De wet betreffende de rechten van de vrijwilliger

Steunpunt vrijwilligerswerk de wet betreffende de rechten van vrijwilligers in tien punten de 10 regels van het spel van toepassing van 1 augustus 2006 (uitgezonderd punt 5 en 6, vanaf 1 januari 2007)

wet betreffende de rechten van vrijwilligers betere individuele bescherming verantwoordelijkheid organisatie in België en in het buitenland automatisch van toepassing op alle vrijwilligers

1 definitie van vrijwilligerswerk 2 vrijwilligers bij eigen werkgever 3 wie kan vrijwilligerswerk organiseren 4 informatieplicht 5 aansprakelijkheid 6 verzekering 7 arbeidswetgeving 8 vergoedingen voor kosten 9 werklozen en bruggepensioneerden 10 andere uitkeringsgerechtigden de 10 regels van het spel

1 wat is vrijwilligerswerk ? activiteit onverplicht onbezoldigd voor anderen of de samenleving ingericht door een organisatie niet enkel meedoen geen stage of alternatieve straf geen loon / arbeidsovereenkomst geen hobby / louter eigen ontspanning geen vriendendienst of mantelzorg de wet is enkel van toepassing voor personen, organisaties en situaties die binnen de definitie vallen niet iedereen die zich inzet voor anderen is automatisch vrijwilliger

enkel indien men andere taken uitvoert dan de beroepsactiviteit opgelet met kostenvergoedingen 2 vrijwilliger bij de eigen werkgever ?

enkel: vzw’s (private rechtspersoon) openbare instellingen (publieke rechtspersoon) feitelijke verenigingen vereniging zonder rechtspersoon vanaf 2 personen samen een activiteit organiseren ook eenmalig of tijdelijk onbaatzuchtige doelstelling zonder enige winstverdeling met rechtstreeks controle op de werking 3 de organisatie commerciële doeleinden, handelszaken, bedrijven = uitgesloten

doelstelling organisatie (onbaatzuchtig doel) juridisch statuut (vzw, openbare instellingen, feitelijke verenigingen) naam verantwoordelijke (enkel voor feitelijke verenigingen) verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (verplicht of familiale polis) andere verzekeringen (aangaande de vrijwilligers; b.v. ongevallen) vergoedingen voor kosten (indien ja, wat en voor welke kosten) geheimhoudingsplicht (van toepassing voor vrijwilligers) vorm van mededeling zelf te kiezen bewijs van mededeling mag ook in een afsprakennota of overeenkomst 4 informatieplicht

enkel voor burgerrechterlijke en niet voor moedwillige en strafrechterlijke fouten koepels zijn verantwoordelijk voor hun afdelingen 5 aansprakelijkheid ° vzw’s ° openbare instellingen ° feitelijke verenigingen met personeel en/of afdelingen A de organisatie is aansprakelijk voor de fouten van de vrijwilliger de vrijwilliger is zelf aansprakelijk bij bedrog, zware fout of herhaalde licht fout (= werknemers)

de leden van de feitelijke vereniging kunnen gedeeld aansprakelijk gesteld worden 5 aansprakelijkheid feitelijke verenigingen zonder personeel en/of afdelingen B iedere vrijwilliger is aansprakelijk voor de eigen fouten (= gemeenrecht)

de vrijwilligers kunnen een beroep doen op hun familiale polis 6 verzekering organisaties die aansprakelijk zijn voor de fouten van hun vrijwilligers (vzw’s, openbare instellingen, feitelijke verenigingen met personeel en/of afdelingen) A burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering (met uitzondering van contractuele aansprakelijkheid) is verplicht organisaties die NIET aansprakelijk zijn voor de fouten van hun vrijwilligers (feitelijke verenigingen zonder personeel en/of afdelingen) B burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering is NIET verplicht (wel aan te raden) ongevallen en rechtsbijstand is niet verplicht, maar wel aan te raden vrijwilligerswerk mag niet meer uitgesloten worden bij familiale polissen

controle (inspectie) blijft mogelijk 7 arbeidswetgeving is algemeen niet van toepassing beschermende maatregelen van de arbeidswetgeving kunnen wel ingeroepen worden voor vrijwilligers die onder gezag werken verbod op kinderarbeid onder 15 jaar verbod op zondagarbeid verbod op nachtarbeid voor vrouwen voldoende veiligheid op de werkvloer verbod op pesten op het werk

bij hogere bedragen moet alles bewijsbaar zijn 8 vergoedingen geen recht op loon wel op vergoeding van kosten geen verloning in natura (wel vrijgevigheden) forfaitair (voor niet bewezen kosten) tot maximum 27,92 euro per dag en 1.116,71 euro per jaar (index 2006) indien deze grenzen overschreden worden zonder bewijsbaarheid van de kosten valt de vergoeding buiten het vrijwilligerswerk (en is deze wet niet meer van toepassing op die activiteit) bewijsbare kosten (in principe onbegrensd) A B beide systemen zijn niet combineerbaar per vrijwilliger

melding voorlopig via formulier C45B algemene toelating kan via formulier C45F 9 werklozen en bruggepensioneerden enkel meldingsplicht geen reactie na 14 dagen = OK (gemotiveerde reactie van de RVA kan ook nog later, maar heeft dan enkel gevolgen voor de toekomst) weigering kan nog steeds indien de activiteiten buiten het vrijwilligerswerk vallen indien de vrijwilliger minder beschikbaar is voor de arbeidsmarkt

= OK zonder enige vorm van melding 10 andere uitkeringsgerechtigden ° tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden ° gewaarborgd inkomen voor bejaarden ° gezinsbijslagen ° pensioenen ° handicap ° invaliditeit ° leefloon melden aan het OCMW ° tijdelijk arbeidsongeschikt schriftelijke toestemming van de adviserende geneesheer

VRIJWILLIGERSVERZEKERING

De Procedure Fase 1 –Aanvraag tot erkenning –Bij provinciebestuur –Aan de hand van standaardformulieren Fase 2 –aangifte van activiteiten –bij verzekeraar –aan de hand van standaardformulieren –ten laatste op de dag die voorafgaat aan de activiteit –5 keer per jaar

Wie kan gebruik maken? Organisaties (geen individuen) Uit alle sectoren gevestigd in West-Vlaanderen Uitgezonderd overheden

Voor welke activiteiten niet-commerciële activiteiten die de private levenssfeer overstijgen en die in West-Vlaanderen plaatshebben

Voor welke vrijwilligers? vanaf het jaar waarin men 16 wordt. uitvoerende vrijwilligers niet voor deelnemers

Maximaal 80 vrijwilligersdagen Elke kalenderdag waarop één uitvoerende vrijwilliger verzekerd is.

Welke dekking? burgerlijke aansprakelijkheid –voor lichamelijke schade tot € –voor materiële schade tot euro de burgerlijke en strafrechtelijke verdediging

Welke dekking? de lichamelijke ongevallen –medische kosten : terugbetaling van alle door het Riziv erkende prestaties, ter aanvulling van de wettelijke uitkeringen van de ziekte- en invaliditeitsverzekering en dit gedurende een periode van 2 jaar –overlijdensvergoeding euro –vergoeding invaliditeit euro geen franchise

Wat is niet gedekt? Aansprakelijkheid organisatie Contractuele aansprakelijkheid Toevertrouwde goederen Schade aan wagens Inkomensverlies

Interessant voor ons? Elke organisatie moet dit voor zichzelf onderzoeken –slechts 80 vrijwilligerdagen –enkel tijdens de activiteiten –enkel uitvoerende vrijwilligers –geen aansprakelijkheid organisatie –elke activiteit aan te geven

Interessant voor ons? Wel voor uitzonderlijke activiteiten vb. sinterklaasfeest met vrijwilligers die geen lid zijn Voor opstartende organisaties Voor kleine organisaties: feestcomités, buurtwerkingen, actiegroepen, enz…

PROVINCIAAL STEUNPUNT VRIJWILLIGERSWERK WEST-VLAANDEREN Provinciehuis Boeverbos K. Leopold III Laan Sint-Andries