Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 4, jaargang 27 April 2016 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler Hans Joosten Harry Witting Kopij & contact De Stuurstand Is het officiële cluborgaan van de Twentse Modelspoorweg Club (TMC) In dit nummer o.a.: Ledenstop? Impressie OnTraxs Uitslag enquête MärklinC en DCC Lever je spullen in voor de Koningsmarkt!

BESTUURSTAFeL Theo Nagel Voorzitter Het gaat goed met onze Club! Nou, denk je – da’s mooi! Inderdaad, veel nieuwe gezichten, iedere Stuurstand worden er nieuwe leden voorgesteld. Met pasfotootje, wel zo makkelijk om het gezicht te herkennen en aan de koffietafel eens een gesprekje over de hobby aan te knopen. Er wordt veel ‘over de schouder meegekeken’, sommigen hebben nog wat koudwatervrees…. maar gelukkig zien we ook dat veel nieuwe (+ oude!) leden klusjes oppakken op- of onder onze clubbaan! Toch zien we als bestuur ook wel wat nadelen… Hoewel, nu de zomer eraan komt en het traditioneel wat rustiger wordt op de clubavonden, is het soms echt te druk… De overvolle koffietafel waar iedereen zich verstaanbaar probeert te maken, het vinden van een werkplek, weinig ‘rust’ om je dingetje te doen met 5 ‘adviseurs’ om je heen (!)…. Herkenbaar? Dus hebben we als bestuur al wat dingen in gang gezet om wat meer spreiding te realiseren en de kwaliteit van het lidmaatschap (‘waar voor je geld’) te behouden: -Nieuwe leden meer te sturen naar de donderdag avond -Extra werkplekken / werkplekken beter benutten -Donderdag overdag open voor leden en extra ad-hoc clubmomenten Daarnaast denken we creatief na over extra ruimte. Dat kan nog binnen ons clublokaal, maar ook binnen Prismare – daar kunnen we genoeg ruimte huren. Maar als club hebben ook een sociale functie, en dat wordt lastig als we op meerdere locaties gaan werken. De opties brengen we nu in kaart, mocht je zelf goede ideeën hebben: graag! We zijn er mee bezig. Hangende de uitkomst van dit verhaal hebben we echter besloten per 1 maart een Wachtlijst in te stellen voor nieuwe aanmeldingen. Geen ledenstop dus, dat is nu nog een station te ver, gelukkig! Koningsmarkt Ook dit jaar hebben wij weer een kraam op de jaarlijkse rommelmarkt in Enschede – 27 april. Vanaf maandag 11 april kun je de schuur- en zolderopruiming in de clubruimte van de TMC kwijt! Voorwaarde is wel dat het niet kapot is en werkt; geen oude computers etc. De opbrengst vormt een welkome aanvulling in de clubkas!

Enquete Theo Nagel & Leo Waterman Enquête digitale clubblad Stuurstand Online Naar aanleiding van een uitvraag van de Redactie op de Algemene Ledenvergadering hebben 31 leden een enquêteformulier ingevuld; tot en met 7 maart lagen de formulieren in de clubruimte. Hierbij een samenvatting: 31 ingevulde formulieren terug, bijna allemaal anoniem, is ca. 50% van de ‘actieve’ leden Bijna iedereen leest de Stuurstand Online en de nieuwsbrief wordt gewaardeerd Kwaliteit artikelen: over het algemeen goed. Meer: banen van leden, clubnieuws, ervaringen van andere leden, ‘how to’, voortgang van onze baan, technisch en scenery, wetenswaardigheden van onze Grote Voorbeelden. Minder: grootbedrijf, beursverslagen, minder reisverslagen. Over de opmaak is men tevreden; opmerking: modernere techniek mogelijk (toepassing website)? ? Slechts 1 lid print het clubblad uit Frequentie: liefst zo houden Er worden weinig artikelen en foto’s aangeleverd – veel vaste schrijvers De Redactie heeft de uitslag besproken en daar de volgende conclusies uit getrokken: Frequentie: maandelijks, maar minimaal 10x per jaar Meer ‘Twentse’ stukjes ‘Vliegende Reporters’ om wat meer variatie te krijgen: redactieleden zullen leden actief gaan benaderen om een paar regels of een plaatje aan te leveren van hun eigen baan of spoorhobby. Het bezoek aan onze website wisselt; enkele leden alleen als de Stuurstand uitkomt (‘zelden’) het gemiddelde is 1-2 keer per week. Sommige leden kijken niet op de site bij de Actualiteiten, maar denken dat ze alleen middels s worden geïnformeerd. Het bestuur zal deze en andere opmerkingen meenemen in een agendapunt over de website voor de eerstkomende bestuursvergadering begin juli.

Ik tel 67 jaar en mag heerlijk van mijn pensioen genieten. Mijn wieg stond in Zwolle. Wij woonden daar vlakbij het spoor. Waarschijnlijk stamt mijn fascinatie voor stoomtreinen uit die tijd. Aan deze boeiende werkpaarden vol technisch vernuft viel niet te ontkomen. Ik ben gehuwd en vertoef in het aangename Borne. In mijn werkzame leven was ik leraar wiskunde. Helaas kreeg ik een aantal jaren geleden een hersenaandoening en revalideer nog steeds. Thuis ligt al geruime tijd een grote plaat vol digitaal Fleischmann N-materiaal met smart te wachten op het moment, dat het bouwen van modelbaan eindelijk van start gaat. Ik hoop op de club daartoe een aanzet te vinden. Het rijdend materieel bestaat voornamelijk uit Duitse stoomloks, bijpassende rijtuigen en wagons. Nieuwe leden Tekst en foto Jos Schnitzler Arie Meijer Als er een lid met N-ervaring is, dan houd ik me van harte aanbevolen voor tips, advies en eventueel hulp. Spreek me maar aan. Scenery, digitale techniek, het aansturen van wissels, het inrichten van blokken, inbedden, noem maar op, het boeit me allemaal! Leden nieuws Raymond en Robin Grobper 01/04 van aspirant naar volwaardig lid Bert Borghuis, Binnert Boeke, Arjen Brands en Wolter Kok allen per 01/05 van aspirant naar volwaardig lid Wijzigingen zijn in de ledenlijst van 01/04/2016 doorgevoerd. Niet vergeten…… tot eind juni zijn we ook op donderdag van 10 tot 10 open! Kijk op de lijst in de keuken wie er komen, of mail even!

Waar ben jij mee bezig? Foto’s Leo Waterman Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Onze Razende Reporter Leo viel het op dat er op diverse plaatsen stilletjes wordt doorgewerkt aan de verfraaiing van onze clubbaan – wat impressies…

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Ontraxs in het Spoorwegmuseum. Dat betekent steevast een trouwe delegatie uit Enschede. Per trein, uiteraard weer goed geregeld door spoorpensionado Geert, togen een veertiental leden van de TMC op zaterdag 12 maart naar het Stichtse. Om daar te genieten van modelspoorwegen in diverse spoorgroottes. Pareltjes waren er, zoals de Franse baan La Gare de Primery. tijdperk III gecombineerd met La Douce France, het leverde een heerlijke cocktail op. En niet te vergeten de Flåmsbana Berekvam, de verbeelding van de Noorse liefde van Hans Peters en zijn medeleden van het Modelspoorteam De Maaslijn. Die trouwens ook een mooi drieluik van de befaamde Franse Chemin de Fer du Vivarais hadden gemaakt, die mooie smalspoorlijn in het midden van de Ardèche. Jammer alleen dat zo nodig een aantal fotografen met zware statieven door de genietende bezoekers moest ploegen. Waarom niet een uur vooraf vrij spel voor deze spelbedervers. Zoals dat bijvoorbeeld bij enkele manifestaties in Zwitserland en Duitsland gebeurt? De parels waren vooral pareltjes. Opvallend hoe veel kleine ‘kijkdozen’ en waren en hoe weinig grote showstukken. De echte diehard kan natuurlijk van iets kleins genieten. Van het diorama Bouilliere bijvoorbeeld, kleinkunst gemaakt door de Vlaamse artiest Roderik Vanderkelen. Een ingedikte versie van het Buurtspoorweg station van Bouillon. Waar hout bestemd voor de Waalse mijnen naar toe werd gebracht, op maat werd gezaagd en weer verder werd getransporteerd. ’’Het was een tijd dat de tramwegen in omvang groter waren dan het spoor, namelijk een net van 8000 kilometer’’, aldus de vriendelijke bouwer. Veel aandacht ging uit naar Amsterdam Een fraaie weergave van Mokum mobiel na de opening van het Centraal Station. Dat stationsmodel lag overigens al vele jaren in het magazijn van het spoorwegmuseum. Het was ooit gemaakt door studenten uit Delft. Nu vond het een mooie plek op het grote diorama dat Maykel Kastelijn had gemaakt. Jammer alleen dat het is zo is weggestopt. Amsterdam 1889 verdient een betere plek. Toch!? Tekst: Guus Ferree Ontraxs nader belicht

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Foto’s: Guus Ferree Ontraxs nader belicht

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Foto’s: Guus Ferree Ontraxs nader belicht

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Foto’s: Guus Ferree Ontraxs nader belicht

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s Arjen Brands C-Gleis en DCC (1) Zoals sommigen wel weten heb ik onlangs mijn bestaande baan af moeten breken vanwege gezinsuitbreiding. Na wat interne verhuizingen was het tijd om te kijken of er een mogelijkheid bestond om op de resterende, zeer beperkte ruimte iets van een vaste baan te bouwen. Hoewel de situatie om een maatwerkoplossing vroeg leek het me leuk om er iets over te vertellen, wellicht dat bepaalde oplossingen ook voor anderen interessant zijn. Ik heb voor dit project slechts 6 vierkante meter zolder ter beschikking, die ook nog beschikbaar moet blijven voor opslag. Als extra complicerende factor is mijn zoon ook langzamerhand toe aan een eigen vaste treinenbaan. Hij rijdt echter Märklin digitaal (ook wel bekend als Märklin Motorola of MM genoemd) terwijl ik zelf 2-rail digitaal rij (DCC). Dit is allemaal dus alleen te realiseren door heel creatief met de ruimte om te gaan. De oplossing bestaat eruit dat ik voor mijn zoon een Märklinbaan gebouwd heb van ongeveer 1 bij 2 meter, op 2 niveaus. Op het onderste niveau ligt een railovaal die deels ook geschikt moest worden gemaakt voor 2-rail DCC. Vooral bij de splitsingen tussen 3-rail Motorola en 2-rail DCC was daarvoor nogal wat puzzelwerk nodig. In feite bestaat het probleem uit 3 stappen: planning van het spoorverloop, aanpassingen aan de C- Gleis rails en elektrische aansluiting van het geheel. De planning Planning, dat klinkt alsof ik hierover eerst jaren heb nagedacht en dus van tevoren al vaststond hoe ik alles zou gaan bouwen. Maar niets is minder waar, ik ben meer het type dat plant tijdens de uitvoering, KWW dus. De beschikbare ruimte op de zolder is grofweg 2 bij 3 meter. Omdat zowel mijn zoon als ik graag rijden met lange treinen was het van belang om voor beide banen zoveel mogelijk rijlengte te creëren. Ik heb dat opgelost door voor mijn zoon een baan te bouwen op een plaat van ongeveer 1 bij 2 meter, op 2 niveaus. Op die manier was het mogelijk om een railovaal te leggen met een rijlengte van ongeveer 10 meter met daarin 2 stationnetjes. Voor mezelf heb ik een baan langs de muur bedacht met keerlussen aan de uiteinden zodat ook daarop 'rondjes' gereden kunnen worden. Zie afbeelding 1 hoe een en ander heeft uitgepakt.

Ritselende palmbladeren filteren het zonlicht, kabbelende golven rollen af en aan. Mijn gedachten dwalen af naar wat ooit was. De fantastische tropische jaren, zo'n wezenlijk deel van mijn inmiddels oude leven, komen als vanzelf voorbij. Exotische geuren ontwaken in de herinnering. Haast bestaat niet. Nederland is dan nog echt ver weg. Het leven kent geen zorgen. Warmte, vriendschap en licht vullen de dagen. Ik dwaal verder af. Beelden van mijn jeugd in zuidelijk Nederland worden geprojecteerd. Met vrienden loop ik van school naar huis. We kiezen de weg over de spoorbrug. Als we doorlopen en de verleidingen onderweg verstaan, halen we nog net de stoomtrein naar Duitsland. De machinist verrast ons altijd met een flinke wolk stoom en rook op het moment dat wij uitbundig naar hem zwaaien. Ook nu hebben wij geluk. Wij zijn op tijd. In de verte nadert het zwarte gevaarte met achter zich ettelijke groene rijtuigen. Onze handen gaan omhoog. Hij zwaait terug en baadt ons lachend in een langzaam wegtrekkende Tekst en foto’s Arjen Brands C-Gleis en DCC (1) Linksboven in de tekening zit een houten balk, een spant, waar ik omheen moest werken. Rechtsonder zit de schoorsteen die ook moeilijk weg te halen viel. Aan de bovenzijde en de linkerzijde zit een schuin dak. Om die reden, en ook omdat ik zoveel mogelijk zittend moet kunnen werken, was het van belang dat de baan zo laag mogelijk werd. Aan de andere kant moest onder de baan ruimte blijven voor opslag van allerlei troep en rommeltjes die de mens zo in de loop van zijn leven verzamelt. Ik heb daarom een voorraad standaard opbergkratten gekocht bij de Hellweg in Gronau. Daarvoor heb ik trolleys gemaakt, in feite grote platen op zwenkwieltjes. De hoogte van zo'n trolley + 3 kratten bepaalde de hoogte van de onderkant van de baan. Om nog extra hoogte te winnen heb ik de treinenplaat van de gelijkstroombaan aan de onderkant van de draagbalken vastgezet zodat de baan in feite een soort bak wordt. Klinkt allemaal heel ingewikkeld, dus ook daarvoor hieronder ook even een plaatje bij het praatje: Onder het Märklindeel heb ik een rollendmaterieelkast gemaakt, een grote ladenkast op wieltjes, met in de laden vakken om mijn locs en wagons in op te bergen zodat ik ze niet steeds in en uit de doos hoef te pakken. Ik heb namelijk veel te veel treinen, meer dan dat ik ooit op een baan kwijt kan. Veel van jullie zullen dat ongetwijfeld herkennen…! In een volgende editie van de Stuurstand meer over de rails, met name de aanpassingen van de C-gleis zodat ze ook bruikbaar zijn voor 2-rail DCC.

onze sponsoren HIER had ook uw advertentie kunnen staan…! DE TMC zoekt adverteerders, mail voor een passende offerte!