Techniek in de basisschool Met visie op techniekgeletterdheid in de lerarenopleiding BALO – KHLim 21 maart 2012

“EEN ENTHOUSIASTE LEERKRACHT IS HET HALVE WERK.”

Uitgangspunten voor techniek in de basisschool LP Wereldoriëntatie: o.m. ‘dimensie mens en techniek’, –Ontwikkelingsdoelen (kleuteronderwijs) –Eindtermen (lager onderwijs)  Gericht op ‘vertrouwd raken met’ -Methode van (probleem-)aanpak -Technisch leren denken en handelen -Vertrouwdheid met materialen, grondstoffen, instrumenten en systemen -Rol en betekenis van techniek voor mens en samenleving Eindtermen techniek

Hoekstenen Natuurwetenschappelijke methode Technisch denkproces

“ELKE SCHOOL ZOU MOETEN BESCHIKKEN OVER EEN TECHNOTHEEK.”

Uitgangspunten TOS21 als leidraad Dimensies van techniek: –Begrijpen –Hanteren –Duiden Kerncomponenten van techniek: –Technische systemen –Technisch proces –Hulpmiddelen –Keuzes

Uitgangspunten TOS21 Matrix technische geletterdheid Kerncomponenten van techniek (Wat is techniek?) Technische systemen Technisch proces Hulp- middelen Keuzes Dimen- sies (Aanleren van technisch denken en handelen) Begrijpen Hanteren Duiden

Hoe aan techniek doen in de basisschool? Op een geïntegreerde wijze (cf. aanpak W.O.) -via thema’s vb. wij gaan bouwen veilig naar school voeding energie … -via projecten vb. ‘de uitvindertjes’ boeken maken toen en nu dorp op school …

“WERKEN IN HET DOMEIN VAN TECHNIEK LUKT HET BEST IN KLASSEN WAAR MEN GEWOON IS TE WERKEN MET HOEKENWERK.”

Mogelijke activiteiten in de kleuterklas Hoekenwerk –Bouwhoek  gradatie en variatie in aanbieding van het bouwmateriaal  experimenteren en constructie –Techniekhoek  ontdekken van materialen, ontdekken van systemen  omgaan met materialen, gereedschap,…

Mogelijke activiteiten in de kleuterklas Geleide activiteiten –Waarneming: vb. dozen, koken,… (i.f.v. begrijpen, hanteren, duiden = dimensies ) –Techniekactiviteit: vb. windmolentje (kerncomponenten techniek in de focus) Ontdekdozen en ontdektafels –Drijven – zinken –Magnetisme –Materialen ontdekken –… = keuze voor krachtige en uitdagende leeromgeving

Aan techniek doen in de lagere school… Techniekhoek bij hoekenwerk –Onderzoeken –Experimenteren –Vaardigheden trainen –Construeren –… o.a. met behulp van ontdekdozen en ontdektafels vb. elektriciteit, hefbomen, katrollen, wekker, telefoon,… Techniek-uurtje –Thematische aanpak vb. een theater maken voor de vertellessen –Cursorische aanpak vb. specifieke vaardigheden en inzichten –…

Toegepast op ‘techniek in de opleiding’ Beleving, basisvaardigheden & basisinzichten –BV 1: Techniekproject 1 BaLO –Didactisch atelier (muzisch) Geïntegreerd (leren) werken –Module 3.1 Experimenteren als leer- strategie + toepassen van wetenschappelijke methode –Module 4.2 Cursorisch werken & Technisch denkproces –Praktijk (4-5-6 de lj) –Module 5.1 Projectmatig werken –Module Z.3 (keuzevak)

Hoe aan techniek doen in de opleiding? Elke leerkracht techniek-minded ! Keuze voor een geïntegreerde aanpak Trainen van basisvaardigheden (wetenschappelijk en technisch denken & handelen) Gelinkt aan de modulaire en graduele opbouw van de opleiding Levenslang leren

Sleutelelementen Voorkeur voor ‘thematische aanpak’ ‘Werkelijkheidsnabij leren’: techniek komt aan bod in een normale context  relevantie van techniek toont zich onmiddellijk vb. Hoe energie besparen in de klas? Hoe zeepkistracewagen maken die snel rijdt? Voorkeur voor ‘leertrajecten’ i.f.v. aanleren van technieken en vaardigheden die nodig zijn om een project tot een goed einde te brengen of thema grondig te verdiepen (experimenteerlessen, onderzoeksactiviteiten, opzoekwerk, …)

Dit willen we zien gebeuren…! Studenten 2 BALO n.a.v. stageopdracht (1 week met klas) rond techniek: ‘… Omdat een zeepkist kort dag is, en dit nooit gerealiseerd kunnen krijgen in 1 week zijn we op zoek naar iets anders.. We wilden dit thema graag ook doortrekken in de muzische richting zodat we creëren en beschouwen eraan vast kunnen koppelen. We hadden gedacht om 'kleding' hieraan vast te koppelen.. En dan werken met vloeistoffen (een stof verven), een stof aan elkaar vast maken (op welke manieren dit ook mogelijk is) (er is eventueel de mogelijkheid dat er een naaister komt helpen in de klas), en ook decoreren van een kledingstuk dan (dit is dan beeld).”

Wat zeggen leerkrachten? “HET INROEPEN VAN EXPERTS OF ANDERE EXTERNEN BETEKENT EEN ENORME VERRIJKING EN VERDIEPING.”

Slotbedenkingen Leerkrachten vaak aarzelend want (handelings-) onzeker (= onze zorg!) Projectmatige aanpak genereert enthousiasme bij kinderen en leerkrachten Steun van externen is welkom om ‘ommekeer’ te bewerken Goede toerusting (materialen, technische hulpmiddelen, instrumenten, …) zorgt voor stimulans Goede praktijk delen: wie faciliteert?