WP3 Toekomstverkenningen van de Vlaamse ruimte Scenario Analyse & Ontwerpend Onderzoek KULeuven – UGent Presentatie: Prof. Michiel Dehaene (Labo S - UGent)

Onderzoekers Leuven Promotor: Prof. Jan Schreurs. Onderzoeker: Annette Kuhk (4 jaar 60%) Gent Promotoren: Prof. Pieter Uyttenhove & Prof. Michiel Dehaene Onderzoeker: Daan Devree (3 jaar 50%)

Kernpunten van de oproep TOEKOMSTVERKENNING bruikbare methodieken lange termijn ingebed in cyclische planningsbenadering

Kernpunten van de oproep CONTEXT: opmaak Beleidsplan Ruimte Gekozen Thema’s: Polycentriciteit/Veerkracht Duurzaamheid als globaal aandachtspunt een basisscenario: ‘Metropool Vlaanderen 2050’ Beleidsgerichte planning

Kernpunten van de oproep CONTEXT: opmaak Beleidsplan Ruimte 1 Verharding van de open ruimte inperken 2 De woonomgeving vernieuwen 3 Mensenmaat inzetten in de Metropool 4 Vlaanderen verbinden met de wereld 5 Omgevingen van topklasse 6 De betekenis van open ruimte verbreden 7 Robuuste open ruimte uitbouwen 8 Meer doen met minder ruimte 9 De juiste activiteit op de juiste plaats 10 Keuzes maken in de suburbane gebieden 11 Hernieuwbare energie de ruimte geven

Kernpunten van de oproep CONTEXT: opmaak Beleidsplan Ruimte Belangrijke keuzes zijn gemaakt Toekomstverkenning: niet als exploratie van alternatieve beleidsopties wel als verkennning van ‘mogelijke, wenselijke, waarschijnlijke’ invullingen van het uitgezette kader

Kernpunten van de oproep CONTEXT: opmaak Beleidsplan Ruimte Scenario methodiek (en monitoring) als onderdeel van een de zoektocht naar een meer beleidsgerichte planning Spanningsveld: operationele vs. strategische korte termijn vs. lange termijn Omgaan met complexiteit en onzekerheid

Kernpunten van de oproep uit oproepdocument p.91

Kernpunten van de oproep CONTEXT: Resultaten vorig steunpunt Voortbouwen op onderzoek mbt. toekomstverkenning Ontwerpend Onderzoek, gelijktijdige aandacht voor context specifieke aspecten en grote schaal Latent aanwezige scenario’s: open ruimte / mobiliteit / wonen / water

Hubert Gulinck & Kirsten Bomans, eindpresentatie WP5 Open Ruimte, 17 februari 2012

Substantiële Scenario-machine ‘Mogelijk, Waarschijnlijk, Wenselijk’ gevangen tussen wat ruimtelijk kan en wat bestuurlijk haalbaar is ontwerpscenario’s (UGent) bestuurlijke scenario’s (Leuven) Cyclische Planning: iteratie van substantiële en procesmatige overwegingen

Substantiële Scenario-machine 3 onderdelen in WP3 Ontwerpscenario’s (UGent) Bestuurlijkescenario’s (KULeuven) Cyclische interactie – Actieonderzoek

Substantiële Scenario-machine Gelijktijdige reflectie op de weerbarstigheid van de territoriale opgave en de gestelde beleidsdoelstellingen Lange termijn impact van pragmatische maatregelen (kost-effecitiviteit) Evolutionaire benadering (padafhankelijkheid) Veranderingsprocessen

Evolutionaire benadering Traagheid (ruimtelijk) / Stroperigheid (bestuurlijk) Transitie benadering proeftuinen / systeemverandering Padafhankelijkheid vs. Padcreatie: Innertie-Contingentie-Innovatie

Verandermodi – Verandermogelijkheden Ruimtelijk en Beleidsmatig geconditioneerd Articulatie functie en de Coördinatie functie (Hajer & Sijmons) ONTWEPEND ONDERZOEK + SCENARIO ANALYSE

Opzet Onderzoekslijn 2: Ontwerpend Onderzoek Keuze studiegebied / Gevalstudies / Thema’s Uitgangspunten: –Doorlichting van afgerond steunpunt onderzoek op ‘latente scenario’s’ –Schaalafhankelijkheid –Gebiedsspecificiteit

Opzet Onderzoekslijn 2: Ontwerpend Onderzoek ‘inschaling’ van gewenste initiatieven Screening van territorium voor ruimtes die zich lenen voor dergelijke initiatieven Modulaire opbouw van meervoudige scenario’s

Laboratorium? observerend onderzoek binnen lopende scenario oefeningen & ontwerpend onderzoek?