Zorg op maat, zonder meerkosten

Presentatie over: "Zorg op maat, zonder meerkosten"— Transcript van de presentatie:

1 Zorg op maat, zonder meerkosten
Anjo Schuite, BUSY TO b.v.

2 Samenvatting: Ontwikkeling:
van Ambachtelijke tot een uitgesproken Specialistische zorg. efficiëntieslag in de schaalvergroting en in de facilitaire services. efficiëntieslag niet gelukt in het primaire proces, de voortbrengingsprocessen van de zorg. Kenmerk Gezondheidszorg: per definitie gekenmerkt door een klant die uiterst grillig is en uniek zijn hulpvraag wordt altijd individueel, door meerdere factoren bepaald, waardoor hij niet ‘in vakjes’ in te delen is. Gezondheidszorg is dus “Event driven” de organisatieprocessen zullen dus omgekeerd gestuurd moeten worden: niet vanuit de kenmerken van de organisatie, maar door de kenmerken van de klant; niet Push, maar Pull. organisatieprocessen als een “emergent system” als men zich in de primaire (voortbrengings-)processen daar niet naar richt, gaat de Gezondheidszorg ten onder aan zijn complexiteitskosten.

3 Oplossingen: Stappen die wij al zien en naar genetwerkt werken leiden:
ketenomkering en ketenmanagement: dotMed b.v en POZOB samenwerkingsvormen in regio’s (Ziekenhuizen in Zeeland); CVA keten; dialyse gebruik vermindering van aantal instellingen die op elkaar lijken en van functies die een grotere regio kunnen bevatten (Randstad) meer sturing door klant en keuzemogelijkheden (eigen bijdragen, medicijn gebruik e.d.) EPD helaas is deze niet volledig uitgerold, op oneigenlijke argumenten. Het is een absolute voorwaarde voor kostenbesparing, foutreductie, respons snelheid etc. Men kan veel leren van Network Centered Warfare, (TITAAN e.d bij Defensie) hoofdstuk 10 Integratie Mens en Organisatie, Stoppen met Stilstaan, ISBN

4 Essenties Genetwerkte Zorg
‘Mens(kenmerk) gestuurde zorg van het welzijn’ = klant aan het stuur Met een feedback mechanisme voor de klant om te kunnen kiezen Gelijkwaardige uitruil van toegevoegde waarden en belangen tussen de knopen / organisaties / stakeholders Zorg gezamenlijk leveren: zowel transmuraal als ‘over de schotten heen’ van diverse welzijnsleveranciers.(Zorginstelling………………………..Verzekeraar?) "Ketenomkering” en “Ketenmanagement" ( id10499-ketenzorg-levert-aantoonbaar-gezondheidswinst.html) een verantwoorde kennisverspreiding (kennismanagement): vrij toegankelijk en van hoge kwaliteit: genuanceerd en steunend bij het maken van de (voor deze patiënt) optimale keuzen: : Praktijkondersteuners als kennisbemiddelaar van de patiënt? ICT-architectuur als enabler van de primaire processen in de zorgsector geeft situational awareness aan patiënt en hulpverlener (referentie architectuur met bustechnologie) en ondersteunt het EPD

5 Essenties Genetwerkte Zorg
Paradigmaswitches, zoals bijvoorbeeld: Benutten van faciliteiten en capaciteiten gaan voor het protocol. Ervaren arts eerste, dan onervaren arts (Meester – Gezel model) Patiënten in de ontslagfase gaan voor patiënten in de diagnosefase. SEH: drie diagnosen bij de voordeur: Opname, SEH behandeling, naar Huis. Basisregels Genetwerkte Zorg: Deelnemende “knopen”/ organisaties moeten van elkaar verschillen Stretched Target is nodig = doel wat geen knoop zelf kan halen en waarbij men elkaar nodig heeft; bijvoorbeeld de kostenbeheersing of een totaal aanbod voor iedere portemonnee. Deelnemers moeten elkaar nodig hebben Geen van de deelnemers mag een pay off krijgen (zero sum game) Duidelijk ontwikkelde serie spelregels: “Als … dan …regels” Valkuilen: Te veel “gelijken” als deelnemers Te veel deelnemers (subnetten van 12) Strijd om het intellectueel eigendom (publicaties etc) Budgettering en onderling afrekenen

6 Evolutie in de Zorg

7 Evolutie in de gezondheidszorg
Volume Efficiency Differentiatie Genetwerkte Gezondheidszorg Massa- Individualisering 4 Industriële/ Gesegmenteerde Gezondheidszorg Specialisering 3 Ambachtelijke Gezondheidszorg 2 Generalisering 1

8 De situatie in de gezondheidszorg:
nog steeds wachtlijsten voor meer en meer zorgvormen (lange responstijd) lage flexibiliteit hoge kosten, waarvan slechts een klein deel de werkelijke kosten van de hulp zijn strakke, rigide, niet onderling uitwisselbare budgetten / parallelle financiering onbenutte capaciteiten aan mensen en middelen veel controleprocedures ter voorkoming van fouten (protocollen) veel onnodige (zich herhalende) handelingen hoge stress onder de medewerkers met een toename aan frustratie en afname van de arbeidsvreugde extra werk voor zorgverzekeraars

9 Segmentering van de (Gezondheids-) Zorg =
Extramuraal Psychiatrie Dermatologie Urologie Orthopedie Gynaecologie Pediatrie Neurologie Kraam Traumatologie Chirurgie Oncologie Interne Algemeen Ziekenhuis Nefrologie Cardiologie Longziekten Maag / Darm Reumatologie Intramuraal Thuiszorg Kraamzorg Wijkverpleging Huisarts Fysiotherapie RIAGG CAD Academisch Ziekenhuis Revalidatie kliniek Psychiatrische kliniek Bejaarden tehuis Verpleegkliniek Zorgcentra Oogkliniek Segmentering van de (Gezondheids-) Zorg = Exploitatie van de overeenkomsten tussen klanten

10 Hiërarchie van processen Maslow, Cornelis, van Asseldonk
Voorbeeld uit de gezondheidszorg Zelf-verwerkelijking Zelf- sturingslaag Expert van eigen welzijn Verspreiding van kennis kennis exploiteren Codering / Recombinatie van kennis Shopping (bijv. Alternatieve Gez. Zorg) Zelfherkenning Zelfbevestiging Mondige Patiënt Sociale behoeften / Sociale Laag “Hogere Doel” oriëntatie Medische Kwaliteit / Expert Angstreductie kennis ontwikkelen Interactie met belangrijke anderen Uit het lijden verlost worden Primaire levensbehoeften / Natuurlijke Laag Eigenbelang Evolutie van “patiëntverwachtingen””patiëntkenmerken” Evolutie van “leerprocessen” vastgelegd in “stabiliteitslagen” Evolutie in perspectief van organisatie

11 Efficiëntieslag in de Zorg

12 Voortbrengingskosten
De beperkingen van de organisatieprocessen: Specialistische Complexiteit / Beheerskosten Gezondheidszorg Directe Voortbrengingskosten Ambachtelijke Laag Hoog

13 De beperkingen van de organisatieprocessen(2):
Specialistische Kwaliteit Gezondheidszorg Responsiviteit / Flexibiliteit Ambachtelijke Laag Hoog

14 De beperkingen van de organisatieprocessen(3):
Specialistische Beschikbaarheid Gezondheidszorg Ambachtelijke Individualisering Laag Hoog

15 Spanningsveld industriële gezondheidszorg:
Ongelijksoortige Behandelingen Kosten per behandeling Gelijksoortige Behandelingen (Protocollen) Grens door de complexiteit Hoeveelheid Behandelingen

16 Spanningsveld: Vraag Klant en Aanbod Gezondheidszorg:
Kenmerken Patiënt

17 Stakeholders

18 Oude Dominante Stakeholder relaties
Stuurt zorgproces Klant Betaalt zorgproces Waardering Werkplezier Zelfbevestiging Premie Wet en Regelgeving Overheid Bedrijfsleven Salaris Financiering Regelgeving Basispakket Financiering (Levert zorgproces) Service Kwaliteit Zorg Kwaliteit Beschikbaarheid Bereikbaarheid Innovatie Flexibiliteit Breed Pakket Betaalbare Premies Zorg- instelling met medewerkers Service Kwaliteit Zorg Kwaliteit Beschikbaarheid Bereikbaarheid Innovatie Flexibiliteit Zorg- verzekeraar Levert zorgproces Betaalt zorgproces Salaris Winstaandeel Employability Opleiding Concurrerende positie (Levert zorgproces)

19 Zorg Op Maat, zonder meer kosten
Gewenste Dominante Stakeholder relaties Wet en Regelgeving Beheersbaarheid van kosten een goede zorg voor elke Nederlander optimale bereikbaarheid normale loonontwikkeling medewerkers opleidingsfaciliteiten Overheid Stuurt zorgproces Klant Bedrijfsleven Premie Extra Bijdrage Concurerend Imago Waardering Werkplezier Zelfbevestiging Financiering optimale bereikbaarheid responssnelheid betaalbaar korte behandeltijden Service Kwaliteit / Lage Kosten Zorg Kwaliteit / Uniciteit Beschikbaarheid Bereikbaarheid Innovatie Flexibiliteit Responssnelheid Variabel Pakket Betaalbare Premies Basisverzekering Zorg- instelling met medewerkers Service Kwaliteit Zorg Kwaliteit / Lage Kosten Beschikbaarheid Bereikbaarheid Innovatie / Differentiatie Flexibiliteit / Responssnelheid Zorg- verzekeraar Levert zorgproces Betaalt zorgproces Salaris Winstaandeel Employability Opleiding Concurrerende positie

20 Oude “Klemsituatie” Sturing op kosten Lagere kosten Klant Overheid
Service Kwaliteit / Lage Kosten Zorg Kwaliteit / Uniciteit Beschikbaarheid Bereikbaarheid Innovatie Flexibiliteit Responssnelheid Keuzemogelijkheden Mate van sturing Afstemming Klant Overheid Bepaald: Zorgpakket Aantal bedden Budget/Financiering Lagere Kosten Hogere responssnelheid Bereikbaarheid Keuzemogelijkheden Afstemming Een goede zorg voor elke Nederlander Normale loonontwikkeling medewerkers Sturing op kosten Bedrijfsleven Zorg- instelling met medewerkers Financiering (Levert zorgproces) Hogere responssnelheid Bereikbaarheid Keuzemogelijkheden Afstemming Efficiency Betaalbaar Korte doorlooptijd Hogere responssnelheid Bereikbaarheid / Beschikbaarheid Keuzemogelijkheden Afstemming Efficiency Korte doorlooptijd Service Kwaliteit Zorg Kwaliteit Innovatie Flexibiliteit c Lagere kosten Zorg- verzekeraar

21 Nieuwe (ongewenste) “Klemsituatie”
Bereikbaarheid Keuzemogelijkheden Afstemming Een goede zorg voor elke Nederlander Normale loonontwikkeling medewerkers Klant Overheid Service Kwaliteit / Lage Kosten Zorg Kwaliteit / Uniciteit Beschikbaarheid Bereikbaarheid Innovatie Flexibiliteit Responssnelheid Keuzemogelijkheden Mate van sturing Afstemming Wet en Regelgeving Dienstbaarheid zonder meerkosten Zorg- instelling met medewerkers Bedrijfsleven Financiering Hogere responssnelheid Bereikbaarheid / Beschikbaarheid Keuzemogelijkheden Efficiency Korte doorlooptijd Service Kwaliteit Zorg Kwaliteit Innovatie Flexibiliteit Lage complexiteit Betere benutting van materiaal en mensen Lagere beheerskosten Hogere responssnelheid Bereikbaarheid Keuzemogelijkheden Afstemming Efficiency Betaalbaar Korte doorlooptijd Lagere kosten Zorg- verzekeraar

22 Essenties van de Stakeholders coalitie:
alle Stakeholders kiezen vanuit een positieve keuze tot samenwerking de relatie moet een betekenisvolle bijdrage leveren aan de eigen doelstellingen uitwisseling van toegevoegde waarde als non-zero-sum game: er mag geen uiteindelijke overwinnaar zijn!!!! het nieuwe doel (Stretched Target) moet alleen maar te bereiken zijn met de Stakeholderscoalitie er moeten reële, directe, interacties bestaan

23 De Klant

24 Interface met de klant:
Solutionspace van de klant: hoe snel kan ik een zorg krijgen? dichtbij of veraf? wat gaat het (extra) kosten? hoeveel extra’s (hotelfaciliteiten)? kwaliteit / imago zorgverlener? vervolgzorg op dezelfde plaats of elders? door verzekeraar betaald?

25 Interface met de klant:
Aantal Kenmerken: Interactief Rol Facilitator en rol Plaatser mogelijk te scheiden Facilitator: Voor de klant lerend naar het verkennen van de solutionspace met directe consequenties van gemaakte keuzes. Optimale informatie hebben en kunnen geven. Onafhankelijk van Zorginstellingen en Zorgverzekeraars (betaald door de Overheid?) Plaatser: Optimaal geinformeerd over de plaatsingsmogelijkheden en kwaliteiten Plaatsingsbevoegdheid

26 Farmaceutische Industrie
Farmacieketen (oud?) Farmaceutische Industrie Parallel Import Groothandel Ziekenhuis Apotheker Specialist Huisarts Patiënt 1 2 3 4 Welke stappen hebben een toegevoegde waarde voor de Patiënt ? Wat is de toegevoegde waarde van de ander in de keten? Wat zijn de alternatieven en de drempels? Wat zijn per onderdeel de drijfveren om te doen: wat wordt er gewonnen en verloren? Hebben de echte Stakeholders (Patiënt, Zorgverzekeraars, Farmaceutische Industrie) invloed op de coalitie en zijn er werkelijke dominante onderlinge interacties?

27 Farmacieketen (Nieuw)
Farmaceutische Industrie Parallel Import Zorgverzekeraar Ziekenhuis Specialist Apotheker Huisarts Patiënt 1 2 Postorder Stuurt zorgproces Klant Overheid Premie Extra Bijdrage Wet en Regelgeving Afname Medic Trouw Waardering Service Kwaliteit Zorg Kwaliteit Beschikbaarheid Bereikbaarheid Innovatie Flexibiliteit Voorlichting Variabel Pakket Betaalbare Premies Farmaceutische Industrie Service Kwaliteit Zorg Kwaliteit Beschikbaarheid Bereikbaarheid Innovatie Flexibiliteit Zorg- verzekeraar Levert zorgproces Betaalt zorgproces Prijs per eenheid

28 Hernia keten Lichamelijk O/Z Assistent Ziekenhuis
Conservatieve behandeling Neuroloog Huisarts Patiënt met klachten 1 2 3 5 4 6 Myelografie Radioloog M.R.I Operatieve behandeling 7 8 Lab. / Röntgen Welke stappen hebben een toegevoegde waarde voor de Patiënt ? Wat is de toegevoegde waarde van de andere in de keten? Wat levert elke stap op gelet op:Tijd i.r.t. Succespercentage i.r.t. Risico i.r.t.Kosten ? Wat zijn de alternatieven en de drempels? Wat zijn per onderdeel de drijfveren om te doen: wat wordt er gewonnen en verloren? Hebben de echte Stakeholders (Patiënt, Zorgverzekeraars, Zorginstelling) invloed op de coalitie en zijn er werkelijke dominante onderlinge interacties?

29

30 Patiëntkenmerk gestuurd
EPD

31 Zorginstelling

32 De Uitdaging voor een Zorginstelling:
Efficiency Non-Zero-Sum Evolution Dienstbaarheid

33 Te bereiken binnen Zorginstellingen door:
verlaging complexiteit door desegmentering, na het in kaart brengen van de bronnen van de complexiteitskosten kernprocessen in kaart brengen en zoeken naar zinvolle stappen met toegevoegde waarde, mogelijk Proces Redesign besturing van de doorloop organiseren vanuit de klant i.p.v. vanuit de supply (transmurale?)interface maken deel interface kan bestaan uit “geautomatiseerde anamnese” Informaticaprocessen aanpassen en integreren met de eerste lijn; “lifelong health record”, EPD, Referentiearchitectuur. genetwerkte organisaties ontwerpen met een gemeenschappelijke financiering deprotocolliseren van zorg; richten op de verschillen tussen klanten i.p.v. op de overeenkomsten. (Uurtarief ipv DBC tarief?)

34 Meetpunten vd behaalde winst Zorginstellingen:
Direct: Kostprijs per behandeling (beter dan de normharmonisatie?) Hoeveelheid behandelingen t.o.v. landelijk gemiddelde Verhouding prijs / prestatie Differentiatie: Soorten behandelingen t.o.v. landelijk gemiddelde Responsiviteit: Wachttijden intern en extern Doorlooptijd van de diverse klanten (evt. van aanmelding huisarts tot genezing) Efficiency: Diagnostische opbrengst: indicaties / verwijzingen : diagnostisch resultaat = diagnostische opbrengst Bezettingsgraad apparatuur Bezettingsgraad bedden Dienstbaarheid: Kwaliteit(-sbeleving) van service en zorg Verhouding prijs / prestatie

35 Aandachtspunten proces voor Zorginstellingen:
Vormgeving pay-off structuur: Cave de balans in belangen van de diverse interne en externe stakeholders (uitwisseling van equivalenten in investeren en verkrijgen). Let op het Ontstaan van nieuwe regels: Codering: Deze regels hebben de vorm: ALS (gebeurtenis A) DAN (actie P) Recombinatie: ALS (gebeurtenis A en gebeurtenis B maar niet C) DAN (actie Q) Verspreiding van de nieuwe regels: Succesvolle regels zullen eerder en vaker door anderen worden overgenomen. DUS: creëer zo snel mogelijk een kritische massa voor ontwikkeling en verspreiding van kennis (regels) Breng de proceshiërarchie en de onderlinge verbondenheid in kaart zodat chaos wordt voorkomen. Formuleer outrageous goals: uitdaging: iets wat met de bestaande structuren, processen en regels niet mogelijk is stimuleren van een non-zero sum evolutie Zoek een balans tussen bieden van veiligheid / bescherming en de uitdagingen van het zelf ontdekken.

36 Zorgverzekeraar

37 Non-Zero-Sum Evolution
De Uitdaging voor een Zorgverzekeraar: Efficiency Non-Zero-Sum Evolution Variabiliteit Pakket Servicedekking

38 Te bereiken voor Zorgverz. door stimulatie van:
de verlaging in complexiteit door desegmentering, na het in kaart brengen van de bronnen van de complexiteitskosten( Eigen organisatie en Zorgverleners) het in kaart brengen van de kernprocessen en zoeken naar zinvolle stappen met toegevoegde waarde, mogelijk Proces Redesign ( Eigen organisatie en Zorgverleners) besturing van de doorloop organiseren vanuit de klant i.p.v. vanuit de supply (transmurale?)interface maken, bijvoorbeeld door transmurale financieringen te ontwerpen en transmurale directe plaatsing mogelijk te maken een interface als “geautomatiseerde anamnese” het aanpassen en integreren van informaticaprocessen met de eerste lijn; “lifelong health record”, EPD genetwerkte organisaties ontwerpen met een gemeenschappelijke financiering, zonder kartelvorming deprotocolliseren van zorg; richten op de verschillen tussen klanten i.p.v. op de overeenkomsten.

39 Meetpunten behaalde winst voor Zorgverzekeraars:
Direct: Kostprijs per behandeling Verhouding prijs / prestatie Minder eigen beheerskosten, o.a. door directere verwijs- en plaatsingsbeleid Differentiatie: Meer verschillende soorten behandelingen kunnen aanbieden dan de concurrent, voor een acceptabele prijs Responsiviteit: Wachttijden eerste lijn, tweede lijn, intramuraal en op de overgangen Doorlooptijd van de diverse klanten Efficiency: Diagnostische opbrengst: indicaties / verwijzingen : diagnostisch resultaat = diagnostische opbrengst Dienstbaarheid: Kwaliteit(-sbeleving) van service en zorg Verhouding prijs / prestatie

40 Aandachtspunten proces van Zorgverzekeraars:
Vormgeving pay-off structuur: Cave de balans in belangen van de diverse interne en externe stakeholders (uitwisseling van equivalenten in investeren en verkrijgen). Let op het Ontstaan van nieuwe regels: Codering: Deze regels hebben de vorm: ALS (gebeurtenis A) DAN (actie P) Recombinatie: ALS (gebeurtenis A en gebeurtenis B maar niet C) DAN (actie Q) Verspreiding van de nieuwe regels: Succesvolle regels zullen eerder en vaker door anderen worden overgenomen. DUS: creëer zo snel mogelijk een kritische massa voor ontwikkeling en verspreiding van kennis (regels) Breng de proceshiërarchie en de onderlinge verbondenheid in kaart zodat chaos wordt voorkomen. Formuleer outrageous doelstellingen: uitdaging: iets wat met de bestaande structuren, processen en regels niet mogelijk is stimuleren van een non-zero sum evolutie. Zoek een balans tussen bieden van veiligheid / bescherming en de uitdagingen van het zelf ontdekken.

41 Informatie en COMMUNICATIE Technologie
In de Zorg

42 Inrichtingscriteria ICT
Altijd een actueel beeld van de situatie Iedereen altijd hetzelfde beeld van de situatie Ability to Self-Synchronize Degree of Interoperability Ik heb een droom: Overal toegang to …… wat voor mij noodzakelijk is om mijn werk te doen. Iedereen in het netwerk of de keten hetzelfde beeld VOORBEELDEN ZAT Responsiveness

43 Rotondes, mieren en bedrijfskunde
Uitgangspunten: planningloos gelaagde processtructuur Besturing simpele regels zelf-sturend Proces performance Goed voorbeeld Doet goed volgen Uitvoering

44 Defensie: NCW / NEC

45 Geo – informatie van wereldklasse
GDI-R&C Stekker(s) Systemen voor Crisismanagement: ICAweb, ISIS, Infraweb, CCS, Webviewers en GIS systemen Stopcontact Geo - infrastructuur ontsluiten voor o.a. gemeenten en veiligheidsregio’s Stroom Brondata, Basisregistraties, technische infrastructuur DE INNOVATIEPRIJS 2006

46 Gezondheidszorg gelaagde processtructuur

47 Net Werken

48

49 “Sturing”: leiden / directief / initiatief
Start van een genetwerkte org. “Sturing”: leiden / directief / initiatief

50 Evolutie naar een genetwerkte organisatie
TROEP GROEP GESLOTEN OPEN Productie Competentie Moreel Betrokkenheid hoog laag Leiden Facilitatie Steunen Delegeren Oriëntatie Onvrede Oplossing Productiviteit Een van hen ZELFSTUREN Stabiliteit Wijze van “beïnvloeding per fase van de evolutie”

51 Uitgangspunten / basisregels (ideaal genetwerkt!)
Levend netwerk / organisme: geen opgelegde structuur. Open voor toetreders en uittreders Deelnemers moeten van elkaar verschillen Deelnemers tenminste op niveau van zelfbevestiging Manager van netwerk ontbreekt / wel kristallisatie kern Deelnemers moeten elkaar zelf zoeken(Affectie) en nodig hebben Er moet een stretched target zijn Vraag bepaalt of deelname interessant is Duidelijke “grondwet” (spelregels) Moet kunnen “sterven”

52 valkuilen en faalfactoren voorbereiding sleutelposities aansluiting bij de organisatie meten interveniëren/ van de bijsturen ontwikkeling

53 Valkuilen / Zand tussen de raderen:
Verplichten tot deelname Koppelen aan een beoordelings- / beloningssystematiek Koppelen aan carrièreplanning Structureren Institutionaliseren Te veel “gelijken” als deelnemers Te weinig / Te veel klant(belangen) betrokkenheid Budgettering / Onderling afrekenen Een kristallisatiekern die zich niet tijdig terugtrekt Strijd om het intellectuele eigendom van het netwerk Te veel deelnemers ( subnetten van 12)