Biomechanisch onderzoek Quadriceps-hoek Malleolaire torsie Femorale anteversiehoek
Kinematische curve kniegewricht Beweging: twee flexiegolven Bewegingsamplitudo: 64° Standsfase: CF: flexie (O° - 15°fl) MF: extensie (15°fl – 8°fl) PF: flexie (8°fl – 35°fl) Zwaaifase: ISW: flexie (35°fl – 64°fl) MSW: extensie (64°fl – 35°fl) TSW: extensie (35°fl - 0°)
Biomechanica art. patellofemoralis tijdens knieflexie: distale verplaatsing patella tijdens knie-extensie: proximale verplaatsing patella = patellar tracking variatie in contactzone + grootte contactoppervlak tussen femur en patella tijdens fl/ext
Fasische werking m. quadriceps femoris actieve knie-extensie (concentrisch spierwerk) excentrische contractie om knieflexie af te remmen EMG-uitslag: HC VVC HL TO HC -------------------------- ----- -------
Q-hoek als eerst beschreven door Brattström (1964) klinische evaluatie van het patellofemoraal gewricht in het frontaal vlak
Q-hoek De kruising tussen lijn 1 en lijn 2 wordt de Q-hoek genoemd. SIAS centrum patella lijn 2 centrum patella tuberositas tibiae De kruising tussen lijn 1 en lijn 2 wordt de Q-hoek genoemd.
Q-hoek ‘traditional’ method: ruglig kniegewricht in extensie condyli femoris in het frontaal vlak m. quadriceps ontspannen alternatieve methode: vanuit stand, met STG in NCS GEEN ‘gold standaard’ normaalwaarden: M: 10°-14° V: 14,5°-17° (Insall et al.,1976; Aglietti et al., 1983; Horton and Hall, 1989; Caylor et al., 1993; Woodland and Francis, 1992)
Q-hoek The combination of wider hips and shorter femurs could increase the valgus of the lower limbs and thus increase the Q-angle. (Horton en Hall, 1989) It has been documented that Q-angle measurements change with quadriceps femoris muscle group contraction versus relaxation status, hip rotation, foot position, and standing versus supine positions. (Weiss et al., 2013)
Q-hoek hoe groter de Q-hoek laterale vector laterale tractie van m. quadriceps op patella verstoring biomechanica art. patellofemoralis kans op PFDS, patella (sub)luxatie, infrapatellaire of pes anserinus tendinopathie,…
Q-hoek Factoren die de Q-hoek kunnen beïnvloeden: malalignment thv het patellofemoraal gewricht (McConnell, 1986) statiekafwijking beenlengteverschil te sterk aangespannen ITB congenitale afwijkende femorale anteversiehoek afwijkende malleolaire torsie selectieve hypotrofie van de m. vastus medialis obliquus
Q-hoek Denkoefeningen: Als je weet dat er pathologische tractie, frictie en compressie krachten bestaan. Welke pathologische krachten verwacht je mediaal en lateraal van het patellofemoraal gewricht bij PFDS? Welke afwijkende voetkinematica kan de Q-hoek doen toenemen? Welke patholgische kracht zou zich kunnen manifesteren thv de infrapatellaire patellapees bij een verhoogde Q-hoek? Een te grote Q-hoek geeft genua ... een te kleine Q-hoek geeft genua ... Welke meniscus kan schade ondervinden bij een te grote Q-hoek?
Malleolaire torsie beschreven door Le Damany (1903) tibiale torsie rond longitudinale as in transversaal vlak wijziging alignement bewegingsvlakken knie- en enkelgewricht
Malleolaire torsie Normale ontwikkeling: in utero: interne tibiale torsie pasgeborene: torsie = neutraal eerste levensjaren (tot 5j.): ontwikkeling externe tibiale torsie tot 18°-23° Uitvoering meting: patiënt in ruglig kniegewricht in extensie condylus medialis en lateralis femoris parallel met FV torsiemeter plaatsen op malleolus medialis en lateralis
Malleolaire torsie Een malleolaire torsie >23° veroorzaakt rotationele afwijkingen in transversaal vlak: out-toeing gait OF patella in endo
Malleolaire torsie Denkopdracht: Wat is een mogelijke invloed van een malleolaire torsie >23° op het TCG en het STG in de gangcyclus? Wat is een mogelijke invloed van een malleolaire torsie >23° op het patellofemoraal gewricht in de gangcyclus?
Femorale anteversiehoek femorale torsie in transversaal vlak meest voorkomende oorzaak van in-toeing gait rond de leeftijd van 5 jaar hoek tussen: de as door het collum femoris de as door de femurcondyli normale ontwikkeling: 1j.: 30°-35° 8j.: 25° 15j.: 12° FA corrigeert gemiddeld 15° tijdens de groei
Femorale anteversiehoek
Femorale anteversiehoek andere mogelijke oorzaken van in-toeing gait: verminderde mobiliteit thv TLO spierverkorting mediale hamstrings interne tibiale torsie voorvoetadductus metatarsus primus adductus hallux varus Een verhoogde F.A. corrigeert bij 40%, anderen corrigeren schijnbaar door een verhoogde externe tibiale torsie.
Voetallignatie ANTEVERSIEHOEK MALLEOLAIRE TORSIE GANGHOEK Normaal: -12° + 18°= + 6°
Kinematica heupgewricht in het transversaal vlak Bewegingsamplitudo: 8° Standsfase: CF: interne rotatie (bij HC staat heup in een externe positie) MF: stop interne rotatie / omschakelingsmoment PF: externe rotatie Zwaaifase: ISW: interne rotatie MSW en TSW: externe rotatie
Denkopdracht: Teken de kinematische curve van het heupgewricht in het sagittaal vlak.