Topfysiotherapie en Haptotherapie de Basis Diabetes in beweging 1 1

Voorstellen: Daniëlle Schoofs Werkzaam als: Topfysiotherapie en Haptotherapie de Basis Daniëlle Schoofs Werkzaam als: Geregistreerd kinderfysiotherapeut bij Fysiotherapie De Beemden te Heeze Waarnemend kinderfysiotherapeut Topfysiotherapie De Basis te Weert Algemeen fysiotherapeut Diabetes in beweging 2 2

Kinderfysiotherapie Kinderfysiotherapie is het stimuleren van de optimale ontwikkeling van het kind bij motorische en functionele problemen in de ontwikkeling. De kinderfysiotherapeut is gespecialiseerd op het gebied van het bewegend functioneren van kinderen en jeugdigen. Diabetes in beweging 3 3

Door te bewegen en te spelen ontwikkelen kinderen hun zintuigen en motoriek. Meestal gaat dit goed en bijna ongemerkt. Maar soms duurt het langer. Dit kan een gevolg zijn van een aandoening aan zintuigen, organen, het zenuwstelsel, het houding- en beweegapparaat of door een tekort aan motorische ervaring. Diabetes in beweging 4 4

0-2 jaar Voorkeurshouding. Afgeplat hoofdje. Overstrekken. Achterstand in motoriek. Billenschuiven. Prematuur (te vroeg) geboren. Erbse parese. Afwijkende spierspanning. Syndromen. Diabetes in beweging 5 5

Peuters/ kleuters (3-5 jaar) Houterige motoriek. Problemen met grove motoriek (bijv. springen, hinkelen of huppelen). Problemen met fijne motoriek (bijv. knippen, tussen de lijntjes kleuren of schrijven). Orthopedische afwijkingen. Afwijkend looppatroon ( bv. tenenlopen) Veel struikelen of vallen. Jeugdreuma. Ademhalingsproblematiek/ astma. Syndromen. Diabetes in beweging 6 6

(Basis)schoolkinderen (6-18 jaar) DCD (developmental coördination disorder). Houterig/ onhandig bewegen. Afwijkend looppatroon. Schrijfproblemen. Houdingsproblemen. Sportblessures. Diabetes in beweging 7 7

Wanneer spreek je van een voorkeurshouding? Toestand van de zuigeling waarbij deze in rugligging spontaan het hoofd: naar de rechterzijde óf naar de linkerzijde geroteerd houdt gedurende driekwart van de observatietijd (minimaal 15 minuten), zonder actieve rotatiemogelijkheid van het hoofd over de volle 180 graden òf waarbij de zuigeling het hoofd bij voorkeur in de middenpositie houdt Diabetes in beweging Bron: Boere-Boonekamp et al.(2001); Vlimmeren van et al.(2009) 8 8

Prevalentie van VKH In een cohortonderzoek in Bernhovenziekenhuis Veghel; 2007(N=380) bij de geboorte en bij 7 weken respectievelijk een prevalentie van 0% en 17,9% vast. Diabetes in beweging Bron: Van Vlimmeren (2007) 10 10

Voorkeurshouding en/of schedelvervorming komen vaak gezamenlijk voor of in combinatie 1. Kinderen met voorkeurshouding van het hoofd en/of een beperkte (actieve of passieve) rotatiemogelijkheid van de nek hebben een fors verhoogde kans op het ontwikkelen van DP. 2. Kinderen bij wie in de eerste zes à zeven weken bij het op de rug te slapen leggen de hoofdpositie niet wordt gevarieerd, hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van schedelvervorming. Van deformatieve plagiocefalie (DP) is sprake wanneer de vervorming van de schedel asymmetrisch is; de vervorming kan zich uitbreiden naar de stand van de oren (een van de oren heeft een naar voren geplaatste positie) en asymmetrie van het gelaat (voorhoofd, wangen, oogstand). Van deformatieve brachycefalie (DB) is sprake wanneer er een symmetrische afplatting van de achterzijde van de schedel is (brede schedel); hierbij kan de schedel aan de achterzijde verhoogd zijn (punthoofd). Bron: Hutchison 2003, Hutchison 2004, Van Vlimmeren 2007, Rogers 2009, Losee 2007 11 11

Gevolg kan zijn: Schedelafplatting Deformatieve Plagiocephalie; Deformatieve Brachiecephalie; Diabetes in beweging 12 12

Kinderen van moeders met een laag opleidingsniveau (indirect) Risicofactoren Overwegend rugligging na de eerste week en een voorkeurszijde bij het voeden Kinderen van moeders met een laag opleidingsniveau (indirect) Eerstgeborenen. Jongens Diabetes in beweging Bron: Boere-Boonekamp 2001; Losee 2007, Hutchison 2004 Van Vlimmeren 2007 13 13

Verworven VKH / andere oorzaken Zintuigproblemen (visuele of auditieve systeem) Torticollis Sleutelbeenfractuur Obstetrische plexus brachialis Heupen/benen: dysplastische heupontwikkeling, knie- en voetafwijkingen. Diabetes in beweging 14 14

Grote rol kraamverpleegkundigen in de eerste week na de geboorte van de zuigeling ter preventie bij verworven voorkeurshoudingen. Diabetes in beweging 15 15

Aanbevelingen: Het toepassen van schematische wisselligging bij prematuren tijdens ziekenhuisopname Het variëren van de positie van het hoofd bij het te slapen leggen of na het inslapen bij á terme geboren kinderen Het stimuleren en faciliteren dat de zuigeling zich vrij en gevarieerd kan bewegen door het beperken van het gebruik van wipstoel, babyswing of autozitje Diabetes in beweging 16 16

Het wisselen van houding bij het voeden en verzorgen Aanbevelingen.2. Het regelmatig oefenen in buikligging gedurende wakkere periodes beginnend in de eerste week met drie keer vijf minuten per dag en dit uit te breiden naar drie keer 30 minuten op de leeftijd van drie maanden (slapen op de rug, spelen op de buik) Het wisselen van houding bij het voeden en verzorgen Het nagaan tijdens JGZ contactmomenten of sprake is van voorkeurshouding of schedelvervorming Diabetes in beweging 17 17

adviezen voor de kraamvrouw Praktische adviezen voor de kraamvrouw 1. Bij het wakker zijn: Leg uw baby minimaal drie keer per dag op de buik, wanneer hij wakker èn onder toezicht is. Begin hiermee in de eerste weken met drie tot vijf keer per dag gedurende één tot vijf minuten. Uw baby ontwikkelt hierdoor sterke nekspieren, waardoor hij gemakkelijker naar alle kanten kan kijken. Breid dit uit naar vijf keer 15 of drie keer 30 minuten per dag op de leeftijd van drie maanden. iabetes in beweging 18 18

2. Bij het voeden Houd uw baby afwisselend op de rechter en linker arm vast of leg hem recht voor u op uw benen. Diabetes in beweging 19 19

3. Bij het slapen Leg uw baby altijd op de rug te slapen en draai het hoofd afwisselend per slaap naar links en naar rechts. Slapen; niet op zij of buik; wiegendoodprotocol Eventueel gebruik maken van knuffeltje om zijde van het hoofd aan te geven 20 20

Vragen Diabetes in beweging 21 21