Aan de slag met het leerplan RK-godsdienst (2/3) Marie-Ann De Cocker HIGW Antwerpen oktober 2009

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker2 Concentrische cirkels vanuit een TD 1A: blz. 85 – TD 2: de articulatie van de tijd door christenen en anderen illustreren en duiden. 4ASO: blz. 108 – TD 4: aangeven aan welke evangelische sleutels christenen bij het maken van keuzes vormgeven 3 TSO: blz. 157 – TD 5: in typologieën van persoonlijkheden een mensbeeld opsporen en kritisch bespreken.

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker3 Oefening - doel Ons laten orienteren door het raamplan om de betekenis van een TD te doorgronden Op het spoor komen van inhoudelijke en didactische aanzetten

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker4 Oefening - werkwijze Groepen vormen van maximum 8 leraren die eenzelfde TD verkennen. Concentrische cirkels op blad zetten (cf. zie voorbeeld) Werk verdelen: per duo verdiepen de groepsleden zich in één concentrische cirkel - focus op de vraag: “welke elementen zijn belangrijk om mee te nemen in een lesproject dat het voorziene TD moet nastreven” Wanneer een duo klaar is starten zij met de volgende cirkel. Wanneer de laatste concentrische cirkel voor het eerst bestudeerd is stopt dit verkenningstraject. De groepsleden leggen bevindingen voor aan elkaar – die worden kort genoteerd in de cirkels – kleurgebruik kan aangeven welke inhouden en welke didactische aanzetten echt typisch zijn De groep zoomt in op het TD: werkwoord en onderwerp De groep zet grote lijnen uit voor een lesproject dat dit TD expliciet nastreeft De groep kijkt na of andere TD van dit jaar indirect meegenomen zijn De groep lijst overblijvende moeilijkheden op

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker5 1. Simulatie met focus op ‘omgeving’ 1A Terreindoel (blz 85) : TD 2: de articulatie van de tijd door christenen en anderen illustreren en duiden. Wat is de krachtige leer- en onderwijsomgeving die het raamplan biedt aan dit concreet terreindoel ?

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker6 Onmiddellijke omgeving van terreindoel: Terreinomschrijving: ‘Tijd’. (naast de terreinen: ‘verhalen’ en ‘groepen/gemeenschappen’). Beginsituatie van leraar en lln in eerste graad + tav dit terrein. Blikopener: rijkdom van christelijk geloof in leerproces binnen brengen

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker7 Terreindoel: De articulatie van de tijd door christenen en anderen illustreren en duiden Blikopener : “Dit is het uur om lief te hebben” Terreinomschrijving ritmering van de tijd, vullen van de tijd, duiden van de tijd Beginsituatie : algemeen: in OWL zijn, wachtkamer, concreet denken, gezin, leeftijdgenoten (rituelen), idolen-beeldcultuur, LB= bril om nr leven te kijken & terreinspecifieke zaken: tijdinvulling door school en voor de rest: ? – onmiddellijkheid – hypes en rages Onmiddellijke omgeving van het terreindoel

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker8 Uitzoomen op krachtige leer- en onderwijsomgevingen voor TD: “De articulatie van de tijd door christenen en anderen illustreren en duiden” Eerste graad: Accent in leerlijn: pluraliteit: zien in de diepte door kennismaking en affirmatie Kerndoelen 1. Betekenis van LB en christelijk geloof in persoonlijk leven en SL aangeven 2. Invullen hoe christenen omgaan met de dimensies van leven (o.a. tijd) 3. Adhv LB basiselementen het christelijk geloof als LB evalueren en typeren 4. Elementaire kennis hebben van de basisgegevens van het christelijke geloof 1.terreindoel 2.terrein 3.kerndoelen

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker9 Uitzoomen op krachtige leer- en onderwijsomgevingen voor TD: “De articulatie van de tijd door christenen en anderen illustreren en duiden” Basisdoelen voor SO: Openstaan voor en inzien wat christelijk geloven kan betekenen in een wereld die radicaal pluraal ervaren en begrepen wordt en dit 1. vanuit een contextueel uitgangspunt: zich bewust worden van en zich levensbeschouwelijk uitgedaagd weten door de pluraliteit van zinaanbod (levensbeschouwingen) in onze hedendaagse leefwereld en samenleving 2. vanuit een inhoudelijke uitgangspunt: het zinaanbod van het christelijk geloof kennen en plaatsen in de context van levensbeschouwelijke pluraliteit 3. vanuit een psychologisch uitgangspunt (dat de twee vorige insluit) – (…) zich rekenschap geven van eigen LB profiel 1.terreindoel 2.terrein 3.kerndoelen 4.basisdoelen

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker10 Uitzoomen op krachtige leer- en onderwijsomgevingen voor TD: “De articulatie van de tijd door christenen en anderen illustreren en duiden” Visietekst: Pluraliteit (h)erkennen – rijkdom christelijk geloof leren kennen Pedagogisch-didactische grondopties: Eerbied voor persoon van de leerling Gericht op plurale context Rijkdom en kracht van christelijk geloven (narratief, schone) Communicatief: interLB Getuige + specialist 1.terreindoel 2.terrein 3.kerndoelen 4.basisdoelen 5.Visietekst & grondopties

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker11 Uitzoomen op krachtige leer- en onderwijsomgevingen voor TD: “De articulatie van de tijd door christenen en anderen illustreren en duiden” 1.terreindoel 2.terrein 3.kerndoelen 4.basisdoelen 5.Visietekst & grondopties

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker12 Wat moeten lln kunnen? “illustreren en duiden” Wat moeten de lln onder illustreren en duiden? “de articulatie van de tijd door christenen en anderen” Hoe kan leraar dit leerproces aansturen? Ingrediënten: richtinggevend – niet te ontwijken. Terreindoel Inzoomen op realisatie vanTD: “De articulatie van de tijd door christenen en anderen illustreren en duiden”

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker13 Inzoomen op realisatie van TD – voorziene ingrediënten-let op nauwe band met andere TD Momenten van gebed (christenen en anderen: bv. ritmering van de dag in kloosters met momenten van samenkomen en momenten van arbeid, vrijdaggebed van de moslims) Liturgisch jaar - Vasten Betekenis van ‘eerste dag van de week – sabbat en zondag’ - eucharistie Functioneren van het exodusverhaal in de joodse paasliturgie ‘alles heeft zijn tijd’ Vieren van de tijd in verschillende levensvisies Feest en herinnering

HIGW A'pen Basisdoelen : Openstaan voor en inzien wat christelijk geloven kan betekenen in een wereld die radicaal pluraal ervaren en begrepen wordt. 1.Zich bewust worden van en zich levensbeschouwelijk uitgedaagd weten door de pluraliteit van zinaanbod (levensbeschouwingen) in onze hedendaagse leefwereld en samenleving. 2.Het zinaanbod van het christelijk geloof kennen en plaatsen in de context van levensbeschouwelijke pluraliteit 3.Vanuit het inzicht van het plurale levensbeschouwelijke karakter van het menselijke spreken, denken en handelen, en in dialoog met het zinaanbod van het christelijk geloof in deze context zich rekenschap geven van het eigen levensbeschouwelijk profiel. Terreinomschrijving – blikopener – algemene beginsituatie + beginsituatie bij dit terrein Kerndoelen eerste graad 1. De betekenis van de LB en christelijk geloof in het persoonlijk leven en in de samenleving aangeven 2. Invullen hoe christenen omgaan met de dimensies van leven 3. Adhv de LB basiselementen (actuele vormen van) christelijke geloof als LB typeren en evalueren. 4. Een elementaire kennis hebben van de basisgegevens van het christelijk geloof Concreet lesproject Beoogd terreindoel 1 ste graad – 1A - Terrein:TIJD TD 2: de articulatie van de tijd door christenen en anderen illustreren en duiden Ingrediënten die raamplan als suggestie meegeeft: Momenten van gebed (christenen en anderen: bv. ritmering van de dag in kloosters met momenten van samenkomen en momenten van arbeid, vrijdaggebed van de moslims) Liturgisch jaar - Vasten Betekenis van ‘eerste dag van de week – sabbat en zondag’ - eucharistie Functioneren van het exodusverhaal in de joodse paasliturgie ‘alles heeft zijn tijd’ Vieren van de tijd in verschillende levensvisies Feest en herinnering Visietekst Pedagogisch-didactische grondopties Schoolvak 1.Eerbied voor de persoon van de lln 2.Gerichtheid op een (plurale) context 3.De rijkdom en kracht van het christelijk geloven (narrativiteit – aandacht voor het schone - godsdienstonderricht ≠ pastoraal) 4.Communicatief proces met aanwezige en afwezige partners gevoed vanuit 4 perspectieven: biografisch, maatschappelijk, Christelijk, beroep 5.Ruimte voor actualiteit 6.Sleutelrol voor de leraar: GSM. Authenticiteit – geloofwaardigheid

HIGW A'pen Marie-Ann De Cocker15 Slot van simulatie: Wat brengt verkenning van de bedding bij voor een lesproject dat TD nastreeft? - Oefening oriënteert + stimuleert - Vanzelfsprekende inhouden vloeien eruit voort – ingrediënten zetten ons voldoende op weg - Klemtoon op kennismaking met pluraliteit (zowel vanuit de leerlijn als vanuit het TD op zich) en tegelijk expliciete kennismaking met basiselementen uit christelijk geloof - Moeilijkheden: - Betekenis van ‘articulatie’ – taalkundig onbekend (onjuist?) - Het levensbeschouwelijke van dimensie ‘tijd’ helder krijgen. - Correcte informatie over de articulatie van ‘tijd’ bij anderen. - Geen ordening bij de ingrediënten - ….