Effecten gemeentelijk inkoopbeleid huishoudelijke hulp vanuit de Wmo PIANOo-congres 2017 Effecten gemeentelijk inkoopbeleid huishoudelijke hulp vanuit de Wmo SHEET ALGEMEEN PIANOo Remco van Eijkel (CPB) #pcongres

Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo Wat doen we en waarom? Evaluatie van gemeentelijk inkoopbeleid binnen het sociaal domein (CPB/SCP) Specifiek: huishoudelijke hulp onder Wmo 2007 Effecten inkoopbeleid op marktuitkomsten toetreding, verdeling markt, prijzen Relevant voor recente decentralisaties: Houdbaarheid gemeentelijke uitgaven sociaal domein Toegang tot, en kosten van, zorg voor de burger Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo 2

Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo Achtergrond Decentralisatie in 2007 AWBZ (zorgkantoor)  Wmo (gemeente) Vóór 2007 Budgetgaranties Maximumtarief Ná 2007 Inkoop via aanbesteding Raamcontracten Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo

Ontwikkelingen in toetreding Per jaar gemiddeld twee nieuwe aanbieders in een gemeente Nieuwe concurrent = niet actief in gemeente in 2007 Nieuwkomer = nergens actief in 2007 Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo

Ontwikkelingen in marktaandelen Nieuwkomers weten substantieel marktaandeel te bemachtigen 1=initiële marktleider 2=Bestaande concurrenten 3=Nieuwe concurrenten 4=Nieuwkomers Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo

Ontwikkeling prijzen (landelijk) Stijging in 2010 door verbod op alfahulpen Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo

Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo Aanbestedingsbeleid De gehanteerde modellen: Wat is de invloed van model op de marktverdeling en de prijzen? EMVI Laagste prijs Zeeuws Bestuurlijk Veiling Gunning o.b.v.: Prijs en kwaliteit Prijs Minimum kwaliteit Onderhandelingen Prijs en kwaliteit per cliënt Wie zet prijs? Aanbieder Gemeente Gemeente en aanbieder (in onderhandelingen) Openbaar? Ja Nee Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo

Gebruik modellen door de jaren (%) Meerderheid gemeenten tussen ‘07-’13 overgestapt op een ander model Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo

Aantal aanbieders per model Vergelijkbare mate van concurrentie op de markt Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo

Δ van marktaandelen per model Verschuivingen groter tussen periodes dan binnen een periode Δ marktaandeel binnen aanbestedingsperiode Δ marktaandeel tussen aanbestedingsperiodes   HH1 HH2 EMVI 4,12 3,99 9,03 12,60 Zeeuws 5,04 5,87 10,68 Laagste prijs 4,23 4,86 20,58 23,31 Veiling 6,11 5,58 4,87 11,77 Bestuurlijk 2,93 2,57 3,91 12,86 Δ = verandering Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo

Prijzen per model op gemeenteniveau Geen systematische prijsverschillen tussen aanbestedingsvormen Mogelijke oorzaken: Alle modellen staan concurrentie op de markt toe Lage toetredingsbarrières Huishoudelijke hulp is ‘voet tussen de deur’ Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo

Intergemeentelijke samenwerking Meerderheid gemeenten werkt samen bij de inkoop Door de jaren heen sv’s kleinschaliger Geen relatie tussen inkoopschaal en concentratie of prijzen   Zelfstandig Samenwerking Jaar Gemeenten Inwoners Gemeenten per samenwerkingsverband Aantal % 2007 22 (6) 130.600 325 (94) 297.900 10.3 2013 53 (14) 96.600 319 (86) 229.500 7.9 Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo

Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo Take homes Nauwelijks prijsverschillen tussen gehanteerde aanbestedingsvormen Biedt ruimte om andere factoren zwaarder te laten meewegen in keuze voor een model Inkoop op grotere schaal gaat niet gepaard met lagere prijzen Parellellen en verschillen met Wmo 2015: aanbestedingsvormen, zelfde (type) aanbieders hogere toetredingsbarrières, want complexer en grotere rol voor schaalvoordelen Gemeentelijk inkoopbeleid Wmo