COOL5-18 COOLspeciaal Pre-COOL COOL en consorten COOL5-18 COOLspeciaal Pre-COOL

Nieuwe opzet Prima in 2006/2007? aantal meetmomenten per cohort? hoe vaak nieuw cohort? omvang scholen- en leerlingensteekproef? wijze van gegevensverzameling? wie gaat het uitvoeren??

Doel cohortonderzoek een monitor voor de kwaliteit van het Nederlands onderwijs een basisdatabestand, geschikt voor allerlei soorten onderzoek en onderzoeksvragen via aanvullend onderzoek uit te breiden databestanden toegankelijk voor derden, via DANS

Wensen NWO/OCW Geïntegreerd cohort, lange loopbanen Steekproeven PO-VO op elkaar afgestemd MBO erbij Leerlingen die uit het cohort vallen worden ook gevolgd Gebruik onderwijsnummer

COOL5-18 Onderzoek naar onderwijsprestaties en -loopbanen van leerlingen, en de factoren die daarop van invloed zijn Volgt leerlingen van 5 tot 18 jaar Driejaarlijkse metingen in: groep 2, 5 en 8 basisonderwijs leerjaar 3 voortgezet onderwijs leerjaar 5/6 havo/vwo en leerjaar 2 mbo Ook uitvallers worden gevolgd, via onderwijsnummer

Tijdpad Groep/ Leerjaar 07/ 08 08/ 09 09/ 10 10/ 11 11/ 12 12/ 13 13/ 14 15/ 16 PO 1 2 3 4 5 6 7 8 VO vwo/mbo-2

Welke gegevens worden verzameld? Prestaties taal, lezen, rekenen Motivatie, welbevinden, persoonlijkheidskenmerken Burgerschapscompetentie Loopbaangegevens (zittenblijven, verwijzing speciaal onderwijs, vo-schooltype) Achtergrondgegevens (leeftijd, geslacht, herkomstland etc.) Gezinskenmerken (opleiding ouders, ondersteuning) Enkele schoolkenmerken (leerlingpopulatie, stad/platteland, brede school)

Instrumenten groep 2 groep 5 groep 8 CITO overig leerling Taal voor Kleuters Ordenen Rekenen/Wiskunde (Lees)woordenschat Drie Minuten Toets Begrijpend Lezen Leeswoordenschat overig leerling Leerlingvragenlijst Capaciteitentest (NSCCT) Leerlingvragenlijst (incl. burgerschap) Leerlingprofiel Zorgprofiel Oudervragenlijst Uitstroomformulier

Steekproef Drie steekproeven: (in totaal 550 scholen): landelijk representatieve steekproef (400 scholen) steekproef achterstandsscholen steekproef traditionele vernieuwingsscholen

Aantal leerlingen totale steekproef representatieve groep 2 11.184   totale steekproef representatieve groep 2 11.184 8.685 groep 5 12.813 9.731 groep 8 12.112 9.179 Totaal 36.109 27.595

Ontwikkelingen in prestaties Ambities waargemaakt? Ontwikkelingen in prestaties tussen 1994 tot 2007 Geert Driessen

Probleemstelling Sinds 1970s beleid gericht op bestrijding onderwijsachterstanden van autochtone en allochtone kinderen: OSB, CUMI, OVB, OAB. Belangrijkste (financiële) instrument: gewichtenregeling. Ambitie overheid: - reductie taalachterstand 2002 – 2014: 40% - reductie taalachterstand 2008 – 2011: 20%. Hoe heeft zich de achterstand van de OAB- doelgroepen in de periode 1994 - 2007 ontwikkeld? Data: PRIMA- en COOL-metingen (1994 1998, 2002, resp. 2007); groep 2 en 8; taal- en rekenvaardigheid.

OAB-categorieën Autochtoon 1.0 ho beide ouders meer dan lbo; minstens één ho 1.0 mbo (referentie) beide ouders meer dan lbo; maar geen ho 1.25 ex één ouder max. lbo, de ander meer 1.25 nu 0.3 beide ouders max. lbo 1.25 nu 1.2 beide ouders max. lbo; ten minste 1 max. lo Allochtoon 1.0 mbo 1.9 ex 1.9 nu 0.3 1.9 nu 1.2

Taalvaardigheid groep 8 1994 – 2007 Effect Sizes; referentiecategorie: autochtoon mbo

Reductie taal- en rekenachterstand 1994-2007 2002-2007 Totale doelgroep vs. niet-doelgroep Taalvaardigheid 21% 14% Rekenvaardigheid 24% 23% Autochtone doelgroep vs. niet-doelgroep -6% -13% 8% 18% Allochtone doelgroep vs. niet-doelgroep 46% 30% 40% 27%

Verklaringen Verklaringen positieve ontwikkeling allochtone doelgroep: - demografische ontwikkelingen - meer ervaring leerkrachten - OAB Relatieve achteruitgang autochtone doelgroep: - uitputting talent - geringe ambitieniveau ouders plattelandsgebieden - mindere kwaliteit (kleine) plattelandsscholen

COOL-speciaal

Waarom COOL Speciaal? Nulmeting voor evaluatie Passend Onderwijs Betrouwbare, goed vergelijkbare data over prestatieniveau in SBO en SO

Onderzoeksvragen COOL Speciaal meting 1 (i.c.m. COOL5-18) Is er een typologie te maken van zorgleerlingen in regulier en speciaal onderwijs? Hoeveel zorgleerlingen van elk type bevinden zich in welke voorzieningen (BaO, SBO, clusters SO)? Hoe verlopen prestaties en loopbanen van verschillende typen zorgleerlingen? Presteren zij in elke voorziening naar vermogen? Is er overlap met OAB-leerlingen? Hoe stabiel is het label zorgleerling? Wat is voor verschillende typen zorgleerlingen de relatie tussen cognitieve prestaties en sociaal-emotionele kenmerken?

Opzet 1e meting op hoofdlijnen Scholen SBO en SO-clusters 2, 3, 4 Geen VSO; wellicht wel in 2e meting Alle leerlingen met geboortejaren 2001 en 1998 (‘groep 5 en 8’) Data zoveel mogelijk vergelijkbaar met COOL5-18

Instrumenten Cito-toetsen (school bepaalt niveau; toetsen gekalibreerd) Rekenen/Wiskunde Technisch lezen Woordenschat Begrijpend lezen Inschatting vaardigheidsniveaus door leerkrachten (ZML) Vragenlijsten en profielen Leerlingprofiel (leerkrachtoordelen per leerling) Leerlingvragenlijsten (welbevinden, motivatie) Burgerschapsvragenlijst geboortejaar 1998 (facultatief) Zorgprofiel (type en mate van problemen) Oudervragenlijst

Resultaten eerste meting 63 scholen: 33 SBO, 17 Cl3, 13 Cl4, geen Cl2 Circa 2000 leerlingen uit 1998 en 2001 Voldoende toets- en overige gegevens Scholen zien meerwaarde van schoolrapport

Pre-COOL

Pre-COOL Doel: effecten vaststellen van verschillende vormen van kinderopvang en van voor- en vroegschoolse educatie (VVE) Volgt leerlingen van 2-4 jaar Sluit aan bij COOL5-18 Samenwerking Kohnstamm / Universiteit Utrecht / ITS

2-jarigen cohort 2 jaar geworden tussen 1 april en 1 november 2010 Twee steekproeven: Geworven via VVE-instellingen waarmee COOL- scholen samenwerken Aselecte steekproef op basis van CBS-register Onderzoek op 2- en 3-jarige leeftijd; vanaf 4 jaar verder gevolgd op COOL-school

Meetmomenten Pre-COOL 2-jarigen en aansluiting op COOL5-18 Leeftijd 2 3 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 → Groep 1 4 5 PreCOOL 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 COOL

Wat wordt er gemeten? Kind: -Testbatterij kindmetingen -Peuterprofiel Gezin: Vragenlijst gezin (ouders) Instellingen: - Observatie-instrument kwaliteit (CLASS/ECERS-E) - Vragenlijst aanbod instellingen pedagogisch medewerkers en managers

Aantallen Testleiders (37) getraind Testafname bij ruim 2700 kinderen: - 1775 op 265 instellingen - 955 thuis

Testafname rekenen

Testafname geheugentaak

4-jarigen cohort 4 jaar geworden tussen 1 april en 1 november 2010 Start: in groep 1 van een COOL-school Verder via COOL5-18 Met terugwerkende kracht informatie over VVE

Wat wordt er gemeten? Kind: -Taal voor Kleuters en Ordenen -Instroomprofiel en Leerlingprofiel Gezin: Vragenlijst gezin (ouders) Scholen: - Vragenlijst aanbod kleutergroepen (ingevuld door kleuterleerkrachten)

Kinderdagverblijf Peuterspeelzaal Voorschool