Van praktijk naar theorie: de aanpak van Dilemma

Opbouw workshop Korte kennismaking Dilemma – uitgangspunten Doelen maatschappijleer Thema’s (domeinen) of benaderingswijzen Aanpak van Dilemma Dilemma in de praktijk: rechtsstaat

Korte kennismaking Inleiders Ivo Pertijs: auteur, journalist en docent maatschappijleer/maatschappijwetenschappen aan de Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur Hay Janssen: auteur en leraaropleider maatschappijleer aan Fontys Lerarenopleiding Tilburg Deelnemers:

Dilemma - uitgangspunten Doelen maatschappijleer 1.Politieke geletterdheid Het analyseren van maatschappelijke en politieke vraagstukken en de reflectie over mogelijke aanpak van die vraagstukken. 2.Politiek en maatschappelijk oordeelsvermogen De leerling leert zichzelf positioneren in de maatschappelijke en politieke verhoudingen en leert daarmee dus ook zijn eigen waarden kennen en ontwikkelt eigen politieke en maatschappelijke standpunten. 3.Vermogen tot politieke en maatschappelijke participatie

Dilemma - uitgangspunten Het specifieke van maatschappijleer zijn niet zozeer de inhoudelijke themavelden, maar dat is de manier waarop het vak deze velden benadert: De benaderingswijzen: Politiek- juridisch Sociaal- economisch Sociaal- cultureel Vergelijkend in tijd en plaats

Dilemma - uitgangspunten Aanpak van dilemma 4 domeinen: 4 hoofdstukken Domeinen verwijzen naar universele vragen Parlementaire democratie: Hoe nemen we besluiten? Rechtsstaat: Hoe kunnen we mensen beschermen? Verzorgingsstaat: Hoe gaan we om met mensen die hulp en ondersteuning nodig hebben? Pluriforme samenleving: Hoe gaan we om met verschillen? Achterliggende idee: het gaat niet zo zeer om hoe het is, maar om waarom het zo is en hoe het (in de toekomst) zou moeten zijn.

Dilemma - uitgangspunten Aanpak van dilemma Achterliggende idee: het gaat niet zo zeer om hoe het is, maar om waarom het zo is en hoe het (in de toekomst) zou moeten zijn. Hoe het is: analyse (benaderingswijzen – sociaal- wetenschappelijk) Hoe het zou moeten zijn: standpuntbepaling Keuze voor dilemma’s: Dilemma’s nodigen uit tot analyse en tot standpuntbepaling Dilemma’s laten zien dat elke keuze voor- en nadelen heeft

Dilemma - uitgangspunten Aanpak van dilemma Van concreet naar abstract Van dilemma naar analyse naar standpunt Hoofdstuk: Casus als vertrekpunt – dilemmatisch vraagstuk Eerste meningsvorming leerling Inhoud hoofdstuk (analyse) Aan de hand van vragen Hoofdstuktitel is een vraag Paragraaftitel is een vraag Subparagrafen zijn vragen Casus als eindpunt – standpuntbepaling leerling

Dilemma - uitgangspunten Aanpak van Dilemma Bijvoorbeeld:

Dilemma in de praktijk: rechtsstaat De rechtsstaat is altijd in beweging. Wat betekent dit voor het werken met Dilemma? Wat betekent het voor uw lessen? Bronnen zijn gebonden aan een gebeurtenis, rapport of incident, maar het bijbehorende dilemma is tijdloos → transfer Voorbeeld: Wie bepaalt of een land in een bepaalde situatie voldoet aan de eisen van een rechtsstaat? - Boek: casus homorechten (Nederland, Italië, Rusland) - Transfer: casus Zwarte Piet Transfer in de les, het werkboek of via actualiteiten- opdrachten!

Dilemma in de praktijk: rechtsstaat Wanneer mag een staat zichzelf een rechtsstaat noemen? Vergelijk uw antwoord met dat van uw collega. Komt u ook zo snel bij de vier kenmerken uit? Dé rechtsstaat bestaat niet. Alleen deze vraag zet uw leerlingen al aan het denken! Als uw leerlingen begrijpen dat het allemaal niet zo simpel ligt, volgt de onvermijdelijke vraag: Hoe moeten we het dan leren? Bied ruimte voor twijfel en kritiek → vanuit welk perspectief benader je een kwestie? De werkboekopdrachten nemen de leerlingen mee in dit denkproces.

Dilemma in de praktijk: rechtsstaat Nieuws omdat het moet of omdat het kan? Laat u weleens een nieuwsfragment zien, stel dan eens wat vaker vragen aan de leerlingen zoals ‘Welk dilemma herken je in dit bericht?’ of ‘Wie heeft welk belang?’ Laat leerlingen de positie van één van de betrokken partijen innemen. Benader de kwestie vanuit de positie van de verdachte, het slachtoffer en/of die van de minister. Wekelijkse actuele opdrachten in de digitale omgeving; knop actualiteit Ook oude(re) opdrachten zijn zeer bruikbaar! Digitaal materiaal voor de gebruikers van Dilemma

Dilemma in de praktijk: rechtsstaat Naar digitaal materiaal: Inhoud voor leerlingen Oefenen Verdiepen - rol media Praktische opdracht Dashboard Voor docenten: Dashboard Ondersteuning en toetsen