A European View of the Proposed Gambling Law Waarheen met kansspelen in België? Juridische analyse van de toekomst van het Belgische kansspelbeleid 30 juni Leuven Alan Littler Tilburg Law and Economics Center (TILEC) / Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit van Tilburg, Nederland

Doel & inhoud van de presentatie Een overzicht bieden van de verhouding tussen de Interne Markt en de reglementering van kansspelen: –Enkele ideeën introduceren over hoe kansspelen en de reglementering van kansspelen passen binnen de Interne Markt –De rechtspraak van het Hof van Justitie begrijpen –De grenzen van de huidige rechtspraak duiden –Hangende prejudiciële vragen en procedures wegens niet-nakoming –Beseffen dat het afgeleide Gemeenschapsrecht slechts beperkte invloed heeft op kansspelen Mogelijke problemen identificeren m.b.t. het advies tot wijziging van de Wet van 7 mei 1999

Kansspelen, de reglementering van kansspelen & de Interne Markt Verschillende vormen van kansspelen Verschillende modellen voor reglementering: –Verbod –Exclusieve rechtenmodel (staatsmonopolies) –Vergunningmodel Eén enkele operator (monopolie na competitie) Beperkt aantal vergunningen Onbeperkt aantal vergunningen –Online: gesloten/import & export/alleen export Verschillende modellen (& hun toepassing) kunnen in overeenstemming zijn met EU-recht, mochten de vereisten van het EU-recht duidelijk zijn

Rechtspraak van het H.v.J. Zaken die rechtstreeks verband houden met het aanbieden van kansspelen: –C-275/92 Schindler (24 maart ‘94) –C-124/97 Läärä (21 okt. ‘99) –C-67/98 Zenatti (21 okt. ‘99) –C-6/01 Anomar (11 sept. ‘03) –C-243/01 Gambelli (6 nov. ‘03) –C-42/02 Lindman (13 nov. ‘03) –C-338/04 Placanica (6 maart ‘07) Zaken i.v.m. andere aspecten van de kansspelmarkt: –C-338/02 Fixtures Marketing (9 nov. ‘04) – databases –C-260/04 Comm v. Italië (13 sept. ‘07) – hernieuwing van vergunningen –C-432/05 Unibet (14 maart ‘07) – procesrechtelijke bescherming

Rechtspraak van het H.v.J.: (I) Rechtspraak van het H.v.J.: Zaken die rechtstreeks verband houden met het aanbieden van kansspelen (I) C-275/92 Schindler –Kansspelactiviteiten zijn diensten in de zin van het EG- Verdrag –Loterijen hebben een “bijzondere aard”, gebaseerd op 4 elementen: 1.Morele, religieuze & culturele overwegingen 2.Aanzienlijk risico op misdaad & fraude 3.Schadelijke individuele & maatschappelijke gevolgen 4.Genereren van inkomsten voor liefdadige activiteiten of activiteiten van algemeen belang –Enkel het laatste element kan geen rechtvaardiging vormen voor een beperking van de grensoverschrijdende levering van kansspelen

Rechtspraak van het H.v.J.: (II) Rechtspraak van het H.v.J.: Zaken die rechtstreeks verband houden met het aanbieden van kansspelen (II) C-124/97 Läärä –Bij de beoordeling of een beperking gerechtvaardigd is, moet geen rekening worden gehouden met de “stelsels van bescherming” gekozen in andere Lidstaten C-67/98 Zenatti –Nationale wetgeving moet daadwerkelijk gericht zijn op de vermindering van de schadelijke effecten die dienen als rechtvaardigingsgrond voor de opgelegde beperkingen C-243/01 Gambelli –Ontwikkelt het begrip “samenhangend en stelselmatig” beleid –Beleidsmarge van de Lidstaten wordt kleiner C-42/02 Lindman –Bewijs nodig om het causale verband aan te tonen tussen doel van de beperkende regel en werkelijk gevaar

Rechtspraak van het H.v.J.: (III) Rechtspraak van het H.v.J.: Zaken die rechtstreeks verband houden met het aanbieden van kansspelen (III) C-338/04 Placanica –Beperking van het aantal aanbieders moet beantwoorden aan “het streven de gelegenheden om te spelen daadwerkelijk te verminderen”; beperking op samenhangende en stelselmatige wijze –Kanaliseren van kansspelen in controleerbare circuits om misdaad en fraude tegen te gaan, kan belemmeringen rechtvaardigen –In die context blijkt de expansie van kansspelen verenigbaar met het doel van de wetgeving Daarbij kan gebruik worden gemaakt van reclame, een breed scala aan spelen en nieuwe distributietechnieken

Grenzen van de rechtspraak Lidstaten zijn vrij in het vastleggen van de doelstellingen van hun kansspelbeleid; het H.v.J. is meer geïnteresseerd in de concrete toepassing ervan Wanneer een regel onverenigbaar blijkt met het EG-recht leidt dat hoogstwaarschijnlijk niet tot het verlaten van het regelgevende model, maar enkel tot het aanpassen van de regel in kwestie Regelgevende modellen moeten zich aanpassen aan nieuwe vormen van telecommunicatie – offline modellen kopiëren naar een online omgeving?

Hangende prejudiciële vragen & procedures wegens niet- nakoming Prejudiciële vragen H.v.J., van: –Oostenrijk (C-64/08) –België (C-525/06) –Duitsland (C-409/06, Joined Cases C-358/07, C-359/07, C- 360/07, C-409/07 & C-410/07, & C-46/08) –Frankrijk (C-212/08) –Italië (C-395/05 & C-397/05) –Portugal (C-55/08) –Nederland; Raad van State van 14 Mei ’08 in de Betfair zaak Hoge Raad van 13 juni ’08 in Ladbrokes v De Lotto Niet-nakomingsprocedures van de Europese Commissie

Beperkt belang van afgeleid Gemeenschapsrecht Richtlijnen van toepassing op kansspelen bevatten geen harmoniserende maatregelen; zijn slechts van procedurele aard –Richtlijn betreffende de bescherming van de consument bij op afstand gesloten overeenkomsten (97/7/EG) – procedurele/contractuele regels voor op afstand gesloten B2C contracten –Richtlijn betreffende een informatieprocedure op het gebied van normen en technische voorschriften (98/48/EG) – notificatie Richtlijnen met het “land van herkomst”-principe en de Dienstenrichtlijn sluiten kansspelen uit –Richtlijn Elektronische Handel (00/31/EG) –Televisie Zonder Grenzen Richtlijn (89/552/EG), zoals gewijzigd door de Audiovisuele Diensten Richtlijn (07/65/EG) –Dienstenrichtlijn (06/123/EG)

Wijziging van de Wet van 7 mei 1999 Algemene doelstellingen van het Belgische kansspelbeleid v. EG- recht Mogelijke aandachtspunten: –Offline vergunningen als toegang tot het online aanbod –Vaststelling aantal vergunningen? Offline: 9 casinos / 180 speelautomatenhallen / 1060 wedkantoren (vast en mobiel) Online: 1189 vergunningen = 1189 aanbieders??? –Minimumleeftijd van 21 – vrijheid om niveau van bescherming te bepalen, maar zijn er gevolgen verbonden aan het feit dat de meeste Lidstaten een minimumleeftijd van 18 hebben? Wat met online kansspelen? Respecteert de geadviseerde wijziging de vrijheid van vestiging, maar niet de vrije dienstverlening?