Ouderen in Veilige Handen Voorlichtingsbijeenkomst voor professionals in Gelderland-Zuid Datum, plaats Presentator

Programma Signalen en vormen Definitie Dilemma's bij signaleren De Meldcode Waar kun je terecht voor hulp?

Waar denk je aan bij ouderenmishandeling?

Signalen en vormen Groepjes van vier Plak de stickers met signalen op de bijbehorende flap Nabespreking

Wat is ouderenmishandeling? “Al het handelen of nalaten van handelen, van al degene die in een persoonlijke, professionele relatie met de oudere (65+) staan, waardoor de oudere persoon (herhaaldelijk) lichamelijk en/of psychische en/ of materiele schade lijdt, dan wel vermoedelijk lijden zal zijn en waarbij van de kant van de oudere sprake is van een vorm van gedeeltelijke dan wel volledige afhankelijkheid.” (Comijs 1998) Bron: LPBO

Ontwikkelingen Vergrijzing in Europa Ouderen blijven langer thuis wonen Mantelzorgers combineren zorgtaken met een baan en opvoeding eigen kinderen Nieuwe bezuinigingen

Beeldvorming over ouderen Ouderen als (financiële) last voor de samenleving Ouderen leveren minder bijdrage aan de samenleving Een negatief beeld kan een voedingsbodem zijn voor ouderenmishandeling

Omvang 1 op de 20 ouderen (5.5%) Schatting jaarlijks 130.000 ouderen 2007: 366 meldingen 2011: 994 meldingen 2015: meer dan 2000 meldingen Vrouwen zijn vaker slachtoffer (71 %) 30.000 per jaar ouderen slachtoffer financiële uitbuiting Bron: LPBO/NOS

Opzettelijke mishandeling Het opzettelijk toebrengen van pijn of lichamelijk letsel door handelen of nalaten van handelen Bewust misbruik maken van de afhankelijke positie oudere Voorbeelden: Structureel lichamelijke/psychisch geweld/seksueel geweld Financiële uitbuiting

Ontspoorde zorg Mantelzorg of professional die door overbelasting de grens van goede zorg overschrijdt door zorg achterwege te laten of door het vertonen van stressgedrag Er kan sprake zijn van: Onmacht, onkunde, isolement Dit wordt ook wel (mis)behandeling genoemd

Filmfragment http://www.meldouderenmishandeling.nu/case3-video-signalen.html

Plegers kinderen en kleinkinderen 43% (ex)partner 37% kennissen/buren 9% familieleden 8% beroepskrachten 3% Bron: LPBO

Verschijningsvormen

Mantelzorgers 3,5 miljoen Nederlanders verlenen mantelzorg 1 op de 10 mantelzorgers maakt zich schuldig aan fysiek geweld en 1 op 3 aan verbaal geweld 450.000 mantelzorgers raken overbelast

Mantelzorgers Mantelzorger zijn tegen wil en dank Uitputting, frustratie, geen erkenning Overschrijding van grenzen Tegenwerking of agressie oudere Andere machtsverhoudingen/ oud zeer /familieconflicten

Risicofactoren oudere Afhankelijkheid Sociaal isolement Loyaliteitsgevoelens t.o.v. pleger Geweld normaal vinden Ingrijpende gebeurtenissen; zoals; verhuizing, verlies partner, ziekte

Risicofactoren pleger Overbelasting Psychische gesteldheid bijv. verslaving of psychische of sociale problemen Lichamelijke ziekte; bijv. dementie Afhankelijkheid bijv. voor huisvesting en inkomen Oud zeer/familieconflicten

Wat helpt (beschermende factoren) ? Weerbaarheid en eigen regie Informatie en kennis Ondersteuning bij overbelasting Klimaat waarin knelpunten en zorgen bespreekbaar zijn Scholing personeel Breed sociaal netwerk

Signalen Professionele intuïtie Niet pluis gevoel Kennis van zaken Eigen waarden en normen

Belemmeringen van de professional Zich niet bewust van signalen Handelingsverlegenheid Bang om contact te verliezen met de oudere

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Stap 1 In kaart brengen van signalen Stap 2 Collegiale toetsing Stap 3 Gesprek Stap 4 Wegen van het geweld Stap 4 Wegen van het geweld

Meldrecht en meldplicht Beroepskrachten hebben recht om te melden Organisaties zijn verplicht om de meldcode te volgen Het melden van misbruik door beroepskracht is verplicht bij de inspectie Vrijwilligers zijn NIET verplicht om de meldcode te volgen. Zij kunnen bij vermoedens dit bespreken met de vrijwilligers begeleider of vertrouwenspersoon.

Wat doet Veilig Thuis? Advies geven Meedenken Wat kunt u zelf nog ondernemen Verantwoordelijkheid blijft in eerste instantie bij vrager Anoniem

Wat doet Veilig Thuis? Melden Niet meer anoniem Onderzoek: Wat gaat goed, wat gaat niet goed? Veiligheid van de oudere is het belangrijkst! Huisbezoek is mogelijk Overleg met hulpverleners in de gemeente Juiste hulpverlening erbij betrekken (bijvoorbeeld de huisarts, ouderenadviseur, de bank, de politie) Veiligheidsplan/herstelplan maken en blijven volgen Gezamenlijke verantwoordelijkheid van Veilig Thuis, professionals en de betrokkenen (slachtoffer en dader)

Veilig Thuis

Vragen of opmerkingen?

Voor meer informatie over: Het project “Ouderen in veilige handen” in Gelderland-Zuid Het netwerk aandachtsfunctionarissen ouderenmishandeling Gelderland-Zuid (consultatienetwerk) Deelthema’s financieel misbruik en ontspoorde mantelzorg Mogelijkheden op het gebied van scholing/voorlichting Zie website www.veiligthuisgelderlandzuid.nl Blijf op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen via de nieuwsbrief van Veilig Thuis (aanmelden via de website). Projectleider Maaike Geertzen, GGD Gelderland-Zuid mgeertzen@ggdgelderlandzuid.nl of 06 - 22119830