Mechatronica in West-Vlaanderen Nele Depestel – Sabine Traen 6/11/2012 1

Inhoud 1.Afbakening van de sector 2.Loontrekkende tewerkstelling 3.Zelfstandigen 4.Bedrijven 5.Toegevoegde waarde 6.Besluit

1. Afbakening van de sector (1) Definitie Agoria: “Sector van de machinebouwers, fabrikanten van productie-installaties en de onderdelen hiervan.” Bottom-up en topdown-benadering niet sluitend -bottom-up: nace-codes West-Vlaamse mechatronica-bedrijven -topdown: omschrijving van de nace-codes 3

1. Afbakening van de sector (2) – Elektronische onderdelen en printplaten – Meet-, controle- en navigatie-instrumenten – Bestralingsapparatuur en elektromedische en -therapeutische apparatuur – Andere elektrische apparatuur – Machines en apparaten voor alg. gebruik – Andere machines en apparaten voor alg. gebruik – Machines en werktuigen voor land- en bosbouw – Niet-verspanende machines voor metaalbewerking en gereedschapswerktuigen – Andere machines, apparaten en werktuigen voor specifieke doeleinden 4

2. Loontrekkende tewerkstelling 2.1. Toestand 31/12/2010 (1) 5 -Aandeel mechatronica in totaal West-Vlaanderen: 3,0% Vlaams Gewest: 1,4% DUS: Specialisatiegraad van de West-Vlaamse mechatronica: 218,5% 38,8% 23,4% -Aandeel mechatronica in metaal West-Vlaanderen: 40,5% Vlaams Gewest: 21,5 % -Aandeel mechatronica in industrie West-Vlaanderen: 13,9% Vlaams Gewest: 7,7%

2. Loontrekkende tewerkstelling 2.1. Toestand 31/12/2010 (2) 6 -Aandeel mechatronica in metaal - Oostende & Brugge: ruim 65% -Aandeel mechatronica in industrie - Brugge & Oostende: meer dan 30% -Specialisatiegraad tov Vlaams Gewest: Max: Brugge (333,9%) Min: Midden-West-Vl (116,2%)

2. Loontrekkende tewerkstelling 2.2. Evolutie 31/12/ /12/ Mechatronica West-Vlaanderen: jobs of -10,1% -West-Vlaanderen: relatieve afname in mechatronica groter dan in metaal ↔ Vlaams Gewest -Loontrekkende tewerkstelling in de mechatronica hield het best stand in Oostende en Brugge. Grootste relatieve afnames in de Westhoek en Midden-West-Vlaanderen.

2. Loontrekkende tewerkstelling 2.3. Naar grootteklasse op 31/12/2010 (1) 8 -West-Vlaanderen: gem. 49,9 werknemers/vestiging (Vlaams Gewest: 40,3) Brugge: 126,6 werknemers/vestiging (72,9% van de werknemers in 3 grote vestigingen) Oostende: 104 werknemers/vestiging (95,0 % van de werknemers in 1 grote vestiging)

2. Loontrekkende tewerkstelling 2.3. Naar grootteklasse op 31/12/2010 (2) 9 -Oostende en Brugge: overgrote deel van de werknemers in vestigingen met ≥ werknemers -Midden-West-Vlaanderen: geen vestiging met ≥ 100 werknemers -Zuid-West-Vlaanderen: nagenoeg even groot aandeel KO, MO en GO GO MO KO

3. Zelfstandigen 10 -Aandeel mechatronica in metaal voor West-Vlaanderen: 24,1% (bij de loontrekkenden was dit 40,5%) -Aandeel West-Vlaanderen in Vlaams Gewest: 54,6% (bij de loontrekkenden was dit 40,9%)

4. Bedrijven 4.1. West-Vlaanderen 11 -In de top 100 (obv werknemers) van W-Vl metaalbedrijven komen 37 mechatronica- bedrijven voor; in de top 10 zijn dat er 5. -De twee grootste metaalbedrijven zijn bedrijven uit de mechatronica, nl. CNH en Daikin. Verder in de top 10: Tyco, Michel Van de Wiele en Spicer Off Highway. -Bedrijven uit de top 10 van de metaal- bedrijven die NIET tot de mechatronica behoren: Bekaert, Barco, Bombardier en Proferro.

4. Bedrijven 4.2. Regio Brugge (1) 12 -Bij de 10 grootste metaalbedrijven zijn 6 mechatronica-bedrijven, nl. CNH, Tyco, Spicer Off Highway, Cassidian, Packo Inox en Watteeuw. -Grote Brugse metaalbedrijven die NIET tot de mechatronica behoren: Bombardier, Philips, Wema en Jaegerson.

13 4. Bedrijven 4.2. Regio Brugge (2)

14 4. Bedrijven 4.3. Overige West-Vlaamse regio’s -Westhoek 8 mechatronica-bedrijven in de top 10 van de metaalsector. Enige 2 niet-mechatronica-bedrijven in de top 10: Proferro en Melexis -Midden-West-Vlaanderen Eerste mechatronica-bedrijf op de 14 de plaats in de rangschikking van metaalbedrijven Geen grote mechatronica-bedrijven Grote metaalbedrijven (o.a. Sadef, VDL Jonckheere, Bekaert, Mol Cy, Joris Ide, Remi Claeys,…) in andere subsectoren -Oostende 10 bedrijven met loontrekkenden in de mechatronica 95% van de tewerkstelling in mechatronica in Daikin Enige bedrijf met nog aanzienlijke tewerkstelling in de metaalnijverheid is Mutoh -Zuid-West-Vlaanderen 3 mechatronica-bedrijven in de top 10 van de metaalsector in de regio, nl. Michel Van de Wiele, LVD Company en Coopman Liften Grote metaalbedrijven in andere subsectoren: Bekaert, Barco, Betafence, Isocab en Renson

5. Toegevoegde waarde (1) = som van vergoedingen voor de primaire productiefactoren die ingeschakeld zijn in het productieproces (lonen, wedden, kapitaalinkomen, winst,…) Bron: jaarrekeningen Belfirst. Probleem: verschillen tussen selectie bedrijven obv nace-code RSZ versus Belfirst. Werkwijze: analyse TW voor bedrijven uit de RSZ-selectie. Voor bedrijven met aanzienlijke tewerkstelling buiten W-Vl werd het W-Vl aandeel in de TW van de onderneming berekend pro-rata de loontrekkende tewerkstelling. Nadeel: geen vergelijking met Vlaams Gewest mogelijk. 15

5. Toegevoegde waarde (2) 16 -Top 3 inzake TW mechatronica: Brugge, Zuid-West-Vl en Oostende. -Verdeling TW in mechatronica volgt vrij goed de verdeling van de loontrekkende tewerkstelling (uitz. Oostende (aandeel TW > aandeel werknemers)). Idem voor metaalsector in alle regio’s. -Aandeel TW mechatronica in metaal: (zeer) hoog % voor Oostende en Brugge. -Westhoek: 8 mechatronica-bedrijven in de top 10 van de metaalsector, maar slechts 46,4% van de TW.

6. Besluit (1) -In 2010: werknemers in W-Vl mechatronica = 40,9 % van het Vlaamse cijfer = 40,5 % van de West-Vl metaalsector -Alle WVl regio’s: specialisatie in mechatronica tov Vlaams Gewest -Aantal zelfstandigen en helpers beperkt, maar in West-Vl: 54,6% van alle zelfstandigen en helpers in mechatronica in Vlaanderen -W-Vl mechatronica-bedrijven realiseren 39,9% van de TW van de W-Vl metaalbedrijven -In top 100 van W-Vl metaalbedrijven: 37 mechatronica- bedrijven; vijf ervan in de top

6. Besluit (2) -De twee grootste W-Vl metaalbedrijven zijn bedrijven uit de mechatronica, nl. CNH en Daikin. -Overwicht van mechatronica in top 10 van grootste metaalbedrijven in Westhoek (8) en Brugge (6) -Oostende: één bedrijf domineert mechatronica- én metaalsector -Midden-West-Vl: geen grote mechatronica-bedrijven, wel geconcentreerde doch kleinschalige specialisatie -Zuid-West-Vl: evenwichtige spreiding kleine, middelgrote en grote mechatronica-bedrijven 18

Contact -Nele Depestel Afdelingshoofd Afdeling Data, Studie en Advies POM West-Vlaanderen -Sabine Traen Stafmedewerker Afdeling Data, Studie en Advies POM West-Vlaanderen 19