Cognitieve stijlkenmerken bij jongeren met een autisme-spectrum-stoornis Door Elynn Devos

Inleiding Onderzoek Belangrijkste cognitieve kenmerken bij autisme-spectrum-stoornis Zwakke centrale coherentie Gebrekkige mentale schakelvaardigheid Universeel ?

Cognitieve stijlkenmerken Bij personen met autisme-spectrum-stoornis Belangrijkste: sociale tekortkoming Missen zin voor richting en maat in sociale interacties Laten afwijkend gedrag zien Van in zichzelf verzonken tot ongepast opdringerig optreden Ongeacht niveau van intelligentie Verbetering sociaal functioneren belangrijkste doelstelling

hypothese Oorzaak hoge en lage intelligentiescores van personen met autisme-spectrum- stoornis Eén onderliggende kwaliteit: de ‘centrale coherentie’ Zwakzinnige : zwakke centrale coherentie Nemen elementen waar, los van elkaar Komen moeilijk tot waarneming van een samenbindend en betekenisvol geheel Normale ontwikkelingsgang: sterke centrale coherentie Betekenisvol geheel dwingend Kunnen slechts moeizaam de constituerende elementen losweken

Hypothese Hypothese vd zwakke centrale coherentie in tegenspraak met onderzoeksbevindingen: Personen met autisme-spectrum-stoornis zijn net overdreven gehecht aan configuratie Patroon moet hetzelfde blijven = insistence to sameness Centrale cognitieve storing moet gezocht worden in een rigide functioneren: Gebrekkige mentale schakelvaardigheid

Therapieresultaat Bij mensen met normale intelligentie en autisme beter dan bij mentaal geretardeerde personen met autisme Maar ook bij normaal intelligente patiënten uiteenlopende resultaten Weinig bekend over factoren die met de verschillen in therapieresultaten geassocieerd zijn

Therapie Zwakke centrale coherentie Informatieopname en –verwerking worden gecorrigeerd d.m.v. modelling en imitatieleren Met voorbeelden en externe ‘cues’ aangeven hoe patiënt zijn waarneming moet veranderen Patiënt wordt gestroomlijnd in zijn convergente denken: zo moet hij kijken en niet anders!

therapie Zwakke mentale schakelvaardigheid Patiënt er toe bewegen zelf verschillende wegen te bedenken Dwingende voorbeelden worden niet gebruikt Probleemoplossend vermogen van patiënt zo min mogelijk beperken Patiënt wordt gestroomlijnd in zijn divergente denken Hoe meer strategieën hij zelf bedenkt, hoe beter

Onderzoek Bij niet-zwakzinnige personen met autisme-spectrum-stoornis Opvallend disharmonisch intelligentieprofiel: Scoren zwak inzake verbale en sociale intelligentie Scoren sterk/uitmuntend op visueel-ruimtelijke inzichttaken Dit cognitief profiel ook vastgesteld bij onderzoek in artikel Onderzoeksgroep: 56 opgenomen niet-zwakzinnige adolescenten met autisme- spectrum-stoornis 44 mannen, 12 vrouwen 35 in Dr. Leo Kannerhuis te Oosterbeek 21 in CAJ De Steiger te Dordrecht

onderzoek Zwakzinnigheid bij de 56 adolescenten uitgesloten IQ-equivalent boven de 70 Visueel-ruimtelijk IQ-equivalent boven de 85 Alle tests individueel afgenomen in twee sessies van 1 uur Interval tussen sessies 1 maand 3 aspecten van sociaal functioneren gekwantificeerd Ernst autistische symptomen Sociale intelligentie Sociale competentie

Resultaat onderzoek Dat noch zwakke centrale coherentie, noch zwakke schakelvaardigheid bij personen met autisme-spectrum-stoornis universele cognitieve stijlkenmerken zijn Veel patiënten scoren binnen normaal bereik Correlaties Hoe ernstiger de autistische symptomen, hoe zwakker de sociale intelligentie en sociale competentie

Bedankt voor uw aandacht! einde Bedankt voor uw aandacht!