9 kerkelijke solidariteitsorganisaties, 1 netwerk Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede

Ecokerk… het begin In 2005 vertrouwden de Belgische bisschoppen aan het Netwerk Rechtvaardigheid & Vrede de zorg toe om enerzijds een christelijk visie uit te werken rond ecologie en spiritualiteit, en anderzijds te zoeken naar wegen om deze visie in praktijk te brengen. Hieruit ontstond Ecokerk In het ruime kerkveld (bisdommen, parochies, middenveld, lidorganisaties, congregaties…) Ecospiritualiteit Ecopraktijk Maatschappelijk debat en politieke actie

Over de zorg voor het gemeenschappelijk huis

Ban Ki Moon "De klimaatverandering is het sleutelthema van deze tijd. Het is onlosmakelijk verbonden met volksgezondheid, water- en voedselveiligheid, migratie, vrede en stabiliteit. Het is een moreel probleem, een kwestie van sociale rechtvaardigheid en fundamentele ethiek. We hebben een diepgaande verantwoordelijkheid voor het kwetsbare leven op deze aarde, tegenover deze en de volgende generaties. Daarom is het zo belangrijk dat de religies in de wereld hier duidelijk over zijn, en overeenkomen met de wetenschap.“ (openingstoespraak Klimaattop Vaticaan, 28 april 2015) Klimaat als sleutelthema

Het klimaat verandert… De Grote Versnelling

Het klimaat verandert… Mondiale temperatuurstijging sinds 1850

Wat moeten we vrezen?

Gevolgen voor de mens: Human Development Report geeft vijf risico’s: Minder landbouwproductie Toenemende wateronzekerheid Meer overstromingen en extreme weersomstandigheden Verdwijnen van ecosystemen Grotere gezondheidsrisico’s Afgeleide gevolgen: Stijgende water- en voedselprijzen Conflicten, vluchtelingenstromen Economische en sociale instabiliteit De armsten zijn de eerste en meest getroffen slachtoffers

De uitstoot blijft stijgen… Evolutie CO 2 -uitstoot uit fossiele brandstoffen per regio

Wat moeten we hopen? Mechanismen van het Akkoord van Parijs Mitigatie: aanpakken van de oorzaken van klimaatverandering (uitstootvermindering: stoppen met verbranden, duurzaam landgebruik, herstel koolstofopslag door ecosystemen Adaptatie: aanpassing aan de reeds veranderde klimaatomstandigheden (proactief en reactief) Technologie transfer: ontwikkeling, transfer en delen van klimaatvriendelijke technologie Financiering: mechanismen, uitvoering, bestuur en financiële bronnen Loss and Damage: onherstelbare schade op korte en lange termijn: voorkomen, rehabilitatie…

Akkoord Parijs: langetermijndoel Maximale gemiddelde temperatuurstijging: “flink onder de 2°C, met inspanningen om 1,5 °C als streefdoel te bereiken” Een piek bereiken in uitstoot: zo snel mogelijk (geen datum), en sneller in rijke landen dan in ontwikkelingslanden Neutraliteit bereiken tegen de tweede helft van de eeuw (uitstoot en opname van CO 2 door planten is in evenwicht) Gevolg: uitfaseren fossiele brandstoffen en ontwikkeling hernieuwbare energie. Samenhang met de Duurzame Ontwikkelingsdoelen: het akkoord wordt afgesloten “in de context van duurzame ontwikkeling en de strijd tegen armoede”

Huidige beloften volstaan niet

Over de zorg voor het gemeenschappelijk huis

Laudato Si’: de aanhef: 2. Onze zuster de aarde schreit omwille van de schade die we haar berokkenen door het onverantwoord gebruik en misbruik van de goederen die God haar heeft toevertrouwd. Wij zijn opgegroeid in het bewustzijn dat we eigenaars en heersers waren met een machtiging om haar uit te buiten. Het geweld dat in het menselijk hart, verwond door de zonde aanwezig is, komt ook aan het licht doorheen de ziektesymptomen van de bodem, van het water, van de lucht en van de levende wezens. Daarom bevindt onze onderdrukte en verwoeste aarde zich onder de meest verlaten en mishandelde armen en “kreunt en lijdt ze onder barensweeën” (Rom 8, 22). We vergeten dat ook wij stof zijn (Gen. 2, 7). Ons lichaam zelf is samengesteld uit elementen van de planeet, haar lucht laat ons ademen, haar water schenkt ons leven en voedt ons.

Laudato Si’: de oproep: 13. De dringende uitdaging om ons gezamenlijk huis te beschermen houdt ook de zorg in om de hele menselijke familie samen te brengen rond de zoektocht naar een duurzame en integrale ontwikkeling, want we weten ook dat dingen kunnen veranderen. 14. Ik nodig dringend uit tot een nieuwe dialoog over de wijze waarop we bouwen aan de toekomst van de planeet. We hebben nood aan een gesprek dat ons allen verenigt, want de milieu-uitdaging waar we voor staan, en de menselijke oorzaken, belangen ons aan en hebben invloed op ons allen. 15. Ik hoop dat deze Encycliek, die toegevoegd wordt aan de Sociale Leer van de Kerk, ons helpt om de grootheid, de dringendheid en de schoonheid te begrijpen van de uitdaging waar we voor staan.

Opvallende thema’s: Gericht aan alle mensen en niet alleen aan christenen De antropogene oorzaken van de milieucrisis, gesteund door wetenschap De nauwe relatie tussen de armen en de kwetsbaarheid van de planeet De overtuiging dat alles met elkaar verbonden is in de wereld Vraagstukken, verbonden met ecologie, gerechtigheid en vrede vormen één geheel. Een ‘integrale ecologie’ is de sleutel om ze aan te pakken De kritiek op het ‘technocratisch paradigma’ en de machtsvormen die er uit voortvloeien De kritiek op de wegwerpcultuur De roep naar alternatieven voor de bestaande economie en de zgn ‘vooruitgang’ De zware verantwoordelijkheid van de internationale en lokale politiek De noodzaak van een eerlijke dialoog De waarde van elk levend wezen De bekering tot een ecologisch verantwoorde levensstijl

“We kunnen vandaag echter niet ontkennen dat een echte ecologische aanpak steeds evolueert naar een sociale aanpak waarbij gerechtigheid deel moet uitmaken van het debat over milieu, om zowel de schreeuw van de aarde als die van de arme te horen.” Laudato Si’: Integrale Ecologie

Er bestaan niet twee aparte crisissen, die van het milieu en die andere van het sociale, wel één enkele en complexe sociale- en milieucrisis. De zoektochten naar oplossingen vereisen een integrale benadering om de armoede te bestrijden, om aan de uitgeslotenen hun waardigheid terug te geven en om tegelijk ook voor de natuur te zorgen. Laudato Si’: Integrale Ecologie

“Het beleven van onze roeping om beschermers te zijn van Gods scheppingswerk is essentieel; het is geen optie, noch een tweederangs aspect in de beleving van ons christen zijn” Laudato Si’: Integrale Ecologie

“We moeten het concept ‘ontwikkeling’ herdefiniëren. Heel vaak vermindert de levenskwaliteit van mensen door economische groei, terwijl de natuur erdoor vernietigd wordt, de grondstoffen uitgeput en het voedsel zijn kwaliteit verliest.” Laudato Si’: Integrale Ecologie

172. De arme landen … moeten inderdaad ook minder vervuilende energie produceren, maar daartoe moeten ze kunnen rekenen op de hulp van de landen die fel gegroeid zijn ten koste van de huidige vervuiling van de planeet. Laudato Si’: Integrale Ecologie

Voor het directe gebruik van zonne-energie waarvoor overvloedige mogelijkheden aanwezig zijn, zijn mechanismen en subsidies nodig die zorgen dat de ontwikkelingslanden toegang hebben tot overdracht van technologie, technische ondersteuning en financiële middelen. Daarbij moet steeds gelet worden op de concrete omstandigheden, want er wordt vaak onvoldoende nagegaan of de Laudato Si’: Integrale Ecologie systemen compatibel zijn met de situatie waarvoor ze ontworpen zijn.(…) In elk geval gaat het in eerste instantie om een ethische beslissing gebaseerd op de solidariteit van alle volkeren.

“Wij moeten opnieuw voelen dat wij elkaar nodig hebben, dat wij een verantwoordelijkheid hebben tegenover de andere en de wereld, dat het de moeite loont goed en eerlijk te zijn.” De liefde die vol is van kleine gebaren van wederzijdse liefde, betreft ook het burgerlijke en politieke leven en wordt zichtbaar in alle handelingen die een betere wereld trachten op te bouwen. Laudato Si’: Integrale Ecologie

Met een andere kijk op het “goede leven” Ecospiritualiteit heeft het ook over de Oikos, de wereld als onze thuis, onze leefgemeenschap. Die wereld is op zoek naar nieuwe evenwichten: lange termijn-denken i.p.v. korte termijn-denken spiritualiteit i.p.v. materialisme versobering i.p.v. consumptie duurzaamheid i.p.v. winst samenwerking i.p.v. concurrentie (culturele) diversiteit i.p.v. eng nationalisme kleinschaligheid i.p.v. grootschaligheid ecologisch handelen i.p.v. roofbouw herverdeling i.p.v. concentratie van rijkdom en macht gemeenschap i.p.v. individualisme Ecospiritualiteit

Tijd voor schepping Voor wie leeft vanuit een christelijke inspiratie is deze crisistijd noodzakelijk ook een creatieve tijd, een ‘tijd voor schepping’. Het bijbels scheppingsverhaal krijgt vandaag opnieuw zijn betekenis als toekomstvisioen, als een te realiseren project. Schepping is geen Voltooid Verleden Tijd maar Onvoltooid Tegenwoordige Tijd Samen met vele medestanders kunnen we van onze zieke, mishandelde en gekneusde aarde opnieuw Gods vruchtbare en gastvrije thuis maken, waar leven is voor al wat leeft. Dit doen, zal een bewijs zijn van de kracht van geloven Ecospiritualiteit

Ecokerk in

Elke groep een klimaatplan Naar een klimaatneutrale kerkgemeenschap We roepen alle jeugd- en volwassenenbewegingen, groepen, verenigingen, scholen, parochies, kerkfabrieken, bisdommen, instellingen, nationale organisaties, geloofsgemeenschappen en congregaties op om een eigen klimaatplan te maken en dit de komende jaren stap voor stap uit te voeren. Doel is, om met onze diverse werkingen op termijn –netto- geen CO 2 of andere broeikasgassen meer uit te stoten, en dus geen bijdrage meer te leveren aan de wereldwijde klimaatopwarming.