijging x jaar na dato) Daarom hanteren wij een methode op basis van scenario’s waarin wordt voorspeld hoe de dieselprijs zich ontwikkelt.

Uitwerking (1) We veronderstellen dat de dieselprijs zich hetzelfde ontwikkelt als de afgelopen x jaar. Om de spreiding aan te geven hanteren we 5, 10, 15 en 20 jaar. periode basisjaar waarde eindjaar jaren gem groei (1+i) 20 jaar 1988 € 32.06 2008 € 107.88 20 1.0625 15 jaar 1993 € 49.14 15 1.0538 10 jaar 1998 € 55.30 10 1.0691 5 jaar 2003 € 66.72 5 1.1009 waarde is gemiddelde jaardieselprijs excl btw per 100 liter formule: basisjaar * (1+i)^(# jaar) = eindjaar

Uitwerking (2) Overgangsperiode: Dieselprijs januari 2009: 0.8578 Dieselprijs september 2009: 0.8975 De stijging van de dieselprijs tussen januari 2009 en september 2009 bedroeg: 4,63 % per 8 maanden periode gem groei (1+i) per 8 maanden gem jan-sep'09 verschil tov verwachte groei 20 jaar 1.0625 4.17% 4.63% 0.46% 15 jaar 1.0538 3.59% 1.04% 10 jaar 1.0691 4.61% 0.02% 5 jaar 1.1009 6.72% -2.09%

Uitwerking (3) Overgangsperiode: elektriciteitsindex januari 2009: 96.50 elektriciteitsindex september 2009: 92.37 De stijging van de elektriciteitsindex tussen januari 2009 en september 2009 bedroeg: -4,28 % per 8 maanden Cijfers van 15 en 20 jaar zijn niet beschikbaar. We stellen voor deze gelijk te stellen aan het 10 jaar scenario periode gem groei (1+i) per 8 maanden gem jan-sep'09 verschil tov verwachte groei 10 jaar 1.0463 3.09% -4.28% -7.37% 5 jaar 1.0131 0.87% -5.15% Bron: CBS, index jaar 2006 = 100 obv code 04510

Uitwerking (4) Voor het bepalen van de loonvoet marktsector wordt ook gekeken naar ontwikkeling in de afgelopen jaren. De groei in 2011 is 2.5 % periode basisjaar waarde eindjaar jaren gem groei (1+i) 20 jaar 1991 100.0 2011 191.1 20 1.033 15 jaar 1996 115.1 15 1.034 10 jaar 2001 141.9 10 1.030 5 jaar 2006 168.5 5 1.026 Bron: CEP (2012)

Uitwerking (5) Voor het bepalen van de overige kosten wordt in de NVB-methode IMOC gebruikt en in de LTI-methode CPI. Voor 2011 is zowel de IMOC als de CPI: 2.3 Jaar IMOC CPI 2010 1.8 1.3 2011 2.3 2012 2.0 2.25 2013 1.75 Bron: CEP (2012)

Uitwerking (6) loonkosten energiekosten overige kosten Totale   loonkosten energiekosten overige kosten Totale correctie scenario loon diesel elektriciteit IMOC/CPI 20 jaar -0.53% 0.46% -7.37% 0.00% -0.41% 15 jaar -0.63% 1.04% -0.42% 10 jaar -0.35% 0.02% -0.33% 5 jaar -0.04% -2.09% -5.15% -0.28% aandeel LTI 62.60% 8.20% 1.60% 27.60%

Conclusies en advies Keuze van scenario is altijd arbitrair Eventuele correctie moet zijn gebaseerd op de afwijking van een gemiddelde Bij de vier door Panteia gehanteerde scenario’s ligt de correctie tussen de -0,28% en de -0,45% Gegeven de onnauwkeurigheid van de correctieresultaten en de grootte van de correctie (minder dan 0,5%) is onze conclusie dat er geen sprake is van een boven- of ondergemiddelde stijging Er is naar onze mening geen reden voor compensatie ten gevolge van de overgang van de methode