Basisvorming veiligheid niveau 3 Psychosociale risico’s op het werk

Presentatie over: "Basisvorming veiligheid niveau 3 Psychosociale risico’s op het werk"— Transcript van de presentatie:

1 Basisvorming veiligheid niveau 3 Psychosociale risico’s op het werk
Ann Goeman Coördinator psychosociale aspecten Gemeenschappelijke preventiedienst GO!

2 - Welzijnsbeleid en wettelijke bepalingen - Begrippenkader en focus - Actiemogelijkheden op individueel niveau - Actiemogelijkheden op collectief niveau - Actiemogelijkheden op beleidsondersteunend niveau - Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden - Concrete preventie - Bijkomende informatie

3 Welzijnsbeleid en wettelijke bepalingen

4 Situering en Wettelijk kader
Wettelijke verplichting: Wet van 4 augustus betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk en de uitvoeringsbesluiten (codex en ARAB) 7 domeinen Veiligheid op het werk Bescherming van de gezondheid van de medewerker op het werk Psychosociale risico’s op het werk (PAW) (incl. pesten, agressie en ongewenst seksueel gedrag op het werk Ergonomie Arbeidshygiëne Verfraaiing van de arbeidsplaatsen Maatregelen inzake leefmilieu m.b.t. het welzijn op het werk

5 Welzijn op het werk Moeilijk te definiëren begrip: omvat alle factoren m.b.t. de omstandigheden waarin het werk wordt uitgevoerd Dynamisch proces, een dagdagelijks aandachtspunt Zowel door de werkgever, leidinggevenden als door alle personeelsleden Is zorgen voor mekaar, zorgen dat de personeelsleden “geen schade” lijden Maar ook omdat het belangrijk is voor de onze organisatie zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving personeelsleden zorgen immers voor het behalen van de doelstellingen / resultaten imago en reputatie

6 Verantwoordelijkheid betrokken partijen
In de toepassing van het welzijnsbeleid De werkgever (= afgevaardigd bestuurder) De leden hiërarchische lijn De personeelsleden In de ondersteuning van het welzijnsbeleid Gemeenschappelijke preventiedienst Externe dienst voor preventie en bescherming op het werk Specifiek voor PAW: de vertrouwenspersoon

7 Verantwoordelijkheid betrokken partijen
Sociaal overleg in welzijnsbeleid Basisoverlegcomité (cfr. Comité voor preventie en bescherming op het werk) Controle op toepassing welzijnsbeleid Toezicht Welzijn op het werk Bevoegde rechtbank

8 Specifieke wettelijke bepalingen rond psychosociale risico’s op het werk
Wet van 28 februari 2014 tot aanvulling van de wet van 4 augustus betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk : Preventie van psychosociale risico’s op het werk waaronder stress, geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Wet van 28 maart 2014 tot wijziging van het gerechtelijk wetboek en de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de gerechtelijke procedures betreft Een nieuw Koninklijk besluit van 10 april 2014 betreffende de preventie van psychosociale risico’s op het werk

9 Specifieke wettelijke bepalingen rond psychosociale risico’s op het werk
Van toepassing sinds Uitzondering  jaarverslag vanaf 1/1/2015, op te maken in 2016

10 Begrippenkader en focus

11 Psychosociale risico’s op het werk
Focus is verruimd Psychosociale belasting veroorzaakt door het werk, waaronder geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk   Psychosociale risico’s op het werk Pesterijen Geweld Ongewenst seksueel gedrag + Conflicten Stress Burn-out

12 Definities Psychosociale risico’s op het werk
De kans dat één of meerdere werknemers psychische schade ondervinden die al dan niet kan gepaard gaan met lichamelijke schade, ten gevolge van een blootstelling aan de elementen van de 5 A’s waarop de werkgever een impact heeft en die objectief een gevaar inhouden Psychosociale risico’s op het werk: Aanvaard begrip op wetenschappelijk en Europees niveau Typisch voor elke onderneming Psychosociale belasting was onderhevig aan verschillende interpretaties Doel: PREVENTIE VAN RISICO’s verbeteren Psychosociale risico’s ruimer dan enkel OGGW

13 Definities Ongewenst Gedrag op het Werk (OGW)
Geweld Ongewenst seksueel gedrag op het werk Pesterijen Onrechtmatig geheel Meerdere gelijkaardige of uiteenlopende gedragingen Precisering discriminatiegronden Cfr. Art 32 ter Welzijnswet 1996 Geweld: elke feitelijkheid waarbij een werknemer of een andere persoon psychisch of fysiek wordt bedreigd of aangevallen bij de uitvoering van het werk; OSGW: elke vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of lichamelijk gedrag met een seksuele connotatie dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast of een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd. Pesterijen: een onrechtmatig geheel van meerdere gelijkaardige of uiteenlopende gedragingen, buiten of binnen de onderneming of instelling, die plaats hebben gedurende een bepaalde tijd, die tot doel of gevolg hebben dat de persoonlijkheid, de waardigheid of de fysieke of psychische integriteit van een werknemer of een andere persoon bij de uitvoering van zijn werk wordt aangetast, dat zijn betrekking in gevaar wordt gebracht of dat een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd en die zich inzonderheid uiten in woorden, bedreigingen, handelingen, gebaren of eenzijdige geschriften. Deze gedragingen kunnen inzonderheid verband houden met [leeftijd, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, geloof of levensbeschouwing, politieke overtuiging, syndicale overtuiging, taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, een handicap, een fysieke of genetische eigenschap, sociale afkomst, nationaliteit, zogenaamd ras, huidskleur, afkomst, nationale of etnische afstamming, geslacht, seksuele geaardheid, genderidentiteit en genderexpressie. Onrechtmatig geheel: sommige alleenstaande feiten of gebeurtenissen worden an sich niet beschouwd als pesten of grensoverschrijdend. Maar als die losstaande feiten of gebeurtenissen samen neemt kan dit wel zo beschouwd worden.

14 Focus op preventie Werkgever is verplicht een preventiebeleid te voeren voor elk welzijnsdomein Ook het preventiebeleid rond de psychosociale aspecten moet steunen op de algemene preventiebeginselen De psychosociale risico’s op het werk maken deel uit van de algemene risicoanalyse

15 Preventie = Kwaliteitszorg - PDCA-cyclus
Welzijn Tijd

16 Actiemogelijkheden op individueel niveau

17 Actiemiddelen op individueel niveau Van klacht naar verzoek
Vóór 1 september 2014: ‘(in)formele klacht’ Sinds 1 september 2014 ‘(in)formele klacht’ wordt ‘verzoek’ ‘klager’ wordt ‘verzoeker’ Andere rechtstreeks betrokken partij - aangeklaagde )

18 Actiemiddelen van een personeelslid
Actiemiddelen op individueel niveau Een personeelslid met een probleem… Actiemiddelen van een personeelslid De gewone sociale verhoudingen De interne procedure Verzoek tot informele psychosociale interventie Verzoek tot formele psychosociale interventie De inspectie van het toezicht welzijn op het werk (TWW) Bemiddeling Rechtbank De strafrechtelijke procedure De burgerrechtelijke procedure intern extern

19 Focus op interne actiemiddelen Personeelslid kan zich richten tot
Actiemiddelen op individueel niveau Een personeelslid met een probleem… Focus op interne actiemiddelen Personeelslid kan zich richten tot de persoon in kwestie (collega, leidinggevende) de werkgever een lid van de hiërarchische lijn een lid van het bevoegde comité of een vakbondsafgevaardigde de vertrouwenspersoon kan een beroep doen op de interne procedure Bij de vertrouwenspersoon (VP) van de scholengroep/onderwijsinstelling Bij de preventieadviseur psychosociale aspecten (PAPA) Preventieadviseur GPD (informatieopdracht)

20 Actiemiddelen op individueel niveau Interne procedure – verzoek tot psychosociale interventie
Informeel verzoek tot psychosociale interventie Formeel verzoek tot psychosociale interventie Vertrouwenspersoon of PAPA PAPA Verzoek tot psychosociale interventie Verzoek= vraag aan de WG om maatregelen te nemen zodat een einde komt aan de schade die de verzoeker meent te ondervinden )

21 Actiemiddelen op individueel niveau Interne procedure – verzoek tot psychosociale interventie
Informeel verzoek tot psychosociale interventie Formeel verzoek tot psychosociale interventie Collectief karakter Individueel karakter Gesprekken pesten geweld OSGW PSR's Werkgever vraagt advies comité Interventie bij personeelslid of lid hiërarchische lijn Eventueel RA door PAPA Onderzoek PAPA Bemiddeling Maatregelen door werkgever Maatregelen door werkgever

22 Formeel verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter
Verzoek met collectief karakter OK Werkgever voert de collectieve maategelen uit PAPA communiceert aan de WG de risicosituatie die werd beschreven De werkgever communiceert zijn beslissing (indien CPBW, eerst advies vragen) Max 3 maanden NOK Werkgever voert de collectieve maatregelen niet uit Indien noodzakelijk, communiceren van voorlopige preventiemtg’elen KO = demande à caractère individuel Le CPAP fait alors : Écrit au travailleurs pour l’avertir Ecrit à l’employeur avec l’identifté du demandeur pour l’informer qu’on passe dans une demande à caractère individuel Schriftelijk Aan PAPA Aan Interne PA Aan CPBW of syndicale deligatie PAPA informeert de WG schriftelijk Verzoek met individueel karakter

23 Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek tot informele interventie bij VP of PAPA
verzoeker vraagt aan vertrouwenspersoon/PAPA om op een informele manier te zoeken naar een oplossing Voor alle vormen van psychosociaal leed 3 types van interventies Gesprek(ken): actief luisteren en advies geven Interventie bij de hiërarchische lijn of een andere persoon van de scholengroep/onderwijsinstelling Bemiddelingsgesprek(ken) - voorwaarde: akkoord van betrokken partijen )

24 Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek tot formele interventie bij PAPA
Wanneer? Het personeelslid wenst geen informele interventie De informele interventie leidt niet tot een oplossing Indiening verzoek alleen bij PAPA na verplicht voorafgaand gesprek Weigering of aanvaarding door PAPA Weigering: als de situatie geen psychosociale risico’s op het werk inhoudt

25 Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek tot formele interventie bij PAPA
3 soorten Verzoek met een hoofdzakelijk collectief karakter Verzoek met een hoofdzakelijk individueel karakter buiten geweld, pesterijen en OSGW Verzoek (met een hoofdzakelijk individueel karakter) voor feiten van geweld, pesterijen of OSGW op het werk  Analyse PAPA: verzoek betreft hoofdzakelijk collectieve of individuele risico’s  Verschillend behandeld )

26 Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter
PAPA bezorgt verzoek aan werkgever deelt identiteit verzoeker NIET mee aan werkgever Werkgever deelt verzoek mee aan comité en vraagt advies over wijze van behandeling verzoek gevolg dat aan verzoek gegeven wordt beslist welk gevolg hij geeft aan het verzoek kan risicoanalyse uitvoeren van specifieke arbeidsituatie )

27 Beslissing werkgever over gevolg
Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter Beslissing werkgever over gevolg Schriftelijke mededeling van gemotiveerde beslissing aan PAPA – die de verzoeker informeert Comité Termijnen Max. 3 maanden vanaf mededeling door PAPA Max. 6 maanden (ter verlengen na 3 maanden) indien risicoanalyse specifieke arbeidssituatie Werkgever voert maatregelen uit )

28 Bewarende maatregelen  Maatregelen tijdens behandeling verzoek
Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek met hoofdzakelijk collectief karakter Bewarende maatregelen  Maatregelen tijdens behandeling verzoek  Ter voorkoming van ernstige aantasting gezondheid verzoeker Op advies van PAPA (schriftelijk bezorgen aan werkgever) Werkgever voert deze uit of treft maatregelen met een gelijkwaardig beschermingsniveau )

29 Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter
PAPA Licht werkgever in over het verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter én deelt identiteit van verzoeker mee Verzoek pesten, geweld en OSGW: verzoeker is beschermd tegen represailles Onderzoekt de arbeidssituatie onpartijdig Kan personen horen en rekening houden met die informatie Verzoek pesten, geweld en agressie: getuigen zijn beschermd tegen represailles Stelt een advies op voor de werkgever met voorstellen van maatregelen- ook wanneer verzoeker niet meer werkt in onderneming Binnen de drie maanden vanaf aanvaarding verzoek (1 verlenging van max. drie maand mogelijk) Stelt bij verzoek voor pesten, geweld en OSGW indien nodig bewarende maatregelen voor Kan opgenomen worden in verklaring (ondertekend en gedateerd), staat zo letterlijk in de wet. Moet dus niet.

30 Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter
Werkgever Deelt zijn beslissing schriftelijk mee aan PAPA, de verzoeker, andere rechtstreeks betrokken perso(o)n(en)/aangeklaagde Binnen de twee maanden na het advies van de PAPA Voert de beslissing uit, neemt maatregelen Wanneer de werkgever individuele maatregelen overweegt t.a.v. een personeelslid Vooraf en schriftelijk meedelen aan dat personeelslid Termijn: binnen één maand na advies van de PAPA

31 Actiemiddelen op individueel niveau Van collectief verzoek naar individueel verzoek
wanneer? Werkgever voert geen risicoanalyse uit van een specifieke arbeidssituatie of deze werd niet uitgevoerd samen met PAPA en één van volgende situaties zich voordoet: Geen gemotiveerde beslissing werkgever binnen termijn Werkgever beslist om geen maatregelen te treffen Verzoeker meent dat de maatregelen niet aangepast zijn aan zijn situatie Akkoord van de verzoeker is steeds nodig!

32 Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek voor pesterijen, geweld en OSGW
Verzoek voor pesten, geweld en OSGW is altijd individueel Regels van individuele verzoek gelden ook hier, maar bijkomende regels zijn van toepassing

33 Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek voor pesterijen, geweld en OSGW
PAPA Brengt werkgever op de hoogte van feit dat verzoek werd ingediend, identiteit verzoeker en bescherming verzoeker Kan bewarende maatregelen voorstellen indien nodig Onderzoekt feiten onpartijdig (getuigen: bescherming) Geeft advies aan werkgever met voorstellen van maatregelen Binnen de drie maanden vanaf aanvaarding verzoek 1 verlenging van max. drie maand mogelijk mits rechtvaardiging Ook wanneer verzoeker niet meer werkt in organisatie Verdere verloop = bij verzoek met hoofdzakelijk individueel karakter buiten geweld, pesterijen en OSGW Nodig= ernst van de feiten dit vereist

34 Verplicht beroep op TWW door PAPA wanneer
Actiemiddelen op individueel niveau Verzoek voor pesterijen, geweld en OSGW Verplicht beroep op TWW door PAPA wanneer Vóór advies PAPA: werkgever geen (geschikte) bewarende maatregelen treft Na advies PAPA: werkgever geen (geschikte) maatregelen treft en één van volgende situaties doet zich voor: Er is een ernstig en onmiddellijk gevaar voor het personeelslid(schade gaat zich onmiddellijk voordoen en de eerste schade is al aanwezig) Aangeklaagde is de werkgever zelf of een lid van het leidinggevend personeel

35 Actiemiddelen op individueel niveau Bescherming tegen represailles
Wat? Arbeidsverhouding niet beëindigen Geen nadelige maatregel tijdens of na einde arbeidsverhouding Behalve om redenen vreemd aan verzoek of getuigenverklaring Niet nadelig  redelijke en proportionele maatregel om einde te maken aan feiten Wie? Een personeelslid dat een aanvaard verzoek tot psychosociale interventie voor feiten van geweld, pesterijen of OSGW op het werk indient + getuigen een rechtsvordering instelt wegens feiten van geweld, pesterijen of OSGW + getuigen

36 Actiemiddelen op collectief niveau

37 Actiemiddelen op collectief niveau
Risicoanalyse Risicoanalyse a priori Risicoanalyse van een specifieke arbeidssituatie

38 Actiemiddelen op collectief niveau Risicoanalyse a priori
Wat? Identificatie van situaties die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico’s (stress, burn-out, conflicten, geweld, pesterijen en OSGW) Evaluatie van psychosociale risico’s op basis van de 5 A’s De werkgever voert uit samen met de personeelsleden en met PAPA PAPA moet betrokken worden als intern Met externe PAPA wanneer de complexiteit van de analyse het vereist deelt resultaten risicoanalyse mee aan comité vraagt advies comité over de collectieve maatregelen die voortvloeien uit risicoanalyse a priori Opname preventiemaatregelen in GPP/JAP )

39 Actiemiddelen op collectief niveau Risicoanalyse van een specifieke arbeidssituatie
Kan aangevraagd worden door De werkgever Een lid van de hiërarchische lijn Ten minste 1/3e van de werknemersvertegenwoordigers in het comité Wanneer? Als in een specifieke arbeidssituatie een gevaar wordt vastgesteld Uitvoering samen met de personeelsleden en met PAPA PAPA moet betrokken worden als intern Met externe PAPA wanneer de complexiteit van de analyse het vereist

40 De resultaten worden anoniem meegedeeld aan werkgever Werkgever
Actiemiddelen op collectief niveau Risicoanalyse van een specifieke arbeidssituatie De resultaten worden anoniem meegedeeld aan werkgever Werkgever Treft preventiemaatregelen collectief en individueel voor zover hij impact heeft op gevaar Na advies PAPA indien betrokken bij RA Informeert verzoeker, betrokken PA’s, andere nuttige personen over De resultaten RA – anoniem De preventiemaatregelen - volledig Andere nuttige personen (bv. afdelingshoofd) )

41 Actiemiddelen op beleidsondersteunend niveau

42 Actiemiddelen op beleidsondersteunend niveau Evaluatie van het beleid
Aanpassingen aan wijzigingen die psychosociale risico’s beïnvloeden 1x per jaar Werkgever voert uit samen met PAPA PAPA moet betrokken worden als intern Met externe PAPA wanneer de complexiteit het vereist Houdt rekening met volgende elementen Verzoeken tot RA van een specifieke arbeidssituatie Verzoeken tot formele psychosociale interventie Informatie van de PA-arbeidsgeneesheer Conclusies uit incidenten bij herhaling én die voorwerp waren van een informele psychosociale interventie Feiten ten aanzien van derden (register) Gegevens jaarverslag

43 Actiemiddelen op beleidsondersteunend niveau Evaluatie van het beleid
Werkgever Licht comité in over resultaten evaluatie beleid Vraagt advies over collectieve preventiemaatregelen die hieruit voortvloeien

44 Derden zijn personen extern aan de scholengroep of onderwijsinstelling
Actiemiddelen op beleidsondersteunend niveau Register van feiten door derden Derden zijn personen extern aan de scholengroep of onderwijsinstelling Verplicht De werkgever moet hiermee rekening houden in de risicoanalyse Register bevat Beschrijving van feiten van geweld, pesterijen of OSGW Data van de feiten Identiteit van het personeelslid die feiten meemaakte (mits zijn/haar akkoord) Bijzondere aandacht voor personeelsleden tijdens het werk in contact komen met andere personen op de arbeidsplaats (externen/derden) omdat deze een belangrijke oorzaak kan zijn van emotionele belasting

45 Actiemiddelen op beleidsondersteunend niveau Register van feiten door derden
Toegang Werkgever Vertrouwenspersoon PAPA PA belast met de leiding van IDPBW TWW Bewaring Vertrouwenspersoon (VP) of PAPA PA belast met de leiding van IDPBW (indien PAPA extern is en er geen VP is) Verklaringen gedurende 5 jaar bewaard

46 Betrokken partijen Rollen en verantwoordelijkheden

47 Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Overzicht
Werkgever Personeelslid en HL Comité PAPA VP PA veiligheid PA arbeids-geneesheer

48 Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Werkgever t. a. v
Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Werkgever t.a.v. personeelslid en HL Werkgever neemt maatregelen zodat personeelsleden en leden van hiërarchische lijn (HL) beschikken over alle nuttige info over Resultaten van de RA a priori Resultaten van de evaluatie preventiebeleid De toe te passen preventiemaatregelen Werkgever zorgt voor nodige opleiding m.b.t. preventiemaatregelen, procedures, rechten en plichten (bv. Meewerken aan een positief arbeidsklimaat, zich onthouden van grensoverschrijdend gedrag)

49 Werkgever deelt resultaten mee aan comité
Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Werkgever t.a.v. comité Werkgever deelt resultaten mee aan comité RA a priori (anoniem en collectief) Evaluatie van het preventiebeleid én vraagt advies over collectieve preventiemaatregelen die daaruit voortvloeien Werkgever stelt comité in kennis van RA van een specifieke arbeidssituatie

50 Opsporen van moeilijkheden van psychosociale aard via indicatoren
Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Hiërarchische lijn Opsporen van moeilijkheden van psychosociale aard via indicatoren Bv. ziekte, verloop, informatie van personeelsleden … Waken over de tijdige aanpak van moeilijkheden van psychosociale aard (≠ zelf oplossen) Bv. aanvragen risicoanalyse van specifieke arbeidssituatie bij PAPA indien nodig

51 Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Vertrouwenspersoon
Bevoegdheid voor alle psychosociale risico’s maar enkel voor het informele luik – geen formele verzoeken Niet verplicht Onverenigbaarheden Geen werkgevers- werknemersvertegenwoordiger in ondernemingsraad of comité Geen lid van de vakbondsafvaardiging, geen kandidaten voor de verkiezingen van de personeelsafgevaardigden Niet behoren tot het leidinggevend personeel Geen PA-arbeidsgeneesheer De kandidaten voor de verkiezingen van de personeelsafgevaardigden;

52 Aanstelling door het bevoegde comité Verwijdering uit functie
Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Vertrouwenspersoon Aanstelling Op vraag van de werkgever Op vraag van alle werknemersvertegenwoordigers in het comité Aanstelling door het bevoegde comité Verwijdering uit functie Op initiatief werkgever (mits voorafgaand akkoord alle leden van werknemersvertegenwoordigers in comité) Op vraag van alle werknemersvertegenwoordigers in comité (akkoord van WG blijft nodig) Verwijdering uit functie: vroeger enkel op initiatief van de WG (mits voorafgaand akkoord van alle leden van vertegenwoordigers van de WN’rs binnen comité)

53 Opleiding van 5 dagen (binnen 2 jaar na aanstelling)
Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Vertrouwenspersoon Opleiding van 5 dagen (binnen 2 jaar na aanstelling) Uitzondering: zij die al aangesteld zijn als VP en al opleiding gevolgd hebben Jaarlijkse supervisie ter verbetering van kennis en vaardigheden Verplicht Netwerk VP GO! Overlegt regelmatig met de PAPA Uitnodiging op comité wanneer preventie van psychosociale risico’s op agenda staat

54 Rechten vertrouwenspersoon
Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Vertrouwenspersoon Rechten vertrouwenspersoon Vroegere situatie + Beroep doen op PAPA Verzoek heeft betrekking op werkgever zelf of lid hiërarchische lijn Interventie kan zijn autonomie in gedrang brengen Interventie kan hem nadeel berokkenen Opleiding verstrengt en gespecifieerd in bijlage KB 10 april 2014

55 Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Vertrouwenspersoon
Als geen expliciete aanduiding van vertrouwenspersoon worden opdrachten vervuld door Preventieadviseur psychosociale aspecten Preventieadviseur van de interne dienst (GPD GO!) behalve als Werkgever zelf de functie van preventieadviseur uitoefent = organisatie met minder dan 20 personeelsleden Betrokkene dit weigert Het comité dit weigert = informatie verstrekken over mogelijke interventies

56 Bevoegdheid voor alle psychosociale risico’s
Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Preventieadviseur psychosociale aspecten Bevoegdheid voor alle psychosociale risico’s Bijkomende onverenigbaarheid : Geen lid zijn van het leidinggevend personeel Individueel dossier Ter beschikking van TWW Ter beschikking van OM op voorwaarde dat voor verklaringen toestemming is van gehoorde persoon

57 Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Preventieadviseur psychosociale aspecten
Noodzakelijke info uitwisselen met PA-arbeidsgeneesheer met het oog op geschikte maatregelen voor personeelslid (mits akkoord) Overleg met VP voor vervullen opdrachten (info betreffende interventies) Anonieme gegevens aan PA interne dienst voor jaarverslag

58 Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden Arbeidsgeneesheer
1 x per jaar aan werkgever en PAPA elementen meedelen als gevolg van gezondheidstoezicht die nuttig zijn voor evaluatie van preventiebeleid aantasting van de gezondheid personeelslid Personeelslid informeren over mogelijkheid van interventie door PAPA of vertrouwenspersonen Mits akkoord van personeelslid Kan zelf PAPA informeren Overleg met PAPA over mogelijkheid van ander werk of aanpassing van de werkpost indien nodig ingevolge psychosociale risico’s Kan advies van PAPA ontvangen

59 Betrokken partijen – rollen en verantwoordelijkheden PA interne dienst PBW (GPD GO!)
Deelname aan de analyse van de oorzaken van psychosociale risico’s Kennis nemen van en advies verlenen over de elementen van de 5 A’s die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico’s (werkgever informeert over wijzigingen) Uitoefening informatieopdracht VP Onderzoek van EAO: rekening houden met oorzaken van psychosociale aard!!

60 Concrete preventie

61 Concrete preventie Primaire maatregelen om PSR te voorkomen
Aanduiden psychosociale preventieadviseur en vertrouwensperso(o)n(en) Informeren en vorming van de hiërarchische lijn opmaken van een engagementsverklaring Wat moet in het arbeidsreglement (AR) staan? Coördinaten van de PAPA Coördinaten van de vertrouwenspersonen Procedures die van toepassing zijn (interne procedure) De centrale diensten GO! reiken een model aan Informatie en vorming van de personeelsleden (vb coö van PAPA en VP uithangen in refter) Risicoanalyse uitvoeren Register voor feiten met derden

62 Concrete preventie secundaire maatregelen om PSR te voorkomen
Maatregelen om de schade die kan ontstaan zijn door psychosociale risico’s te beperken. De maatregelen gelden om conflicten, gedrag en/of situaties die leiden tot psychosociale risico’s te doen stoppen interne procedures actualiseren interne procedures kenbaar maken aan de personeelsleden Zorgen voor snel en onpartijdige interventie/behandeling Onthaal, hulp en vereiste ondersteuning van de vermeende slachtoffers /verzoekers (vertrouwenspersoon)

63 Concrete preventie tertiaire maatregelen om PSR te voorkomen
Maatregelen om de schade die door psychosociale risico’s is ontstaan te herstellen Voorzien van adequate psychologische ondersteuning Voorzien van re-integratieprocedure (cfr personeelsbeleid)

64 Concrete preventie Psychosociale risicofactoren – de 5 A’s
Psychosociale risico’s evalueren volgens de 5 A’s Arbeidsrelaties Arbeidsvoorwaarden Arbeidsinhoud Arbeidsorganisatie Arbeidsomstandigheden

65 Risicofactoren voor het psychosociaal welzijn – 5 A’s
Arbeidsrelaties Negatieve invloed Inefficiënte manier van leidinggeven, te weinig medezeggenschap Verstoorde onderlinge relaties op het werk Onvoldoende sociale ondersteuning op het werk Ongewenste intimiteiten, pesten, discriminatie … Mogelijke verbeteracties Procedures en gedragscodes rond OGG, discriminatie, alcohol- en ander drugsmisbruik Voldoende inspraak en overleg Communicatie Aandacht voor werksfeer en onderlinge relaties

66 Risicofactoren voor het psychosociaal welzijn – 5 A’s
Arbeidsvoorwaarden Negatieve invloed Werk- en rusttijdregeling Overwerk Verloning Weinig loopbaanmogelijkheden Werkonzekerheid, precaire contractvormen … Mogelijke verbeteracties Een goede selectie- en aanwervingsprocedure Verpozingruimte

67 Risicofactoren voor het psychosociaal welzijn – 5 A’s
Arbeidsinhoud Negatieve invloed Teveel werk, te hoog werktempo Te moeilijk werk, te veel verantwoordelijkheid Te eenvoudig werk of te weinig werk, verveling Onduidelijke, tegenstrijdige taakeisen … Mogelijke verbeteracties Duidelijke taakeisen, functieomschrijving en planning Duidelijke en evenwichtige bijkomende opdrachten Aangepaste opvolging van personeelsleden zowel functioneel als relationeel Opleiding

68 Risicofactoren voor het psychosociaal welzijn – 5 A’s
Arbeidsomstandigheden Negatieve invloed Chemische stoffen, straling, besmettingsgevaar, lawaai, verlichting, temperatuur, ventilatie en luchtvochtigheid Gevaarlijke situaties, zwaar werk, onvoldoende hygiëne Ontbreken van hulpmiddelen en/of van persoonlijke beschermingsmiddelen Werkhouding … Mogelijke verbeteracties Gezonde, hygiënische en veilige werkomgeving creëren Ergonomische hulpmiddelen, CBM’s en PBM’s Beperking van chemische stoffen, straling, lawaai, …

69 Risicofactoren voor het psychosociaal welzijn – 5 A’s
Arbeidsorganisatie Negatieve invloed Structuur organisatie – organogram Herstructureringen Personeelsbezetting Inspraak – beslissingsbevoegdheid Informatie en werkoverleg … Mogelijke verbeteracties Zichtbaarheid verhogen Communicatie! Ook al is het een slecht nieuws boodschap Personeelsvergaderingen om plannen en beslissingen toe te lichten Onthaalbeleid

70 Bijkomende informatie

71 Bijkomende informatie
Overzicht van veranderingen Overzicht nieuwe wetgeving

72 Bedankt voor uw aandacht!