Klinisch redeneren en evidence-based practice

Presentatie over: "Klinisch redeneren en evidence-based practice"— Transcript van de presentatie:

1 Klinisch redeneren en evidence-based practice
Jos Dobber, José Harmsen, Margriet van Iersel

2 Introductie film casuïstiek film Sven
We gaan nu kijken. Wat deel uitmaakt van de digitale omgeving van het boek. 8 casuistiek gefilmd. Dan de brug slaan naar opzet. Waarom hebben we film in het boek opgenomen. Eerste jaars hebben geen beeld.

3 Opzet boek voor studenten HBO-verpleegkunde
Edit the title via View –> Presentation Views –> Slide Master Opzet boek voor studenten HBO-verpleegkunde korte basistekst met verdieping boek bestaat uit een aantal lagen, o.a. filmcasuïstiek met opdrachten flitscolleges uitleg van begrippen en modellen ingezet op hoe studenten leren Flitscolleges uitleggen Het is ook digitaal beschikbaar. Het voordeel daarvan is dat doorklikken etc…. Aansprekend voor studenten. We kijken door de ogen van studenten naar vragen die ze tegenkomen. We kruipen in de huis van de student. Didactische strategie

4 Opzet boek

5 Klinisch redeneren het continue proces van kritisch denken, gegevensverzameling en analyse, gericht op de vragen en problemen van een individu en diens naasten, in relatie tot ziekte en gezondheid, om tot het beste besluit over de zorg voor deze (individuele) patiënt te komen. Ingaan op het doel: nemen van besluiten (zie ook Thompson & Yang, 2009)

6 Het continue proces… het verpleegkundig proces
en gedurende de zorgverlening voortdurende inschatting van de toestand monitoring oorzaken van / invloeden op de toestand bepalen de mogelijke gevolgen inschatten nagaan hoe de toestand beïnvloed kan worden Klinisch redeneren is nodig bij het verpleegkundig proces in de zin van anamnese/gegevens – diagnose – doelen/resultaten bepalen en plannen – interventies selecteren en plannen – uitvoering – evaluatie en sterker nog voortdurend in de uitvoering van zorg, de verpleegkundige schat de toestand van de patiënt in, monitort, probeert te bepalen wat die toestand zoal beïnvloedt, hoe goed of ernstig de situatie is en wat de gevolgen kunnen zijn, hoe kan de situatie beïnvloedt worden

7 Monitoren: voortdurend klinisch redeneren
Zo is monitoren bijvoorbeeld…

8 Kritisch denken omgaan met informatie denkfouten vermijden
intuïtie niet overschatten hulp zoeken bij onzekerheid de juiste vragen stellen doelgerichte analytische benadering antwoorden toetsen Belangrijke woorden in de begripsomschrijving van klinisch redeneren. Maar dit is dus juist wat we studenten moeten leren. Opsomming niet uitputtend.

9 Autonoom en participatief
Autonoom besluiten en handelen: binnen het verpleegkundig beroepsdomein Participatief besluiten en handelen: participeren in diagnostiek of behandeling waarvoor een andere professional primair verantwoordelijk is De beroepsbeoefening van verpleegkundig speelt zich voor een belangrijk deel af buiten het verpleegkundig beroepsdomein.

10 Klinisch redeneren: basisvragen
4 soorten vragen en besluiten met bijhorende redeneervormen Diagnostisch: wat is er aan de hand? Etiologisch: waardoor komt dat? Prognostisch: wat denken we te kunnen bereiken? / Hoe loopt dit probleem waarschijnlijk af? Therapeutisch: wat kunnen we eraan doen? Klinisch redeneren beperkt zich niet tot een soort redenering. verschillende vragen/besluiten vereisen verschillende soorten redeneringen.

11 Klinisch redeneren: basisvragen
Is de bloeddruk van mevrouw Janki ‘te hoog’, of ‘gevaarlijk te hoog’? Is het veilig om mijn baby’tje op zijn buik in bed te leggen? Hoe kan meneer De Bazel de regie over zijn gewicht, afvallen, en gezond eten weer in eigen handen krijgen en behouden? Waardoor heeft Lea zo’n last van angst?

12 Klinisch redeneren leren
Complexe cognitieve vaardigheid: flexibel combineren en coördineren van een samenstelsel van kennis en vaardigheden de situatie waarin de vaardigheid moet worden toegepast is telkens anders Het leren van een complexe cognitieve vaardigheid vereist een specifieke leermethode. Een stapelmodel van deelvaardigheden heeft belangrijke beperkingen. Vermogen tot transfer is essentieel bij het (leren) klinisch redeneren.

13 Klinisch redeneren leren
‘Illness scripts’ Doelgerichte analytische aanpak (cognitieve structuur ontwikkelen) Rol van achtergrondkennis Patroonherkenning Intuïtie en analyse? Rol van EBP Dit is bekend over het leren van klinisch redeneren.

14 Klinisch redeneren en EBP
Voorgrondkennis naast achtergrondkennis Snel veranderende kennis over ‘wat werkt’ Critical appraisal / kritische beoordeling Bruikbaarheid eigen praktijk EBP: essentiële component klinisch redeneren Daarom gaat het om klinisch redeneren én EBP. Maar: geen onderzoeksmethodologieboek.

15 Deel 2: EBP de methode van evidence-based practice
critical appaisal van diagnostisch accuratesse-onderzoek etiologisch onderzoek prognostisch onderzoek therapeutisch onderzoek: RCT, systematic review, CAT, evidence-based richtlijnen kwalitatief onderzoek via vragen en checklists (Scholten, Offringa, Assendelft)

16 Vertaling in het boek Basistekst + extra uitleg + verdieping + achtergrond + voorbeelden + tools + begrippen En de verdere doorvertaling in het concept van dit boek, en manieren waarop docenten dit kunnen hanteren.

17 Vertaling in het boek Complexe cognitieve vaardigheid:
‘Whole task model’  4C/ID-model Hele taak: case study Cases zijn ziektescripts… …klinische redeneringen tonen het begrip… …en voegen de verpleegkundige rol toe…. …op grond van 4 cognitieve scripts Wat betekent dit alles voor de uitgangspunten en de opzet van dit boek?

18 Docentomgeving op Studiecloud
Edit the title via View –> Presentation Views –> Slide Master Docentomgeving op Studiecloud Informatie over het 4C/ID-model Leertaken en deeltaakoefeningen Toetsen en goed voorbeeld case study op twee complexiteitsniveaus Docentversie van leertaken (gekoppeld aan de 8 casusvideo‘s) Proceswerkbladen met standaardvragen bij de vier besluiten bij klinisch redeneren Hier eerst een oppervlakkige schets: wat is er te vinden? Aangezien het digitaal is, twee pagina’s tekst met links naar de achterliggende materialen die je kunt downloaden Benoemen dat alle zaken die hier genoemd worden verder worden uitgelegd. het model achterliggende principes wijze waarop het model in het boek is verwerkt

19 Flexibel gebruik onderwijsmaterialen
Ieder curriculum is anders; bijvoorbeeld planning van onderwijs in klinisch redeneren en ondersteunende informatie in de vorm van onderwijsprogramma’s/ cursussen Docent ontwerpt zelf onderwijs, elementen uit boek hierin in te passen Materiaal als handreiking voor de docent: gebruiken, aanpassen, op maat maken van het aangeboden onderwijsmateriaal

20 Vier componenten 4C/ID Korte intro op model, vier soorten informatie uitleg en belang van het model op de twee eenvoudigste aspecten: integratie kennis, vaardigheden en attitude, en transfer naar de beroepspraktijk Verder alleen de hoofdaspecten/ samenhang bespreken, want ingaan op ieder type informatie volgt nog. Van Merriënboer, JG. Training complex cognitive skills: A four-component instructional design model for technical training. Englewood Cliffs, NJ: Educational Technology Publications; 1997

21 Deeltaakoefening - aanleren van vaardigheden die routine vereisen - nodig voor deelaspecten in het redeneren - korte oefeningen in de lesopzet van de docent in te voegen - 7 deeltaakoefeningen bij behandeling van diagnostisch redeneren - 2 d.o. bij etiologisch, prognostisch en therapeutisch redeneren Uitleg waarom veel deeltaakoefeningen bij vraag 1, in totaal dus 13 stuks Voorbeelden van deeltaakoefeningen bij de eerste hoofdvraag: conceptmapping (algemeen en patientgebonden), verduidelijken van begrippen uit de achtergrondliteratuur (vinden van informatie), analyseren met behulp van het ICF-schema, probleemformulering met het PES-format, aspecten van de vraagstelling (patiënt, determinant, outcome), scheiden van autonoom vpk en participatief beroepsdomein. Overige hoofdstukken: conceptmapping (met steeds meer aspecten in de aangeboden casussen) en type vraagstelling formuleren behorend bij het hoofdstuk Deeltaakoefeningen kunnen met gewijzigde inhoud (vaak andere casus) zo vaak als gewenst herhaald worden. Laat studenten casussen inbrengen, bijvoorbeeld uit de eigen stage (transfer!) Praktisch: Docentomgeving online, dus altijd en overal beschikbaar Te bereiken via een link in het boek

22 Proceswerkbladen - vier hoofdvragen vertaald naar standaardvragen per hoofdvraag - geven richting aan de structuur van het redeneerproces - lege proceswerkbladen: bij iedere casus te gebruiken - ingevulde proceswerkbladen als voorbeeld bij imitatietaak

23 Ondersteunende informatie
Ondersteunende informatie Benodigde kennis die ingezet wordt bij het klinisch redeneren: AFP, psychopathologie, (ontwikkelings)psychologie, gezondheidspsychologie, recht, ethiek, evidence-based practice Ondersteunende info moet bekend zijn bij werken aan de leertaak. Daarom dikke lijn voorafgaand en onderliggend aan de leertaken per taakklasse

24 Leertaken. - taakklassen: taken van vergelijkbare complexiteit
Leertaken - taakklassen: taken van vergelijkbare complexiteit (complexiteitstabel) - afnemende sturing door type taak: goed voorbeeld, imitatietaak, normale beroepstaak (beschrijving & video) - toets: afsluiten taakklasse, beoordelingscriteria gebaseerd op complexiteitsniveau (boek: 2 en 4) Rood = in docentomgeving verwerkt Ieder element toelichten en uitleggen hoe in het boek verwerkt Voorbeeld imitatietaak, aansluiten op het filmpje dat de deelnemers hebben gezien Casus Sven (imitatietaak) Deze casus bevat twee hoofdproblemen, namelijk ‘gebrek aan zinvolle levensinvulling’ en ‘verhoogd risico terugval verslaving’. Het uitgewerkt voorbeeld gaat over ‘gebrek aan zinvolle levensinvulling’. De student werkt het probleem ‘verhoogd risico terugval verslaving’ uit met aandacht voor de preventie van terugval.