Omgevingswaarden in de Omgevingswet

Presentatie over: "Omgevingswaarden in de Omgevingswet"— Transcript van de presentatie:

1 Omgevingswaarden in de Omgevingswet
ACELS/Centrum voor Milieurecht Omgevingswaarden in de Omgevingswet Prof. mr. N.S.J. Koeman, Raad van State/ ACELS

2 Doel van omgevingswaarden
Omgevingswaarden ( van Rijk, provincie of gemeente) worden geregeld in afd. 2.2 Omgevingswaarden worden vastgesteld met het oog op gewenste staat of kwaliteit toelaatbare belasting/concentratie/depositie van/in de fysieke leefomgeving Zie art. 2.4 Ow 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

3 Aard, termijn en locaties
Aard: het kan gaan om resultaatsverplichting, inspanningsverplichting of iets anders (wellicht iets als oriëntatiewaarde, alarmwaarde ?) Termijn: wanneer moet aan verplichting voldaan worden Locaties: waarop is de omgevingswaarde van toepassing (zie art. 2.5 Ow) 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

4 Waar vastleggen? Omgevingswaarden kunnen worden opgenomen in :
Het gemeentelijk omgevingsplan De provinciale omgevingsverordening Algemene maatregel van bestuur 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

5 Beperking voor provincie en Rijk
Provincie en Rijk zijn bij het vaststellen van omgevingswaarden gebonden aan de grenzen van art. 2.3 lid 1 Ow, te weten: Gemeente-overstijgend of regio-overstijgend belang Nodig voor doelmatige/doeltreffende uitoefening van taken en bevoegdheden 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

6 Verhouding tussen overheden
Voor provinciale omgevingswaarden kan de gemeente geen afwijkende of aanvullende waarde vaststellen, tenzij PS anders bepalen Hetzelfde geldt voor gemeentelijke of provinciale omgevingswaarden over onderwerpen waarvoor bij amvb door het Rijk omgevingswaarden zijn vastgesteld 13 december 2013 Studiedag ACELS 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

7 Verplichte omgevingswaarden
Voor het Rijk gelden verplichte omgevingswaarden, deels ontleend aan EU-verplichtingen Voor provincie gelden verplichte omgevingswaarden voor watersystemen Voor gemeenten gelden geen verplichte omgevingswaarden 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

8 Tot wie gericht ? Omgevingswaarden zijn primair gericht tot de overheid en werken niet rechtstreeks door naar besluiten Door instructieregels kunnen bevoegde gezagen verplicht worden een omgevingswaarde op een bepaalde wijze te betrekken bij een besluit ( zie hierna ) 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

9 Juridische gevolgen van omgevingswaarden
Verplicht programma bij ( dreigende) overschrijding van omgevingswaarde Monitoringsplicht ( onder meer om vast te stellen of sprake is van (dreigende) overschrijding 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

10 Omgevingswaarden en programmatische aanpak
Bij omgevingsplan, provinciale verordening of amvb kunnen programma’s worden aangewezen die betrekking hebben op omgevingswaarden Programma geeft aan welke gebruiksruimte er is voor activiteiten, gelet op omgevingswaarde en maatregelen Programma regelt ook mogelijke koppeling met taken en bevoegdheden 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

11 Omgevingswaarden en instructieregels
Instructieregels van provincie en Rijk worden gegeven ‘als dat nodig is om te voldoen aan vastgestelde omgevingswaarden’ of voor het bereiken van andere doelstellingen voor de fysieke leefomgeving 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

12 Het belang van omgevingswaarden
Omgevingswaarden zijn dus van groot belang omdat zij de grondslag/randvoorwaarde vormen voor het omgevingsbeleid Omgevingswaarden zijn mede de basis voor de instructieregels van provincie en Rijk in de richting van de gemeenten Omgevingswaarden bepalen de doelstelling van programma’s en zijn daarom de contramal van de te treffen maatregelen 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

13 Bandbreedte, afwijking, saldering en compensatie
Ow geeft geen antwoord op de vraag welke bandbreedtes zullen gelden, wanneer afgeweken, gesaldeerd of gecompenseerd kan worden Amvb, verordening of omgevingsplan kunnen daarvoor een regeling treffen 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

14 Rechtsbescherming m.b.t. omgevingswaarden I
Locatiespecifieke omgevingswaarden in gemeentelijk omgevingsplan zijn waarschijnlijk vatbaar voor beroep bij de bestuursrechter Voor het overige zijn omgevingswaarden waarschijnlijk niet aan te merken als Awb-besluiten waar beroep tegen open staat Exceptieve toetsing door bestuursrechter soms mogelijk Overigens resteert de civiele rechter 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

15 Rechtsbescherming m.b.t. omgevingswaarden II
Toepassing van afwijkings-, salderings- of compensatiemogelijkheden door het bevoegd gezag ( bijv. bij vergunningverlening ) is toetsbaar voor de bestuursrechter Dat geldt ook voor de vraag of in een concreet geval een omgevingswaarde wordt overschreden ( meten en rekenen ) 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

16 Geen materiële normstelling in de Omgevingswet I
Gelet op het belang van de omgevingswaarden en de beperkte rechtsbescherming valt te betreuren dat de Ow geen materiële normstelling kent De wens tot bestuurlijke afwegingsruimte vergroot het risico dat in amvb, verordening of plan voor te ruime bandbreedtes of afwijkingsmogelijkheden wordt gekozen 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden

17 Geen materiële normstelling in de Omgevingswet II
Dat klemt te meer, nu de Ow ook geen materiële normen kent met betrekking tot toetsingskaders voor vergunningverlening De kans bestaat dus dat de uitkomst van besluitvorming minder voorspelbaar wordt en een groter beroep op de rechter wordt gedaan Dat zal de rechtszekerheid niet ten goede komen 13 december 2013 De omgevingswet: van kwaliteitseisen naar omgevingswaarden