Regenten en vorsten 3.3 Europa en de wereld Hoofdstuk 3 Regenten en vorsten 3.3 Europa en de wereld

§3.3 Europa en de wereld In deze presentatie leer je over: De compagnieën De VOC De gouverneur-generaal De WIC Het kenmerkend aspect: het (ontstaan van handelskapitalisme en) begin van een wereldeconomie

Willem Blaeu (1571-1638) Willem Blaeu had goed gezien dat er in zijn tijd een grote belangstelling was voor kaarten en atlassen. Willem Blaeu begon zijn eigen bedrijf in kaarten en atlassen in Amsterdam. De kaarten en atlassen van Blaeu stonden al snel overal bekend als heel goed.

Atlas van Blaeu: Johan Blaeu erfde van zijn vader, Willem Blaeu, een bedrijf in kaarten en atlassen. Hij maakte het bedrijf nog groter dan het al was. Johan bracht heel veel nieuwe kaarten en atlassen uit. De beroemdste daarvan is de Atlas Major uit 1662. Dat was de mooiste atlas van de wereld zoals die toen bekend was.

De compagnieën Hollandse en Zeeuwse compagnieën (handelsbedrijven) dreven na 1596 handel met gebieden buiten Europa. Door de concurrentie (wedijver) daalden de winsten. In 1602 kreeg één Nederlandse compagnie het monopolie (alleenrecht) op handel in Azië, De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC).

Film Heren 17 + kijkopdracht Het logo van de VOC is het oudste bedrijfsmerk ter wereld. Het logo was niet verantwoordelijk voor het succes, maar wél voor de bekendheid van de eerste multinational ter wereld.

Aantekeningen de VOC De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)  opgericht in 1602 De VOC is erg machtig. Dit kan je zien aan: De VOC is de enige in Nederland die handel mag drijven in Azië  het mag handelsverdragen sluiten met Aziatische vorsten Forten bouwen, soldaten plaatsen Oorlog voeren Veroverde gebieden zelfstandig besturen Begrippen: Wereldeconomie = systeem van wereldwijde handel Monopolie = alleenrecht Gouverneur-generaal = hoogste bestuurder van de VOC

Film de Route van de VOC (3:27) De Prins Willem was een spiegelretourschip van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Het schip werd gebouwd in 1650. Met een lengte van 68 meter, een breedte van 14 meter en een laadvermogen van 1200 ton, was de Prins Willem waarschijnlijk het grootste spiegelretourschip van de VOC ooit.

Jan Pieterszoon Coen was in 1619 gouverneur-generaal bij de VOC. Hij was voor een groot deel verantwoordelijk voor de oppermacht van de Nederlanders in Indonesië. In 1619 veroverde hij de stad Jacatra en stichtte er Batavia. Gouverneur-generaal = hoogste bestuurder van de VOC Film De VOC in Batavia (3:39)

http://www. hetklokhuis http://www.hetklokhuis.nl/algemeen/Het%20Klokhuis%20maakt%20geschiedenis/De%20VOC http://www.npo.nl/histoclips/16-12-2010/TELEA_1058631

Batavia was de aankomst- en vertrekhaven van alle VOC-schepen die naar Azië voeren.

Op 3 juni 1621 werd de West-Indische Compagnie (WIC) opgericht.

De WIC De West-Indische Compagnie (WIC) was vanaf 1621 actief in- en rondom de Atlantische Oceaan. Taken van de WIC: Bestrijden van Spanje door kaapvaardij Gebieden veroveren van tegenstanders Driehoekshandel

Het kenmerkend aspect In de 17e eeuw raakten de werelddelen door handel economisch met elkaar verbonden. Zo ontstond een wereldeconomie. Door de wereldeconomie veranderde het dagelijks leven van Europeanen. Ontstaan van handelskapitalisme en begin van een wereldeconomie is een kenmerkend aspect van de tijd van regenten en vorsten.

Aantekeningen de West-Indische Compagnie (WIC) WIC-schepen werden in het begin vooral uitgestuurd voor: Kaapvaart en Oorlogvoering tegen de Spaans-Portugese zeemacht. De WIC had het alleenrecht op alle handel en scheepvaart op West-Afrika en Noord- en Zuid-Amerika. Toen de WIC werd opgericht, begon de Nederlandse handel in slaven. Tot 1730 was de WIC de enige Nederlandse partij die slaven mocht handelen. Rond 1770 was de Nederlandse slavenhandel het grootst. Toen werden er ongeveer 6.000 slaven per jaar vervoerd. Daarna werd het snel minder. Onder druk van de Engelsen werd de slavenhandel in 1814 verboden. Pas op 1 juli 1863 volgde in Nederland de afschaffing van slavenarbeid en slavernij, als een van de laatste landen in Europa.

Piet Hein (1577 – 1629) De schepen van de WIC werden in het begin veel gebruikt door kapers. Kapers waren piraten die met toestemming van de regering schepen aanvielen die veel belangrijke spullen aan boord hadden. Eén van de beroemdste kapers was Piet Hein. Hij veroverde in 1628 de Spaanse zilvervloot. Over deze verovering is een liedje gemaakt dat bekend is in heel Nederland.

Het triomfantelijk lied van de Zilvervloot Heb je wel gehoord van de zilveren vloot, De zilveren vloot van Spanje? Die had er veel Spaanse matten aan boord, En appeltjes van Oranje. Piet Hein!, Piet Hein!, Piet Hein, zijn naam is klein, Zijn daden benne groot, Zijn daden benne groot: Hij heeft gewonnen de Zilveren Vloot, die heeft gewonnen, gewonnen de Zilveren Vloot. die heeft gewonnen de Zilvervloot. http://www.liedjeskist.nl/liedjes_a-z/z-liedjes/zilvervloot.htm De tekst van dit 19e eeuwse lied, Een triomfantelijk lied van de Zilvervloot, dat zeker heeft bijgedragen aan de huidige bekendheid van Piet Hein is in 1844 geschreven.

Gelijke rechten voor zwarte en blanke mensen Gelijke rechten voor zwarte en blanke mensen. Het lijkt zo gewoon in Nederland. Toch is het nog helemaal niet lang geleden dat Nederlanders in slaven handelden... Plantage in Suriname door Dirk Valkenburg

Fort Elmina (Ghana), was het centrum van de slavenhandel van de West-Indische Compagnie. De slaven werden er gebrandmerkt en in donkere kelders opgesloten. Als er genoeg slaven waren om een schip mee te vullen, werden ze geboeid aan boord gebracht en in het ruim van het schip gepropt. Er konden ongeveer 300 slaven in een schip. Dan begon een vreselijke reis over zee naar Curaçao. Daar werden ze op de markt verkocht.

Nederlandse handelaren haalden hun slaven vooral uit West-Afrika Nederlandse handelaren haalden hun slaven vooral uit West-Afrika. Per schip werden ze helemaal naar Curaçao gebracht. Daar werden ze op de markt verkocht. Veel slaven kwamen terecht in Suriname, op suikerrietplantages. Ze moesten hard werken en kregen er niets voor betaald. Als slaaf waren ze voor altijd hun vrijheid kwijt.

Nationaal monument slavernijverleden

http://www.schooltv.nl/video/histoclips-slavernij/#q=slavernij