MKBA Randweg Nederweert Themaraad Ontwerp structuurvisie N266 & Kanaalzone Nederweert Nederweert, 27 juni 2016 Koen Vervoort

Wat is een maatschappelijke kosten-batenanalyse? Aanleiding: Discussies over nut en noodzaak van grote infrastructuurprojecten in de jaren ’90 (Betuwelijn, 2e Maasvlakte, HSL) Wens tot verzakelijking en objectivering van beslisinformatie MKBA vergelijkbaar met business case maar met oog voor ‘alle’ effecten, niet alleen voor de financiële effecten Effecten bepaald conform economische welvaartstheorie, en worden zoveel mogelijk in geld uitgedrukt MKBA is voorgeschreven voor infrastructuurprojecten van Rijksoverheid, maar wordt ook veelvuldig toegepast door provincies en grote gemeenten

MKBA randweg Nederweert Uitgevoerd najaar 2015 tegen inzichten destijds: planMER 2014 Een MKBA van het integrale project: –1. Randweg: alternatief 2a, variant 3 –2. Masterplan Nederweert – Budschop ◦Afwaardering van de provinciale weg N266, inclusief afsluiting tussen Staat en N275; ◦Aaneengesloten parkgebied langs de Zuid-Willemsvaart inclusief een nieuw te realiseren langzaam verkeersbrug –3. Versneld aanpassen van de aansluiting A2/N275 –4. Realisatie twee ongelijkvloerse fietskruisingen op de N275

MKBA randweg Nederweert Investeringen: –Randweg: 20,0 mln –Masterplan: 4,5 mln –Bedragen zijn excl. BTW, in MKBA inclusief BTW gerekend. –Correctie voor investering in aansluiting A2/N275 Kosten voor beheer en onderhoud: –Op basis van reguliere kengetallen De kosten

MKBA randweg Nederweert Gebruiks- en belevingswaarde parkgebied  Benaderd obv effect ‘groen’ op woningwaarde  +5,5% direct aangrenzende woningen  +2,75% verderweg gelegen woningen Bereikbaarheid: -Reistijden autoverkeer -Betrouwbaarheid autoverkeer -Variabele ritkosten en accijnzen autoverkeer -Reistijden langzaam verkeer  Plussen en minnen: Deels verbetering, deels verslechtering  Effecten voor al het verkeer!  Per saldo een positief effect  Verkeersmodel lijkt bereikbaarheidseffecten te onderschatten De baten: Directe effecten

MKBA randweg Nederweert Indirecte effecten: -Verschuiving winkelbestedingen Nederweert en Budschop -Kansen: ontwikkeling zichtlocatie Stadspoort -Kansen: woningontwikkeling Budschop  Per saldo relatief beperkt positieve effecten Externe effecten: –Verkeersveiligheid en Externe Veiligheid –Geluidsbelasting en Trillingshinder –Broeikasgassen (CO2) en luchtkwaliteit (PM10, SO2 en NOx) –Natuur, Landschap, Bodem en water  Deels positieve en deels negatieve effecten  Niet alle effecten konden gekwantificeerd worden De baten: Indirecte effecten en externe effecten

Contante waarde effect Directe kosten Investeringskosten Randweg (inclusief twee oversteekvoorzieningen en aansluiting A2/N275)-18,6 Correctie investeringen voor aansluiting A2/N2750,6 Masterplan-3,6 Kosten beheer en onderhoud Randweg-3,1 Masterplan-0,6 Directe baten Gebruiks- en belevingswaarde parkgebied3,0 Bereikbaarheid Reistijden autoverkeer7,2 à 13,8 Variabele ritkosten en accijnzen-1,9 Betrouwbaarheid autoverkeer0,9 Reistijden langzaam verkeer1,7 Indirecte effecten Indirecte effecten (effecten op werkgelegenheid, productie etc.)0,6 Externe effecten Verkeersveiligheid0,3 Geluid0,4 Broeikasgasemissies-0,5 Luchtkwaliteit0,6 Externe veiligheid+ Trillingen+ Natuur & Landschap- Bodem- (Grond)water0

MKBA randweg Nederweert Maatschappelijke baten zijn lager dan de kosten De uitkomsten -Totale kosten:-25,4 mln -Totale baten: +12,2 à 19,4 mln -Saldo kosten en baten: -13,2 à -5,9 mln -Baten-kostenverhouding: 0,5 à 0,8 Let op: In uitkomsten komen kwalitatieve effecten niet tot uiting! De resultaten

Basisprincipes MKBA (I) 1.Vaststellen projecteffecten 2.Projecteffecten in geld uitdrukken (monetariseren) Waarderen effecten in geldtermen volgens welvaartstheorie Voor veel projecteffecten zijn kengetallen. Waar geen waardering mogelijk: kwalitatief met + en -

Basisprincipes MKBA (II) 3.Overzicht projecteffecten Bepalen contante waarde Effecten later in tijd wegen minder Discontovoet van 5,5% 4. Bepalen rendement Netto contante waarde (NCW) - Optelsom contant gemaakte effecten - Als NCW > 0 : maatschappelijk rendabel project Baten-kostenverhouding - Contante waarde baten gedeeld door die van kosten - Als B/K > 1 maatschappelijk rendabel project

Drie typen effecten 1.Directe effecten: Effecten voor de eigenaar / exploitant en gebruikers van het project ‒ Bijvoorbeeld: de kosten van aanleg en beheer en onderhoud van de benodigde infrastructuur, alsmede de effecten van de infrastructuur op reistijden en reiskosten voor het wegverkeer 2.Indirecte effecten: Effecten die optreden op andere markten als gevolg van het doorgeven van de directe effecten ‒ Bijvoorbeeld: de arbeidsmarkt; forenzen kunnen als gevolg van een reistijdwinst een beter betaalde baan verder van huis gaan zoeken ‒ Geografische scope van de MKBA essentieel! 3.Externe effecten: Effecten op goederen waar geen markten voor zijn en waarvoor dus ook geen marktprijzen bestaan ‒ Bijvoorbeeld: emissies, geluidsoverlast, verkeersveiligheid, aantasting van de open ruimte, barrièrewerking en doorsnijding van het landschap