De Individuele Rehabilitatiebenadering en de WMO Lies Korevaar, lector Rehabilitatie Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Programma Wmo in het kort Introductie IRB Oefening Toepassing van de IRB in de Wmo Samenvatting en afsluiting Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Wmo in het kort Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Ontwikkelingen Wet Werken naar Vermogen (WWNV) Decentralisatie jeugdzorg Passend onderwijs Transitie en Transformatie AWBZ naar Wmo Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Lectoraat Rehabilitatie Doelstelling van de Wmo Het doel van de wet is MEEDOEN: jong, oud, gehandicapt, niet gehandicapt; de samenleving is van iedereen Wmo is participatiewet en geen zorgwet Gemeente heeft compensatieplicht

Motto Iedereen telt mee Iedereen doet mee Iedereen draagt bij Iedereen leert Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

WMO De WMO is er op gericht om mensen met een handicap als volwaardige burgers mee te laten doen in de samenleving

Bij de realisering van deze doelstellingen wordt uitgegaan van de volgende principes: Uitgaan van eigen kracht van de burger Inzetten sociaal netwerk / mantelzorgers Inzetten vrijwilligers Zo min mogelijk professionele hulp Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Gerichtheid AWBZWmo HulpverleningParticipatie CliëntWijkbewoner / dorpsgenoot Gedrags-Rolfunctioneren verandering Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Wmo transformatie vraagt andere competenties van alle betrokkenen (professionals, gemeenten, vrijwilligers, burgers/cliënten, sociaal netwerk/mantelzorgers)

Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe Als je alleen een hamer hebt, lijkt elk probleem op een spijker Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe VAK-mensen Vaardigheden Attitude Kennis Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Wie zijn de cliënten in de AWBZ die naar de Wmo gaan? Totaal circa mensen Naar grondslag: somatische aandoening psychogeriatrische problematiek psychiatrische stoornis verstandelijke handicap lichamelijke handicap zintuiglijke handicap 5.000

Introductie in de IRB Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

DOELGROEP IRB MENSEN MET LANGDURIGE EN ERNSTIGE BEPERKINGEN DIE HEN BELEMMEREN IN HET VERVULLEN VAN MAATSCHAPPELIJKE / SOCIALE ROLLEN

Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92 Rehabilitatiekubus

Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92 HELPEN VAN MENSEN MET BEPERKINGEN BIJ HET BETER FUNCTIONEREN, ZODAT ZE MET SUCCES EN TEVREDENHEID KUNNEN WONEN, WERKEN, LEREN EN SOCIALISEREN IN DE OMGEVING VAN EIGEN KEUZE MET ZO MIN MOGELIJK PROFESSIONELE HULP Missie rehabilitatie

Rehabilitatie als brug tussen gezondheidszorg en maatschappij Gezondheidszorg (AWBZ) Patiënt Cliënt Rehabilitatie Maatschappij (WMO) Wonen Werken Leren Socialiseren Cursist Burger Wijkbewoner Vrijwilliger Buurthuis- bezoeker

Werkwijze Rehabilitatie Burgerrol + omgeving (van eigen voorkeur/keuze) Vaardigheden + Hulpbronnen Eigen kracht Mantelz./soc. netwerk Vrijwilligers Professionele ondersteuning Succes + Tevredenheid Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Uitgangspunt IRB: Bondgenootschap In de eerste plaats uitgaan van wat de burger/cliënt met ons en anderen verbindt, en niet van datgene wat hem van ons en Anderen onderscheidt

Oefening Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Casus: een jongeman van 23 jaar oud, licht verstandelijke beperking, woont in de wijk en komt bij het zorgloket van de gemeente voor woonbegeleiding en dagbesteding Dit wordt met ingang van 2013/2014 niet meer vergoed vanuit de AWBZ, maar via de Wmo Wat gebeurt er: in de oude situatie? Hoe kun je de IRB gebruiken in deze situatie? Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Werkwijze Rehabilitatie Burgerrol + omgeving (van eigen voorkeur/keuze) Vaardigheden + Hulpbronnen Eigen kracht Mantelz./soc. netwerk Vrijwilligers Professionele ondersteuning Succes + Tevredenheid Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Uitwerking casuïstiek-1 cursist Nederlandse taal in buurthuis (van eigen voorkeur/keuze) Vaardigheden + Hulpbronnen Eigen kracht Mantelz./soc. netwerk Vrijwilligers Professionele ondersteuning Succes + Tevredenheid Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Uitwerking casuïstiek-1 koffie rondbrengen in buurthuis (van eigen voorkeur/keuze) Vaardigheden + Hulpbronnen Eigen kracht Mantelz./soc. netwerk Vrijwilligers Professionele ondersteuning Succes + Tevredenheid Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Uitwerking casuïstiek-3 Bewoner 2-kamer flat Paddepoel (van eigen voorkeur/keuze) Vaardigheden + Hulpbronnen Eigen kracht Mantelz./soc. netwerk Vrijwilligers Professionele ondersteuning Succes + Tevredenheid Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Dit houdt in: Meer tijd voor een eerste gesprek (‘keukentafelgesprek’) Vraagverheldering: wat wil de burger en waarom? Welke rollen wil de burger vervullen? = doelen stellen Wat kan de burger hierin zelf (eigen regie en zelfredzaamheid) = functionele diagnostiek Welke natuurlijke hulpbronnen kunnen worden ingezet (inzet sociaal netwerk en vrijwilligers) = hulpbrondiagn. Welke rol(len) vervullen de professionals in deze? Welke organisaties kunnen de woonbegeleiding op zich nemen? Hoe zou de woonbegeleiding eruit kunnen zien? Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Toepassing van de IRB in de Wmo Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Uitwerking IRB in de praktijk Wens burger (wat wilt u zelf doen?; wat wilt u zelf bijdragen?) Levensterrein en rol? Wonen Werken Leren Soc. Contacten Verkennen Kiezen Verkrijgen Behouden

Onderwijsmateriaal Combinatie van: Handboek Rehabilitatie IRB-onderzoek, incl. RCT -> effectieve interventie Multidisciplinaire richtlijnen schizofrenie Databank effectieve interventies (Movisie) Master RC Toolkit IRB

Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92 F A S E N DiagnostiekPlanningInterventies Een band met de cliënt scheppen Doelvaardigheid beoordelen + ontwikkelen Het stellen van een doel * Persoonlijke criteria opsporen * Alternatieve omgevingen beschrijven * Een doel kiezen Functionele diagnostiek * Onmisbare praktische vaardigheden inventariseren * Het gebruik van praktische vaardigheden beschrijven * Het vaardigheidsfunctioneren beoordelen * De cliënt coachen Hulpbronnendiagnostiek * Onmisbare hulpbronnen definiëren * Het gebruik van hulpbronnen beschrijven * Aanwezige hulpbronnen beoordelen * De cliënt coachen Vaardigheidsontwikkeling * Prioriteiten stellen * Doelen formuleren * Interventies plannen: - vaardigheidsles geven - stappenplan vaardigheids- toepassing maken * Tijdpad voor elke interventie maken * Verantwoordelijkheden benoemen Hulpbronontwikkeling * Prioriteiten stellen * Doelen formuleren * Interventies plannen: - hulpbronnen coördineren - hulpbronnen ontwik kelen * Tijdpad voor elke inter ventie maken * Verantwoordelijkheden benoemen Vaardigheidsles * Inhoud schetsen * Les voorbereiden * Stappenplan vaardigheids- toepassing maken * Cliënt coachen Stappenplan vaardigheidstoepassing maken * Hindernissen opsporen * Stappenplan ontwik kelen * Uitvoering onder steunen Hulpbronnen coördineren * Cliënten verwijzen * Problemen oplossen * Gebruiksplan maken Hulpbronnen aanpassen * Bereidheid tot verandering beoordelen * Functioneren evalueren * Verandering voorstellen * Advies geven * Training geven

Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92 Voorbeelden IRB-activiteiten in het kader van de Wmo Het verbeteren en uitbreiden van sociale contacten Zorg voor zelfstandigheid voor ouderen Sociale activering (dagbesteding, vrijw.w.) Arbeidsreïntegratie Ondersteuning ouderrol voor ouders met psychische problemen Begeleid Leren programma’s

Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92 Wat heeft de IRB de gemeenten te bieden? Groepsgewijze interventies om burgers met beperkingen te ondersteunen bij verkennen, kiezen, verkrijgen en behouden van doelen op het gebied van wonen, werken, leren en sociale contacten. Trainingen voor welzijnswerkers / ambtenaren sociale dienst om de interventies zelf uit te voeren. Gesprekstechnieken voor ambtenaren en welzijnswerkers in de omgang met burgers met psychische stoornissen. Cursus psychopathologie voor welzijnswerkers en ambtenaren. 61 Vaardigheidslessen ter ondersteuning eigen kracht Ondersteuning ervaringsdeskundigheid burgers/cliënten

IRB voor vrijwilligers en netwerk in de omgang met burgers/familie met een psychische beperking Training (4 C’s) Connecting (contact maken, een band scheppen) Coaching Collaborating (samenwerken met burgers met een beperking) Crisis managing Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Kwaliteitskenmerken voor professioneel handelen in welzijn en zorg Gebaseerd op de Professionaliteit verankerd en de 8 bakens van VWS (Waar richt de IRB zich op) Respectvolle bejegenen (attitude: bondgenootschap) Vraaggericht werken (vraag achter de vraag gericht op rolfunctioneren) Signaleren en eropaf Informeren Ontwikkelingsgericht ondersteunen: eigen kracht en regie (ondersteunen bij eigen keuze maken en vaardigheden aanboren en leren) Formeel en informeel ondersteunen (natuurlijke hulpbronnen eerst) Balans van collectief en individueel aanbod Resultaatgericht werken (eigen doelen burger centraal) Integraal werken Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Samenvatting en afsluiting Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Afsluiting A B C van Rehabilitatie

Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92 Van van Patiënt

Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92 Naar A B C van Wijkbewoner

Relevante websites (Kennisinstituut voor welzijn en zorg) fectieve_sociale_interventies_stand_van_zaken/ (IRB als effectieve sociale interventie) (website Wmo Werkplaatsen) (lectoraat Rehabilitatie) (St. Rehabilitatie ‘92) Lectoraat Rehabilitatie / St. Rehabilitatie '92

Hartelijk dank voor uw aandacht en participatie Lies Korevaar