Ruimtemonitor 2.0 Diederik Tirry, Ann Crabbé, Thérèse Steenberghen 05/05/2014

Toelichting bij de ruimtemonitor 1.Doelstellingen Ruimtemonitor 2.Historiek en huidige stand van zaken 3.Uitwisselmodel voor ruimtelijke indicatoren 4.Functionaliteiten en Demo 5.Uitdagingen

1. DOELSTELLINGEN RUIMTEMONITOR 3

De doelstelling van de Ruimtemonitor is het beschikbaar maken van wetenschappelijke en beleidsrelevante indicatoren, 4 Doelstelling enerzijds ter ondersteuning van de beleidsvoorbereiding en –opvolging van het ruimtelijk beleid in Vlaanderen, anderzijds in functie van de maatschappelijke en wetenschappelijke discussie en keuzes met betrekking tot maatschappelijke uitdagingen die op ons afkomen.

Ambities  Beleidsmatig Eén integraal monitoring platform om informatie en indicatoren Indicatorenbundels opstellen voor het monitoren van de vooropgestelde (operationele) doelstellingen en/of ruimtelijke principes in het BRV  Onderzoeksmatig Bevorderen van de toegankelijkheid, de kwaliteit en de uitwisselbaarheid van ruimtelijke indicatoren Ontwikkeling van een semantisch raamwerk  Bevorderen van interoperabiliteit en uitwisseling van ruimtelijke indicatoren  Anticiperen op ‘(Linked) Open Data’ 5

2. HISTORIEK EN HUIDIGE STAND VAN ZAKEN 6

7 Er was eens…. Ruimtemonitor 2.0 Thema-onafhankelijk conceptueel kader Beleidsgericht ifv planning en opvolging Meten van strategische en operationele beleidsdoelstellingen Interoperabel met andere monitoringsystemen Ruimtemonitor 1.0 Bundeling onderzoeksresultaten STP Omgevingsanalyse GDI componenten: cataloog en viewer

Conceptueel kader 2012

Ontwikkeling indicatorenset 2012

Semantisch uitwisselmodel 2013

Programma Verdere afwerking case-onderzoek Uitwisselen van kennis en integreren in de Ruimtemonitor van ruimtelijke indicatoren (WP polycentrisme, veerkracht en toekomstverkenningen ) Ontwikkeling van een instrumentarium om indicatoren af te leiden van zowel gevalideerde overheidsgegevens als van externe databronnen. 2014

3. UITWISSELMODEL VOOR RUIMTELIJKE INDICATOREN 13

Probleemstelling 14

Case-onderzoek Groenblauwe dooradering 15 Ecocentrische visie Antropocentrische visie Biologische & ecologische aspecten Socio- economische waarden en belangen

Concept van ESD als structurerend kader 16 Productiediensten zijn de producten die uit ecosystemen worden verkregen, zoals voedsel en grondstoffen zoals hout, riet, biomassa voor energie,... Regulerende diensten zijn de voordelen uit de regulering van ecosysteemprocessen. Voorbeelden zijn de regulering van klimaat, water en sommige menselijke ziekten.

Concept van ESD als structurerend kader 17 Culturele diensten zijn de immateriële voordelen die mensen halen uit ecosystemen door geestelijke verrijking, cognitieve ontwikkeling, recreatie en esthetische beleving. Voorbeelden hiervan zijn kennissystemen, sociale betrekkingen en esthetische waarden. Ondersteunende diensten zijn ecosysteemfuncties die noodzakelijk zijn voor de productie van alle overige ecosysteemdiensten. Voorbeelden zijn de productie van atmosferische zuurstof, het vormen en vasthouden van bodems, de nutriëntenkringloop, de waterkringloop en de natuurlijke leefomgeving.

INDICATOREN Groenblauwe netwerk voor recreatie en welzijn Richtcijfers Nabijheid Groen 20

Mogelijke databronnen: Landgebruikskaart VITO, Groenkaart,…. Andere indicatoren: vraag naar groen, potentieel gebruik van groen

Stadsmonitor Andere schaal Eigen afbakening van (publiek) groen (stedelijke groendienst)

Groenkwaliteiten Omschrijving Ruimte  Lage versnipperingsgraad  Esthetisch harmonieuze landschappen Natuur  Natuurlijk karakter (bos, heide, ruige vegetatie, soortenrijke gebieden)  Natuurlijke parken Cultuur & historie  Relicten van traditioneel landschap  Oude en gecultiveerde parken Rust & Stilte  Nabijheid storende geluidsbronnen zoals hoofdwegen, luchthaven  Te luid achtergrondgeluid Potentieel aanbod

Actueel aanbod

Heterogeniteit indicatoren Syntactisch Semantisch Geen uniform metadataschema Verschillende classificatie- systemen Gebrek aan metadata Gebruik van vrije tekstvelden

???

Eisen voor uitwisselmodel Metadata Uniform schema Thema taxonomie rond ESD Afstemming definitie groen (beleidsniveaus) Herkomst en Beschrijving berekeningsproces Meeteenheden & dimensies Data Richtlijnen voor aggregatie en encodering Distributie-mogelijkheden Uitwisselbare formaten (geoTiff, ESRI ArcGRID)

Opzet studie

Beschikbare standaarden OPEN DATA Review semantische webstandaarden (W3C) Bv DCAT, PROV, SKOS…. Grote gebruikersgroep Stabiel en open RDF Adequaat voor case Specifiek

Uitwisselmodel DCAT-SM

Implementatie LOD-infrastructuur nog niet matuur Metadata-template Ruimtemonitor RDF

Interoperabele monitors Regionaal Lokaal

4. FUNCTIONALITEITEN EN DEMO 34

Prototype v2.0 Het portaal presenteert geografische indicatoren en beoordelingen van beleidsdoelstellingen aan de hand van resp. indicatorpagina’s en beleidsassessments. Alle componenten (metadatacataloog, view en download diensten) worden rechtstreeks en geïntegreerd aangeboden via een geografisch content management systeem. 35 Eenvoudig en dynamisch creëren en publiceren van inhoud Beheer, analyse en visualisatie van ruimtelijke data

36

Functionaliteiten  Content management –Beheren, editeren, zoeken, presenteren van indicatoren en beleidsassessments op een website –Gebruikersbeheer en registratie –Toegangscontrole –Gebruiksstatistieken  Ontsluiting geografische data –Eenvoudige geïntegreerde Viewer vs Geoloket –Toegang tot geografische databanken en ruimtelijke webservices 37

Structuur GeoCMS 38 INDICATOR BELEIDS- ASSESSMENT THEMA BELEIDS- STRATEG IE INHOUD TAXONOMY 1 1 N N N M Verschillende invalshoeken

39 INDICATOR Standaardfiche met mogelijks een verwijzing naar: Tabel Grafiek Kaart BELEIDS- ASSESSMENT Beoordeling of evaluatie van beleidsstrategie of – doelstelling obv een collectie van ondersteunende indicatoren

Workflow publicatie indicatoren Doelpubliek: begeleiders studieopdrachten, steunpunt, team monitoring & onderzoek Tijdsinspanning: Minimaal! 1.Oplijsten van indicatoren en opleveren van geografische data 2.Overnemen conclusies in ‘beleidsassessment’ 3.Online documenteren van metadata 4.Technisch luik: ontsluiten van data als web service

5. UITDAGINGEN 41

Uitdagingen voor de toekomst Definiëren van een structurerend kader Beheer van het monitoringplatform Inpassen in het bestaande instrumentarium Afstemming met andere actoren ….