AOS docentonderzoek bijeenkomst 7

Presentatie over: "AOS docentonderzoek bijeenkomst 7"— Transcript van de presentatie:

1 AOS docentonderzoek bijeenkomst 7
Dataverzameling: instrumenten, ontwerp

2

3 Data verzamelen Gericht: moet bijdragen aan beantwoorden onderzoeksvraag. Instrumenten: middelen die je helpen om op eenduidige wijze data te verzamelen Bestaande instrumenten of zelf instrument maken

4 Instrumenten Tekstbronnen bestuderen Observeren Bevragen Het interview
De vragenlijst Toets Bezoeken

5 Tekstbronnen bestuderen
Kijkkader met concreet omschreven kijkpunten (vragend of stellend geformuleerd). Bijv: lesmateriaal bestuderen op multiculturaliteit. Kijkpunten: in hoeverre komt voor: - personen van niet-Nederlandse komaf; - situaties buiten Nederland; - situaties waarin interculturele communicatie plaatsvindt…

6 Instrumenten Tekstbronnen bestuderen Observeren Bevragen Het interview
De vragenlijst Toets Bezoeken

7 Observeren (1) Doelgericht kijken naar situaties in de onderwijspraktijk Opbrengst: inzicht in wat er daadwerkelijk gebeurt in de praktijk Nadeel: tijdsintensief; objectviteit? Onderzoeksvraag (waarom je observeert) is leidend voor wat, wie en op welke manier

8 Observeren (2) Eenmalig (eenmalige situatie) Vaker
(verschillende tijdstippen, situaties, verloop over tijd) Participerend (validiteit +; objectiviteit -) Niet-participerend (validiteit -; objectiviteit +) Direct (directe registratie) Indirect (opname maken) Gestructureerd (concrete aspecten turven) Minder/Niet gestructureerd (beschrijving maken)

9 Observatie-instrumenten
Minder gestructureerd: - observatieschema met observatiedoel en observatiepunten. Gestructureerd: observatiecategorieën en punten: Of iets voorkomt: per tijdseenheid registreren; Hoe vaak iets voorkomt: elke keer dat gedrag voorkomt turven; Hoe lang iets duurt: gedrag + duur ervan; In welke mate of hoe intens iets voorkomt: beoordelingsschalen (betrouwbaarheid en objectiviteit -).

10 Observatieverslag Doel aangeven Observatiepunten aangeven
Geef informatie over plaats, datum, tijd, situatie Beschrijf waarneembaar gedrag Vermijd interpretaties en waarderingen Beschrijf wat vooraf gaat aan gedrag en wat erop volgt (stimuluscondities).

11 Opdrachten Opdracht 4 op pagina 221
Een minder gestructureerd observatieverslag

12 Instrumenten Tekstbronnen bestuderen Observeren Bevragen Toets
Het interview De vragenlijst Toets Bezoeken

13 Bevragen (1) Vragenlijsten, interviews. Aandachtspunten:
Begrippen en aanduidingen (veel, goed) kunnen verschillend geïnterpreteerd worden Mogelijke invloed van aanwezige personen, plaats, tijdstip, context van het onderzoek Vraagstelling; niet suggestief! Non-verbale communicatie; lichaamshouding

14 Bevragen (2) Onderzoeksvraag (waarom je bevraagt) is leidend voor wat, wie en op welke manier Wat: onderwerp in kaart brengen; gevoelens, meningen bevragen; ideeën, adviezen; kennis. Wie: leerlingen, leraren, directie, ouders… Allemaal of steekproef: - Reputatiemethode (specialist; evt. sneeuwbalsysteem) - Aspectenmethode (per aspect een vertegenwoordiger) - Steekproeftrekking (toeval: representatief beeld).

15 Bevragen (3) Op welke wijze: - Eenmalig of vaker
Minder tot zeer gestructureerd (voordeel voor analyse; nadeel: gegevens missen) Mondeling: individueel (gevoelig thema, geen beïnvloeding) of groepsinterviews (reacties op elkaar, verschillende perspectieven) Schriftelijk: vragenlijst/enquête (voordeel: tijd; nadeel: verschillende interpretaties, niet doorvragen)

16 Een voorbeeld ter analyse
Bekijk de vragenlijst en bepaal wat de hoofdvraag van het onderzoek zou kunnen zijn. Zou je deze vragenlijst afnemen met een interview of een enquête? Op welke punten behoeft de vragenlijst verbetering?

17 Instrumenten Tekstbronnen bestuderen Observeren Bevragen Het interview
De vragenlijst Toets Bezoeken

18 Soorten interviews Informatie verzamelend Journalistiek
Onderzoekinterviews Selectie Determineren Inhuren van mensen Overtuigend interview Verkopen van producten Verkopen van diensten Probleemoplossend Counseling Therapeutisch Bron: Radboud Unviersiteit Nijmegen. (2005) Onderzoeksmethoden: Interviewen. Geraadpleegd op:

19 http://www. universiteitvannederland

20 Het interview (1) Interviewleidraad (stappenplan) met:
Doel, manier van vastleggen, afspraken met respondenten (anonimiteit, terugkoppeling); Opbouw: welke onderwerpen/thema’s in welke volgorde. Logische ordening: van algemeen naar specifiek (trechterstructuur) of andersom. Inleiding (kennismaking), kern, slot (dank).

21 Het interview (2) Soorten interviewvragen
Inleidend (kun je me iets vertellen over….) Vervolg (inzoomen; meer informatie krijgen) Verdiepend (kun je nog iets meer daarover vertellen) Specificerend (concreter maken) Direct (thema direct bevragen) Indirect (hoe denk je dat de leerlingen dit zien…) Structurerend (iets afsluiten, met nieuw thema beginnen) Interpreterend (klopt het dat…; bedoelde je dat …)

22 Instrumenten Tekstbronnen bestuderen Observeren Bevragen Het interview
De vragenlijst Toets Bezoeken

23 Vragenlijst (1) Al bestaande vragenlijst of eigen vragenlijst opstellen. Opbouw Informatie vooraf (doel, anonimiteit…) Instructie over hoe in te vullen; antwoordmogelijkheden (1 of meerdere antwoorden) Niet te lang (dan minder nauwkeurig ingevuld) Pilot: uitproberen bij enkele respondenten.

24 Vragenlijst (2) De vragen Blokken van vragen die bij elkaar horen
Van algemeen naar specifiek (trechter) Antwoordmogelijkheid: weet ik niet, niet van toepassing, geen mening Filtervragen (overslaan indien niet van toepassing) Eenduidig en helder formuleren (enkelvoudige vragen, heldere zinsbouw, vermijd moeilijke woorden; geen dubbele ontkenningen)

25 Vragenlijst (3) Vraagtypen:
Open vragen: diverse antwoorden; moeilijker te analyseren Gesloten vragen: Enkelekeuzevragen (1 mogelijkheid kiezen) Meerderekeuzevragen (meerdere mogelijkheden kiezen; uitputtend of: anders, namelijk……) Vragen met getal als antwoord (vergelijkbaarheid) Schaalvragen: stelling op schaal zetten Rangordevragen: antwoorden in volgorde zetten

26 Opdracht Een docentonderzoeker doet onderzoek naar differentiëren op basis van leerstijl in de biologieles. Hiervoor heeft ze een eerste versie van een vragenlijst gemaakt. Ga in tweetallen na hoe je deze vragenlijst nog zou kunnen verbeteren. Opdracht in Dropbox.

27 Qualtrics Software voor online enquêtes
Beschikbaar gesteld door Tilburg University Qualtrics

28 Instrumenten Tekstbronnen bestuderen Observeren Bevragen Het interview
De vragenlijst Toets Bezoeken

29 Toets Kennis of vaardigheden Onderzoeksvraag: Zijn leerdoelen gehaald?
ontwikkeling; leervorderingen; leereffect van een aanpak. Methodegebonden of onafhankelijke toetsen. Zelf toets maken: doel vaststellen; inhoud erop afstemmen; nauwkeurig formuleren (kort, zakelijk); voldoende opdrachten, tijd. Vraagvormen: open (mondeling; essay; opdrachten; van tevoren beoordelingscriteria opstellen) gesloten (ja/nee; meerkeuze; matching).

30 Instrumenten Tekstbronnen bestuderen Observeren Bevragen Het interview
De vragenlijst Toets Bezoeken

31 Bezoeken Doel van bezoek (welke deelvraag)
Plannen: wanneer, wie, wat, hoe (bestuderen, observeren, bevragen) Contact leggen en afspraken maken (bijv over wat er met resultaten gebeurt; anonimiteit) Verslaglegging: kort na je bezoek (vers); geef context van school/instelling

32 Stappenplan voor instrument: voorbeeld enquête
Doel Kernbegrip Deelaspecten Kijkpunten Observatiepunten Vragen/stellingen Vaststellen van waardering groepswerk door leerlingen Organisatie van samenwerking Samenstelling van groepen Ik zit in een fijne groep. Verdeling van taken Ik moet veel meer doen dan anderen in deze groep. Opbrengst van samenwerking Kennis delen Samen weten we meer dan elk alleen. Ieders expertise gebruiken We kunnen in deze groep van elkaar leren. …

33 Stappenplan voor het maken van een instrument
Uitgangspunt: doel van het instrument Lijst met kernbegrippen Opsplitsing van kernbegrippen in deelaspecten Omzetten van kernbegrippen en deelaspecten in kijkpunten, observatiepunten, vragen/stellingen. Keuze van de kijkpunten/observatiepunten/vragen die het beste passen bij het doel Ordening aanbrengen. Voorleggen aan anderen en pilot.

34 Aan de slag Doel Kernbegrip Deelaspecten Kijkpunten Observatiepunten
Vragen/stellingen doel Kernbegrip 1 Deelaspect 1.1 Deelaspect 1.2 Kernbegrip 2 Deelaspect 2.1 Deelaspect 2.2 Deelaspect 2.3