Zoekend evenwicht bij vermoedens

Presentatie over: "Zoekend evenwicht bij vermoedens"— Transcript van de presentatie:

1 Zoekend evenwicht bij vermoedens
Ouderenmisbehandeling Kris Stas

2 Pasklare antwoorden? Reflecties Overwegingen
Pleidooi voor professionele ‘morele’ moed

3 Debat over misbehandeling
Maatschappelijke context Plaats van hulpverlening, welzijnswerk onder druk Discours over sociaal werk

4 Beroepsgeheim Onder druk Aansprakelijkheidsdiscours
“Door mijn schuld, door mijn schuld” Handelingsverlamming vermijden

5 Wat hebben we te doen? We zijn ‘in-volved’ Relatie aangaan
Volwaardig mens als je betrokken bent (Hessel) Essentie van vak als hulpverlener of dienstverlener

6 Welzijnswerk of dienstverlening
Bewustzijn van onze doelstelling Opdracht ? Mandaat?

7 Opdracht Bepaalt de bril waarmee we naar vermoedens ouderenmisbehandeling kijken Zal je handelen mee sturen

8 Opmaak van kaders als richtsnoer
Met oog voor unieke Met oog voor specifieke elementen Wring de casus niet in het kader

9 Casus Maria Wat wil Maria? Wat wil haar man? Wat weten we?
Wat vermoeden we?

10 Graden van verontrusting
Inschatting maken Wat probeerde men reeds? Welke krachten/hulpbronnen mobiliseren?

11 Volle verantwoordelijkheid
Overpakken Spiegelen

12 Hoe doe ik recht aan ieders belangen in deze situatie?
Specifieke casus Vraagt specifiek antwoord

13 Evenwichtsoefening Verantwoordelijkheid oppakken
Verantwoordelijkheid laten

14 Spanningsveld Individuele belang (en vrijheid) Algemeen belang
afweging

15 Wikken en wegen ‘Met wikken en wegen wordt veel tijd verscheten, maar wie het niet en doet, Komt in de petoet’ Weloverwogen beslissingen nemen

16 De relatie cliënt centraal
Dialoog als uitgangsprincipe Geef woorden aan verontrusting en vermoeden Spreek met en niet over (tenzij anoniem consult)

17 De werker in het vizier Wat doet dit met jou? Wie ondersteunt jou?
Waar zit je vrees?

18 Deugden (Becker en Van Tongeren)
Moed : vrees overwinnen negatieve reactie Verstandigheid : hoe en wanneer iemand aanspreken?

19 Werken met grenzen Durf om eventueel confrontatie aan te gaan
Waarom? Omdat je cliënt(systeem) ertoe doet!!!!!!

20 Vanuit je gezag als professional
Is tegensprekelijke macht (Verbruggen en collega’s) De tegenstellingen evenwaardig op tafel

21 Gezag “Het gaat niet over hebben Hooguit over krijgen
Niet over vasthouden Maar over loslaten en lang kijken” (H. De Coninck)

22 Ingrijpen “Sociaal werk grijpt in het leven van mensen in vanuit zorg” (Verbruggen ea, Alert) Geen indek reflex Maar zorg om kwaliteit van zorg

23 Hulpverlener of dienstverlener
In eer En geweten (morele component)

24 Voortdurend zoeken Inhoudsniveau Betrekkingsniveau (systeemtheorie)
Zit ik op het goede spoor? Voortdurend bijsturen

25 Zoeken Bedoeling en effectniveau (zowel cliënten als hulpverleners)
Timing in het hulpverleningsproces

26 Belang van beroepsgeheim
Afwegen Transparante uitgangshouding Vergroot de betrouwbaarheid Bijdrage aan herstel van vertrouwen

27 Beroepsgeheim Kern van het vak (Verbruggen ea, alert)
Hele verantwoordelijkheid (Vlastrov) Nodigt uit tot spreken aan cliëntzijde

28 Verontrusting vraagt hulpverlener in kracht
Onderken angst en twijfel Angst belemmert helder denken Angst is slechte raadgever Vraagt om ondersteuning organisatie

29 Centrale vraag Wat maakt mij beter geplaatst dan de cliënt
Om info aan te leveren over die cliënt aan derden?

30 Morele component van ons vak
Ons beroep ‘goed’ doen Niet enkel regelgeving Methodieken , technieken Ook moreel verantwoord handelen

31 Moreel dilemma of vraagstuk
Wanneer je aan het welzijn , de belangen van mensen raakt Geen eenduidig antwoord

32 Moreel dilemma ‘Goed’ versus ‘goed’ dilemma
Meerdere valabele alternatieven Kwestie van verantwoorde keuze te maken

33 Welzijnswerk en dilemma’s
Zorgvuldige afweging Argumenten Navolgbaarheid of uitlegbaarheid Standvastigheid

34 Dilemma afweging Doel: Welzijn maximaliseren
Morele kosten of schade zo klein mogelijk

35 Verantwoord handelen Vraagt om reflectie Collegiaal beraad
Consult (anoniem)

36 Voorbeelden “Zijn de handkarren van het oordeel” (Kant) Casus Maria

37 Stappenplan: stap 1 Vraag formuleren Actiegerichte vraag
Behoor IK te doen Of behoor IK te laten Vraagt tijd en overweging Scherpe vraag

38 Werkvraag Verduidelijkende vragen Opschorting van het oordeel!!!!

39 Stap 2 Belanghebbenden in kaart Concretiseer

40 Stap 3 regels, voorschriften, codes etc
Later ingevoegd Ondersteunt opzoeken Toetssteen Richtsnoer Concretiseer

41 Juridische bescherming
Wilsonbekwame mensen Handvat om mee te nemen in afweging

42 Stap 4 Argumenten Pro Contra Zorgvuldigheid
Hou rekening met alle belanghebbenden

43 Stap 5 Conclusie Doorslaggevend argument voor aanbrenger?
Geen optelsom!

44 Stap 6 Doe ik het ook? Realistisch? Durf, kan, wil ik uitvoeren?
Vraag anders formuleren? Verplaatsingsbeginsel: andere tafel

45 Oefening creëert meesterschap
Casusgericht werken Vergroot betrokkenheid deelnemers

46 Mores prudentie Op teamniveau Op organisatieniveau
Uitgangspunten distilleren Die morele oordeelsvorming steunen

47 Beleid rond verantwoord handelen
Regelgeving ( beroepsgeheim, schuldig verzuim etc) (gedrags)Codes Procedures (integriteit) Beleid op organisatieniveau

48 Casus Maria Wegkijken is moreel niet verantwoord
Hoe uitleggen dat we totaal niets deden en afwachtten? Hoe gepast en respectvol zorg verlenen?

49 literatuurtips Stas,K., Verbruggen,A., Vlaeminck,H., (2013), Ethische knopen door/hakken in het sociaal werk, Academia Press,Gent Hubeau,B., Roose,R., e.a.(2013), Omgaan met beroepsgeheim, Cahier Welzijnsgids, Kluwer, Mechelen De Bree,M., Veening,E.,(2012), handleiding Moreel beraad, praktische gids voor zorgprofessionals, Van Gorcum, Assen