Rehabilitatie en Herstel Jannie Boomsma Academie voor Verpleegkunde Lectoraat rehabilitatie 5 december 2008

Opbouw college 1. Even opfrissen Rehabilitatiebenaderingen 3. Attitude van de verpleegkundige bij rehabilitatie 4. Herstel/recovery

1. Herinner je je deze nog?….. College rehabilitatie 1 t/m 4 periode 1.3

Rehabilitatie Rehabilitatie is mensen met beperkingen ondersteunen bij het verkennen, kiezen, verkrijgen en behouden van hun eigen doelen zodat zij tevreden en succesvol zijn in hun activiteiten en in hun deelname aan de samenleving. De ondersteuning kan bestaan uit individuele begeleiding of normalisatie/aanpassing van het milieu. Er wordt gestreefd naar zo weinig professionele ondersteuning als mogelijk (Korevaar & Dröes, 2008)

WHO-indeling Stoornis Activiteiten-Participatie- belemmeringen problemen Depressie Moeite met Beroepsrol concentreren Behandeling Training Mind- + Aangepaste fullness werktijden Rehabilitatie

Rehabilitatie als brug tussen gezondheidszorg en maatschappij Gezondheidszorg Patiënt Cliënt Rehabilitatie Maatschappij Wonen Werken Leren Socialiseren Student Burger Huurder Collega Oma-rol

Rehabilitatiekubus

2. Drie rehabilitatiebenaderingen Start bij problemen van de cliënt Liberman (VS, Los Angeles) Start bij het milieu van de cliënt Bennett & Sheperd (Engeland ) Start bij de ontwikkelingswensen van de cliënt Anthony & Farkas (VS, Boston)

Liberman modules Cursussen op het gebied van: Omgaan met werk Omgaan met antipsychotische medicatie Omgaan met psychotische symptomen Omgaan met vrije tijd Omgaan met verslaving Omgaan met relaties en intimiteit

Milieugerichte rehabilitatie Het proces van omgevingsbeïnvloeding waarin met maximale betrokkenheid van cliënten gestreefd wordt naar zoveel mogelijk activiteiten en participatie van cliënten in een zo normaal mogelijk sociaal kader Denk aan de documentaire: Uitbehandeld, maar niet opgegeven, deel 1: Jean-Marie NCRV/Dokument 2004 (met psychiater Detlef Petri) (mediatheek: UITB)

Individuele rehabilitatiebenadering (IRB) = een ontwikkelingsgerichte benadering Het uitgangspunt is de wens of behoefte van de cliënt. De nadruk ligt op het verbeteren van het rolfunctioneren van de cliënt, waarbij gewerkt wordt met door hem of haar zelf gekozen doelen.

Rehabilitatieproces Wens cliënt Levensterrein? Wonen Werken Leren Soc. Contacten Verkennen Kiezen Verkrijgen Behouden

Verkennen: van wens naar doel WensDoel representeert een zeker verlangen, maar hoeft niet per definitie bereikbaar te zijn. een gewenste (eind)-situatie die als bereikbaar wordt beschouwd doelvaardigheiddoelvaardigheid

Doelvaardigheid beoordelen Noodzaak vaststellen Inzet taxeren Omgevingsbesef taxeren Identiteitsbesef taxeren Begeleidingsbehoefte inschatten

Doelvaardigheid beoordelen Doel stellen Functionele diagnostiek Hulpbronnen diagnostiek Planning Vaardigheidsles Stappenplan Vaardigheidstoepassing Hulpbronnen creëren Hulpbronnen verkrijgen Hulpbronnen gebruiken

Diagnostiek Doelvaardigheid beoordelen Functionele diagnostiek vaardigheden: doelgerichte handelingen die blijvend in iemands gedragsrepertoire worden opgenomen (bijv. leren een maaltijd te koken) Hulpbronnen diagnostiek mensen, plaatsen of activiteiten waar cliënten steun aan ontlenen (bijv. iemand die mij 2x per week een maaltijd brengt)

3. Attitude van verpleegkundige bij rehabilitatie

Attitude Presentiebenadering Samenwerken Bond-/reisgenoot Het bondgenootschap

Attitude Respect voor mensen hebben Vertrouwen hebben in het goede Serieuze doelen willen formuleren Altijd de mens zien Niet de wijsheid in pacht hebben Overtuigd zijn van de mogelijkheid tot verbetering/vooruitgang Overtuigd zijn van de neiging tot ontwikkeling en leren

EINSTEIN of drie vrouwen?

ALBERT

Presentiebenadering Aandachtige aanwezigheid Er zijn De relatie staat voorop Zie

Samenwerken Scheppen van een band: actief luisteren/begrip tonen jezelf laten zien inspireren begeleidingsbehoefte inschatten favoriete contactstijl vaststellen

Samenwerken Coaching: Oriënteren Vragen stellen Gevoelens uiten Van mening verschillen Samenvatten Rehabilitatiemodules kunnen toepassen

Bondgenootschap Kies je eigen samenwerkingspartner Neem de tijd en investeer in een goede relatie Wees open over verschillende zienswijzen en doelen Wees open naar elkaar Bouw aan wederzijds vertrouwen Geef de ander de ruimte om ook een keer “te mislukken” Maak toetsbare afspraken Wees je ervan bewust dat de andere partij vaak dingen niet weet die voor jou vanzelf spreken Wees duidelijk over wat je weet (info geven) en wat je niet weet Bespreek wie verantwoordelijk is voor wat Bespreek hoe je beschikbaar bent Wees flexibel

4. Wat is herstel? Recovery Uniek, persoonlijk proces De draad weer oppakken Leven opnieuw inhoud en richting geven Herstellen doe je zelf h?v=_FolgAZ3YuU h?v=_FolgAZ3YuU

Herstel = Genezen Herstel betekent niet dat het lijden en de symptomen zijn verdwenen en een terugkeer op premorbide heeft plaatsgevonden

Van: aandoening, symptomen en passiviteit Naar: het eigen leven, mogelijkheden en het hernemen van de regie Het herstelproces

Herstellen van? Ziekte Stigma Iatrogene effecten van opname en behandeling Gebrek aan zelfbepaling Negatieve gevolgen van werkeloosheid Verstoorde dromen

Fasen van Herstel Fase 1: Overweldigd door de aandoening Fase 2: Vechten met de aandoening Fase 3: Leven met de aandoening Fase 4: Leven voorbij de aandoening

Rehabilitatie ≠ Herstel Rehabilitatie is een* Herstel is geen hulpverlening hulpverleningsvorm Rehabilitatie is een * Herstel is een proces van de cliënt proces van cliënt en hulpverlener samen Rehabilitatie is gericht * Herstel is gericht op empowerment: op rolherstel weer macht krijgen over je ziekte, jezelf en je omstandigheden Rehabilitatie is gericht op * Herstel richt zich op wat de cliënt rolherstel, en op het belangrijk vindt in zijn leven. vergroten van activiteiten en participatie

Wil je nog meer leren op dit gebied?? Kies dan voor Specialisatie Rehabilitatie in 4 e jaar!!

Dank voor jullie aandacht! en... Veel Succes en Tevredenheid met de integrale opdracht