Brief paper presentatie VELON/VELOV-Congres 2016 Donderdag 4 februari ronde 1 Zichtlijn 3: Opleidingspraktijk verbeteren door onderzoek Zaal D210 Joop de Vries DE KENNISBASIS ICT & DE LERARENOPLEIDINGEN

CONTEXT & ONDERZOEKSVRAGEN De Kennisbasis ICT (2013) bestaat uit vier thema’s: 1. Attitude 2. Digitale basisvaardigheden 3. Digitale media- en informatiemediageletterdheid 4. Didactisch handelen Het management van de lerarenopleidingen wilde antwoord op deze twee vragen: 1.In hoeverre is de Kennisbasis ICT geïmplementeerd bij de lerarenopleidingen? 2.Afhankelijk van de uitkomsten: Hoe kan het beleid worden aangepast? Bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs, lerarenopleiding basisonderwijs, technische lerarenopleidingen.

METHODEN Beleidsdocumenten & Management Interviews Analyse van beleidsdocumenten Lerarenopleiders Interviews Vragenlijsten Lesobservaties Analyse van modulen in de Electronische leeromgeving Studenten Interviews Vragenlijsten Lesobservaties KWALITATIEF & KWANTITATIEF (uitgevoerd cursus 2014 – 2015)

RESULTATEN (1): BELEIDSDOCUMENTEN & MANAGEMENT - Beleidsdocumenten laten op overkoepelend niveau strategie en uitvoering zien. - Managers geven aan: - - ICT van groot belang te vinden voor het onderwijs maar ook een complexe aangelegenheid - - ICT de verantwoordelijkheid te vinden van de individuele lerarenopleider - (er is geen duidelijke en herkenbare verantwoordelijkheid in de organisatie)

RESULTATEN (2A): LERARENOPLEIDERS EN STUDENTEN ONDERWIJSGEBONDEN ATTITUDE ICT DIGITALE BASISVAARDIGHEDEN “Vanuit Windesheim is er geen aandacht voor technische vaardigheden. Je wordt als student geacht handig te zijn met (internet, Word, PowerPoint, Prezi, etc.).” Van de 48 onderzochte modulen in de ELO bleken 15 een vorm van samenwerkend aan te bieden.

RESULTATEN (2B): LERARENOPLEIDERS EN STUDENTEN MEDIA- EN INFORMATIEGELETTERDHEID DIDACTISCH HANDELEN Lesobservatie: Sommige LVO-studenten laten zien dat zijn online kunnen samenwerken en communiceren en daarnaast creatief te zijn met digitale media.. “In de meeste vragen wordt gevraagd of ik ICT kan integreren in mijn onderwijs. Door mijn reis naar de BETT vorig jaar en het bezoek aan scholen waar ik allerlei ICT toepassingen heb gezien heb ik kennis van diverse ICT toepassingen en zou ik ze kunnen toepassen. Het is echter een bewuste keuze om dat in mijn vakken slechts minimaal te doen, gezien de aard van mijn vakgebieden. “

RESULTATEN (3): STUDENTEN OVER DE OPLEIDING Een CALO-student geeft aan dat de opleiding “nauwelijks iets doet aan ICT in de les”. Een student geeft aan dat lerarenopleiders “vooral hun eigen dingen doen” Lerarenopleiders geven aan in het focusinterview dat “ICT een feestje is van de individuele docent”

CONCLUSIES & AANBEVELINGEN (1) Beleidsdocumenten & Management CONCLUSIE -Alleen op domeinniveau visie- en beleidsvorming, geen implementatiebeleid ADVIES -Laat visie en beleid op alle niveaus vormgeven, betrek lerarenopleiders -Zorg voor een institutioneel uithangbord voor ICT Lerarenopleiders CONCLUSIE -Lerarenopleiders halen de norm van het management niet -Lerarenopleiders laten individueel goede voorbeelden zien. ADVIES -Geen ‘knoppencursus’ -Van en met elkaar leren -Maak gebruik van de expertise en faciliteiten van LAB21 -ICT-portfolio Studenten CONCLUSIE -Studenten halen de norm van het management niet en geven de opleidingen een onvoldoende ADVIES -Laat studenten gezamelijk ontwikkelen, discussie aangaan, toepassen, feedback geven en krijgen, -bij voorkeur middels een ICT-portfolio

FOLLOW-UP/PILOTSTUDIE (tweede semester cursus2015 – 2016) - Drie docentontwikkelteams, elk samengesteld uit een lerarenopleider geschiedenis, docent/vakcoach geschiedenis en stagestudent, die - een ICT- rijke en betekenisvolle WebQuest ontwikkelen - ondersteund door een vakinhoudelijke expert en een technologie expert. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN (2): VERVOLGONDERZOEK ONDERZOEKSVRAAG: Welke waarde heeft een professionaliseringsstrategie om ICT-competenties van lerarenopleiders, docenten en studenten te verbeteren door middel van docentontwikkelteams binnen de context van betekenisvol geschiedenisonderwijs?

Preparing pre-service teachers to integrate technology in education: A synthesis of qualitative evidence Jo Tondeur, Johan van Braak, Guoyuan Sang, Joke Voogt, Petra Fisser, Anne Ottenbreit-Leftwich (2011) SQD (Synthesize Qualitative Data)-model