Reshoring: kansen voor de Drechtsteden? Prof. Ton Wilthagen

Eerst even een filmpje 

Kern-kwesties Reshoring Activiteiten (weer) opstarten die niet meer haalbaar werden geacht Acitiviteiten niet meer uitbesteden Activiteiten terughalen die eerder werden ge-offshored Is het mogelijk? Is het wenselijk? Komt het voor? Waarom, waar, wanneer, welk resultaat? Wat kan het betekenen voor de Drechtsteden? Strategie en beleid Afwegingen bedrijven – Total Cost of Ownership

Meerderheid grote Amerikaanse producenten is van plan of overweegt reshoring naar V.S. Aandeel leidinggeven in US dat actief betrokken is bij terughalen van productie is verdubbeld sinds begin 2012 (Boston Consulting Group 2013)

Ook in Nederland TNS Nipo deed in opdracht van Het Financieele Dagblad onderzoek onder Nederlandse ondernemers naar reshoring. Eén op de tien ondervraagden die activiteiten in het buitenland heeft ondergebracht, brengt die terug en één op de twintig overweegt het.

Kamer van Koophandel: van kleinere bedrijven (<50 medewerkers) overweegt 14 procent geoffshored werk terug te halen naar Nederland of niet meer uit te besteden aan het buitenland Van de grote bedrijven is dat 24 procent In Rotterdam is onderzocht dat reshoring 500 directe en 1250 indirecte banen kan opleveren Tegelijkertijd gaat off-shoring ook door Europese Commissie: industriële renaissance, in procent industriële productie Europese bedrijven in Europese Unie. Nu 15 procent en 12,5 procent in NL (was 25 procent in jaren zestig)

Waarom reshoren? Veranderingen in de markt Veranderingen in productieprocessen Inzicht in kosten Kenmerken van het productieland (Website Kamer van Koophandel)

Kosten Voornaamste reden om te reshoren zijn de kosten: het loont niet (meer) om in het buitenland te produceren, zegt meer dan driekwart van de ondervraagden. De loon- en transportkosten zijn gestegen en alles bij elkaar opgeteld, is het net zo duur en veel gemakkelijker om de productie in Nederland te houden. Aan de andere kant zijn diezelfde kosten voor de meeste ondernemers de voornaamste reden om wel in het buitenland te blijven produceren.

Reshoring in de praktijk Gaat vaak gepaard met automatisering/robotisering En met sociale innovatie van het arbeidsproces En in Nederland inzet van groep werknemers met lagere loonwaarde (loonkostensubsidie, voldoen aan Participatie- verplichtingen) Rol van gemeente/SW bedrijven – maar business case nodig Komt vaker voor in maakindustrie, assemblage, maar ook in handel/verpakking enzovoort Veel bedrijven doen het, maar noemen het niet zo Zowel bij grote(re) als kleine(re) bedrijven Sluit aan bij DNA van de regio: economische speerpunten

Focus op de Drechtsteden Ondanks de verwachte lichte economische groei (2,1% over 2015) blijft banengroei in de Drechtsteden achter. Tegelijkertijd is sprake van steeds groter wordende groep mensen met afstand tot de arbeidsmarkt aantal personen in WW op 1 juni 2015: aantal personen met Bijstandsuitkering op 1 juni 2015: aantal personen met arbeidsongeschiktheidsuitkering op 1 juni 2015:

Missie van de regio te werken aan een sociaaleconomisch sterke regio waar zoveel mogelijk mensen aan het werk zijn, door beter in te spelen op vragen van bedrijven, te richten op talenten van mensen en samen te werken met onderwijs, ondernemingen en overheden. Regionaal Programma Arbeidsmarktbeleid Drechtsteden beoogt brug slaan tussen de thema’s economie, innovatie en arbeidsmarkt.

Bij reshoring is DNA regio belangrijk Voor Drechtsteden sprake van hogere complexiteit van technologische innovatie (naar verhouding veel maakindustrie) en kleiner aanpassingsvermogen (relatief lager opgeleide beroepsbevolking en minder bedrijvendynamiek). middenbedrijf oververtegenwoordigd Kernsectoren/activiteiten: water-, maritieme- en deltatechnologie, High Tech Systemen en Materialen en Logistiek Tegen landelijk stijgende trend in, daalt in Drechtsteden vanaf 2011 aantal vestigingen van ondernemingen en instellingen. Ook is daling aantal starters in 2014 veel sterker dan landelijk.

Top 5 werkgelegenheid top vijf van sectoren met absoluut gezien meeste werkgelegenheid in de regio 1) handel & reparatie; 2) zorg & welzijn; 3) delfstoffen, industrie & energie; 4) zakelijke dienstverlening; 5) bouwnijverheid.

Positie Drechtsteden Noodzaak economische groei mét banen Veel maakindustrie en traditie en historie op dit punt Grote arbeidsreserve met mogelijk mensen met maak-achtergrond Goede ligging Vorm van reshoring: vooral niet meer uitbesteden van werk en starten van nieuwe activiteiten

Strategie en beleid Informeren werkgevers: tools, voorlichting, denk- en doetafels in kernsectoren, voorbeelden, good practices Stimuleren werkgevers: identificeren arbeidsaanbod, loonkostensubsidie, stimuleringsfonds, aanbieden bedrijfsterreinen/panden, samenwerking SW, reshoring bedrijf, business case Onderdeel van (agenda) strategisch bestuurlijk- economisch beleid: triple helix, board, regio linken met provinciaal en rijksbeleid, rol kennisinstellingen Mogelijkheden EU programma’s en middelen Waar zien jullie zelf kansen?

Locatiebeslissingen Reshoring Offshoring

De Tool - werkwijze Bestaande en gevalideerde modellen voor leveranciers- selectie Gesprekken met ondernemers Eerste versie van de tool Test door ondernemers Eerste ‘online’ versie van de tool Test door ondernemers ‘Finale’ versie van de tool

De Tool - Input 125 vragen verdeeld in 7 grote categorieën Algemeen Bedrijf & Product Financieel Transport Kwaliteit & Monitoring Intellectuele Eigendom Initiële Kosten

De Tool - Output 19 Kwantificeerbare Kostenposten

De Tool - Output Onder-de-streep Kosten

De Tool - Output Initiële Kosten

Ondernemers De tool is hoofdzakelijk gericht op Midden-en Klein Bedrijf Organisaties die contact hebben met het MKB: banken, accountants, consultants,…

Ondersteunen De tool is GEEN exacte berekening van de kostprijs van produceren in Nederland versus produceren in het buitenland De tool maakt ondernemers bewust van ‘verdoken kosten’ die verbonden zijn aan produceren in het buitenland en kan dus als basis dienen van een kritische analyse mbt reshoring/offshoring Een aantal kosten zijn niet gekwantificeerd omdat deze 1) heel erg bedrijfsspecifiek zijn en/of 2) bijzonder moeilijk in te schatten zijn

De Toekomst Doorontwikkelen van de tool Ontwikkelen kennisdatabank Dynamische tool Wetenschappelijk onderzoek Doorontwikkelen van (het beleid rond) reshoring Stimulans voor product-en proces innovatie Herdenken van organisatorische principes

Bedankt voor jullie aandacht!