Oplossingsgericht werken Oplossingsgerichte vaktherapie: Oplossingen bouwen i.p.v. het probleem verhelpen

Oplossingsgericht werken Introductie. “De jongen en het paard” (M. Erickson)

Oplossingsgericht werken Programma a. Houding, uitgangspunten, basisregels b. Vaardigheden, 7 stappendans c. Welke relatietypen? (Mandaat) – Oefening, Theorie, Ervaring – Casus met gezin/ouders d. PMT sessie met ouders: intake en uitvoering e. Afronding

Oplossingsgericht werken Nuttigheidsvraag: Als deze workshop heel goed is geweest, wat heeft ze je dan opgeleverd?

Oplossingsgericht werken Doen wat werkt! practice based evidence & evidence based practice Binnenkort: Movisie: “bewezen effectief met goede aanwijzingen”

Oplossingsgericht werken In vogelvlucht 4 Doelen: De cliënten weten wat ze willen De cliënten weten wat ze (en anderen) kunnen De cliënten hebben weer hoop en motivatie De cliënten zetten stappen naar hun doel

Oplossingsgericht werken Onderliggend: Autonomie versterken (“Cliënten zijn actieve zelfhelpers”) Circulair oorzakelijk denken (ipv lineair/medisch) Sociaal constructivistisch denken

Oplossingsgericht werken Consequenties: Eigen doelen v.d. cliënten Eigen middelen/manieren v.d. cliënten Eigen criteria voor succes v.d. cliënten Eigen concrete stappen v.d. cliënten Voornáamste middel: communicatie, relatie

Oplossingsgericht werken Vaktherapie voor: Doel 1 (ervaringsgericht), eventueel Doel 2 (ervarings-, oefengericht), eventueel Doel 3 (ervarings-, oefengericht), eventueel Doel 4 (ervarings-, oefengericht) (eventueel)

Oplossingsgericht werken Filmfragment Eerste indruk

Oplossingsgericht werken Filmfragment nogmaals: Oefening: – Positief relabelen – Positieve vooronderstellingen – Selectief progressie/krachten zien = “constructief oor en oog”  Wat zie je nu anders?

Oplossingsgericht werken Uitgangspunten en Werkhouding – cliënt is expert van wensen, krachten, ervaring en betekenissen; samenwerking. – go slow (zeker bij ouderen) – “niet-weten” – volgend leiden, help de cl. zichzelf te helpen – contact, er zijn, accepteren – luister/kijk/bevraag selectief – verleden erkennen , uitzond. en resources vinden – sterke kanten, stapjes naar toekomst vinden

Oplossingsgericht werken N.B.: – we zijn niet probleem-fobisch: álles kan verteld worden (welk probleem dan ook) - zonder probleem, zonder werkbare hulpvraag kan er wel Opl.ger. gewerkt worden, maar geen oplossing worden geconstrueerd.

Oplossingsgericht werken

Oplossingsgericht werken Benieuwdheid!! Onbevangenheid!!

Gewenste toekomst Begin van het probleem Probleem = wens Wat gaat er nog goed? Begin van het probleem Gevreesde toekomst Gewenste toekomst Probleem = wens Kleine stap

Oplossingsgericht werken 3 basisregels: Bemoei je niet met wat niet “stuk” is Doe meer van wat werkt (en deel het met anderen) Als iets niet werkt: stop ermee en doe iets anders.

Oplossingsgericht werken Oefening: Positief relabeling/vooronderstellingen en complimenteren na klaagverhaal

Oplossingsgericht werken Oefening: Coachingsvragen in stilte. 1. Op welke manier heb je last van dit probleem of deze situatie? 2. Hoe heb je in het verleden zo'n zelfde situatie aangepakt? 3. a. Wat wil je graag dat er gebeurt in plaats van dit probleem/deze situatie? b. En wat nog meer? 4. Wat zou de eerste kleine verandering zijn waaraan je merkt dat dit verbetert? 5. Wat heb je in huis waardoor je weet dat je aan die kleine verandering kan bijdragen? 6. Hoe kan je die kwaliteiten inzetten om die kleine verandering teweeg te brengen? 7. Hoe kan je er vertrouwen in hebben dat de verandering er kan komen. 8. Wat neem je mee uit dit interview?

Oplossingsgericht werken Oefening: Coachingsvragen in stilte. 1. Welke mediumspecifieke opdrachten kan je verzinnen met elkaar om elk van deze vragen binnen je medium te laten beantwoorden/uitdrukken door cliënten (zonder woorden)?

Oplossingsgericht werken Niet Oplossingsgericht Oplossingsgericht Gericht op het probleem Gericht op wat al goed gaat Resources moeten aangeleerd Resources zijn reeds aanwezig Verleden is belangrijk Toekomst is belangrijk Het probleem is er altijd Het probleem is er niet altijd: uitzonderingen Verminderen van problemen Vermeerderen van wat goed gaat Hulpverlener confronteert Hulpverlener accepteert; niet-weten-houding Onderzoeken oorzaak probleem Onderzoeken uitzonderingen Hulpverlener is expert Cliënt is expert van ...; samenwerkingspartners

7 stappendans (Korzybski Inst./ Re-source) Contact Context Doelen stellen Resources en Uitzonde- ringen. Differenti atie, Schaal- vragen Oprechte waarde- ring Oriëntatie op de toekomst

21 stappen dans Kennis-making, contact Context 2323 21 stappen dans Continu-ering vragen Kennis-making, contact Wat in plaats van ...? Context Oriëntatie op de toekomst Wonder vraag Oprechte waardering Hoe heb je er last van? Kleine stap = Hypo-thetische vragen Doelen stellen Con-cretisering! Differentiatie. Schaal-vragen Op-drach ten Wat nog meer? Resources en uitzonde- ringen Coping vragen 1e sessie vraag Relatie vragen Pre sessie vraag 23

Oplossingsgericht werken In de details liggen de schatten verborgen: “goud delven” d.m.v. Succes uitvragen: – open vragen (concretiseren: w,w,w,w,h), – “hoe/wat nog meer”? (vaak!) (Tot je het voor je ziet of er “een gevoel” bij krijgt)

Oplossingsgericht werken Oefening: Re-directing: = waar en wanneer mogelijk aandacht ombuigen naar gewenste toekomst: Cliënt met klachten: “Wat wilt u … in plaats van …..”? Wat is een (wel) gewenste situatie? Hoe/wat wilt u liever? Waar hoopt u op?

Oplossingsgericht werken Oefening: Re-sourcegerichte vragen en Uitzonderingsvragen

Oplossingsgericht werken Demo/Oefening: Schaalvragen stellen

Oplossingsgericht werken Mandaat is volmacht: Je kunt alleen maar doen wat je mág doen van de cliënt! Het mandaat van hulpverlener en de vier mogelijke situaties:

Gebruikt zijn recources Gebruikt zijn recources? Flowchart Beperking? Ja Probleem ja of Vraag voor hulp? Ja Nee Vraag voor hulp? ja Nee Voorbijgangersrelatie Nee Werkbare vraag? Ja Nee Werkbare vraag? ja Zoekersrelatie Gebruikt zijn recources Ja Nee Nee Gebruikt zijn recources? ja Kopersrelatie Co-expert relatie 29

Oplossingsgericht werken Oefening met Filmfragment Welke werkrelatie(s) met de ouders?

Oplossingsgericht werken Oefening: Intakegesprek met de ouders. (basisprotocol) Observatoren: Wat werkte? Waaraan was dat te zien? Welke “openingen” naar doel/vooruitgang? Is er al een hulpvraag en/of doel?

Oplossingsgericht werken PMT sessie met ouders Observatoren: Welke OG interventies? Wat werkte? Waaraan was dat te zien?

Oplossingsgericht werken Vragen?

Oplossingsgericht werken Wat ga je morgen toepassen?

Oplossingsgericht werken Wat was er nuttig van de workshop? (In de nabespreking?)

Oplossingsgericht werken Dank! En veel plezier!