succesfactoren voor duurzame gedragsverandering Werken met contracten

Inhoud toelichting Kritieke succesfactoren voor duurzame gedragsverandering Taakgerichte hulpverlening Wat is het? Waarom werken met contracten? Getest: inzetten op zelfcontrole en budgetteringsvaardigheden Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Kritieke Succesfactoren voor duurzame gedragsverandering Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Kritieke succesfactoren Budgetmanagement Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Menswaardig inkomen volwaardig deelnemen aan de samenleving (bijhoren en bijdragen) gezondheid en autonomie als basisbehoeften te laag inkomen verhindert deelname aan samenleving te laag inkomen verhindert greep op budget noodzakelijk maar niet voldoende voor duurzaam budgetmanagement Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Zelfcontroletechnieken Doel- en implementatie-intenties Deadlines Dosering Mental accounting Counteractive of preventieve zelfcontrole Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

passende werkvormen Autonomieverhogend Krachtengericht Taakgericht Motiverend Groepsgericht Preventief Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

competente hulpverleners Positieve basishouding Inhoudelijke ongelijkheid Relationele gelijkheid Bemoeizorg Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

competente organisaties Lerende organisaties Aandacht voor structurele randvoorwaarden Samenwerken Participatief Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Taakgerichte hulpverlening Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Wat is TGH? Uitgangspunt Individuen/gezinnen begeleiden zodat ze in staat gesteld worden zoveel mogelijk op eigen kracht een door henzelf erkend probleem op te lossen of te verlichten. Cliënt moet probleem erkennen en actief een oplossing of verlichting willen bereiken Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Theoretische onderbouw TGH steunt op diverse theorieën: problem-solving-model (Perlman) focust op probleemoplossing en stimuleert de workability van de cliënt door gedoseerde steun psychosocial casework (Hollis) systematische beschrijving van interventies, variërend van omgevingsgericht tot dieptepsychologisch georiënteerd functioneel casework (Smalley) nadruk op zelfbepaling van de cliënt, de werkzaamheid van tijdslimieten en gebruik van de tijd Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Aandacht voor (beïnvloedbare) factoren, zowel in de persoon als in de situatie, die problemen creëren of bestendigen krachten en kwaliteiten die mensen in eerdere omstandigheden op de been hielden motivatie, vooral rond tijdsbesteding en het partnerschap van cliënt en werker. Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

concreet Beperkt in tijd Maximaal drie maanden, tussen de 3 en 12 gesprekken Streven naar beperkte, haalbare doelen in een korte periode Beperking in tijd en doelen geeft meeste kans op een resultaat dat een kettingreactie teweegbrengt Primair is probleemverlichting Maar ook aandacht voor versterken van probleemoplossend vermogen van cliënt Meerdere TGH-trajecten na elkaar mogelijk in langdurige HV Korter traject t.a.v. concreet, gewenst doel werkt motiverend Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

werkmodel Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Waarom Werken met contracten? Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

contract De term ‘contract’ Partijen Inhoud Hulpverleningsplan = contract Dialoog Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Inhoud van contract Afgebakend, expliciet probleem Doelformulering of streefsituatie Hoofdtaak, die omschrijft wat er moet gebeuren om van huidige situatie naar streefsituatie te evolueren, eventueel met afspraken over rollen van HV en cliënt Tijdsduur, aantal contacten, einddatum Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Redenen om met contract te werken Dwingt tot concretisering Onderstreept de niet-vrijblijvendheid Geeft houvast Vergroot de overdraagbaarheid Onderstreept het belang van de samenwerking Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Mondeling of schriftelijk? Aversie voor papieren rompslomp Meerdere taken, meerdere doelen of meerdere betrokkenen Bedreigend Tijdrovend Contract ≠ doel Contract = middel Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Taken Drie soorten taken Externe taken Contacttaken Geleide praktijk Gericht op: Omstandigheden en situatie van cliënt Relatie van cliënt met zijn omgeving Overtuigingen van cliënt, zijn kennis, wensen en emoties Gedrag, handelswijzen en sociale vaardigheden Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Motiveren TGH zet motivatie cliënt centraal: optimaal benutten of activeren Motivatie is nodig om bepaalde acties uit te voeren en om risico’s te nemen Motivatie aanspreken door cliënt ‘eigenaar’ te maken van doelstelling en taken Motivatie groeit door succeservaringen “mijn cliënt wil niet werken aan datgene wat ik als HV als probleem beschouw” Hoe motiveren na een tegenslag? Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Transtheoretisch model van gedragsverandering Prochaska & DiClemente Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Getest: inzetten op zelfcontrole en budgetteringsvaardigheden Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Inzetten op zelfcontrole Intensieve individuele begeleiding om competenties van cliënten bij het beheren van hun budget te versterken. Langetermijndoelstellingen bepalen Zelfcontroletechnieken leren: implementatie- intenties, mentale rekeningen, deadlines Engagementsverklaring Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

resultaten Duidelijke toename in spaargedrag Tendens om meer langetermijndoelen te stellen en deze (proberen) te bereiken Beter inzicht in hoeveel men maandelijks aan leefgeld uitgeeft Cliënten zijn zelfzekerder over hun capaciteiten om met geld om te gaan Ervaringen deelnemers: Drie vierde vindt het nuttig, meent dat ze beter met hun geld kunnen omgaan en zegt een beter inzicht te hebben in inkomsten en uitgaven Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Inzetten op budgetteringsvaardigheden Impact van REMI en het gebruik van referentiebudgetten in groepshulpverlening op het versterken van cliënten bij het beheren van hun budget. Groepshulpverlening: bewust omgaan met je budget Overzicht inkomsten en uitgaven Plannen van uitgaven Administratie ordenen Bewust boodschappen doen Sparen versus lenen Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

resultaten Toename spaargedrag Gunstigere schuldevolutie (vooral combinatie AFS op niveau referentiebudgetten + groepshulpverlening) Meer vertrouwen in eigen mogelijkheden om problemen aan te pakken, optimistischer over de toekomst Ongeveer 1/3 van de cliënten rapporteert verbetering algemeen welzijn; dit wordt bevestigd door beoordelingen MW MW rapporteren meer vooruitgang bij cliënten die meer aanwezig waren in cursus Ervaringen deelnemers: Drie vierde vindt de cursus nuttig. Meer dan de helft kan na de cursus goedkoper boodschappen doen dan voorheen, plant zijn uitgaven beter en kan beter administratie bijhouden Contractualisering bij duurzame gedragsverandering

Meer lezen Storms et al. (2010) Kritieke succesfactoren voor duurzaam budgetmanagement en een kwaliteitsvolle schuldbemiddeling. Werkpakket 1: Literatuuroverzicht. Een onderzoek in opdracht van het Vlaams ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. http://www.cebud.be/files/effectief_budgetmanagement_2010.pdf Cornelis, I.; Peeters, N.; Reynaert, J.-F.; Thijs, P.; Casman, M.-T.; Nisen, L. & Storms, B. (2012) REMI: referentiebudgetten voor een menswaardig inkomen, een webapplicatie. Onderzoek gefinancierd door de POD mi. Geel/Luik: Cebud/ULg http://www.mi- is.be/sites/default/files/doc/eindrapport_referentiebudgetten_voor_een_menswaardig_inkomen_ -_een_webapplicatie_20120928.pdf Cornelis, I.; Peeters, N. & Storms, B. (2013) OCMW-steun en menselijke waardigheid. Onderzoek naar de effectiviteit van het implementeren van REMI voor het berekenen van de aanvullende steun door Vlaamse OCMW’s. Onderzoek gefinancierd door Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding, Ingrid Lieten. Geel: Cebud http://www.cebud.be/files/REMI_OCMW_steun_en_menselijk_waardigheid_2013.pdf Contractualisering bij duurzame gedragsverandering