Introductie in het recht

Presentatie over: "Introductie in het recht"— Transcript van de presentatie:

1 Introductie in het recht
mr. A.J. Wierenga

2 Introductie in het recht
Hoofdstuk 1 Recht in het algemeen Programma Actualiteiten Rechtsbronnen Rechtsgebieden Indelingen

3 Wortels in de maatschappij
Acties bij distributiecentra Albert Heijn Arbeidsovereenkomst Project X - Haren Handhaven openbare orde Bestuurlijke verantwoordelijkheid Vervolging daders Schadevergoedingen Noord-Korea Soevereiniteit - Veiligheidsraad Non-proliferatieverdrag 1968

4 Bronnen van recht Internationale rechtsregels Wet
Ongeschreven rechtsregels Beleidsregels Rechtsbeginselen Rechtspraak De facto

5 Internationaal recht Geschreven recht Ongeschreven recht Verdrag
Handvest VN Veiligheidsraad EU-verdrag Rechten van de mens (EVRM) Besluiten volkenrechtelijke organisaties EU-besluiten Verordeningen Richtlijnen Ongeschreven recht Gewoonterecht

6 Wet Grondwet Wetten Andere regelgeving Grondrechten Staatsinrichting
Koning(in) Wetten Vb. Wet studiefinanciering 2000 Andere regelgeving APV / afvalstoffenverordening

7 Rechtspraak Vage normen Art. 6:162 BW: onrechtmatige daad
Zorgvuldigheidsnormen Vb. Gevaarzetting Kelderluik-arrest Waarschijnlijkheid dat gevaar niet wordt onderkend Bezwaarlijkheid van veiligheidsmaatregelen Ernst gevolgen Waarschijnlijkheid van ongeval Rechtseconomen: Kp < Os x Ws Kp = kosten preventie Os = omvang schade Ws = waarschijnlijkheid schade Tetraplegie - 2e cervicale wervel

8 Ongeschreven recht Gewoonte Bezwaar: rechtsonzekerheid Staatsrecht
Vertrouwensregel Internationaal recht UNCLOS United Nations Convention on the Law of the Sea

9 Beleidsregels Bevoegdheid bestuursorgaan Vb: Tabakswet
Minister kan boete opleggen ‘Kan’ Cafébaas waarschuwt niet Cafébaas faciliteert

10 Rechtstelsel compleet?
Zaak Riggs – Palmer Rechtsbeginsel Generalisatie van in andere rechtsregels geformuleerde voorschriften Niemand mag beter worden van onrecht Regels van moraal en fatsoen Niet: algemeen (onpersoonlijk) afkomstig van bevoegd gezag Coërcitief Hoge Raad Goudse Bouwmeester-arrest Geen onverschuldigde betaling (verbintenis uit de wet)

11 Rechtsstelsel Geen richting? Oplossingen moeten passen in het systeem
Recht van spreken Motiveringsplicht controleerbaar

12 Functies van het recht Conflict-mijdend: ordening Conflict-oplossend:
Materieel recht Geboden en verboden H.L.A. Hart: overlevingskansen vergrotend Conflict-oplossend: Formeel recht of procesrecht Hoe haal je jouw recht? Herbert Lionel Adolphus Hart – Engelse rechtsfilosoof 20e eeuw.

13 Materieel en formeel recht
Ge- en verboden Procesrecht Burgerlijk Wetboek (BW) Wetboek van Strafrecht (Sr) Algemene wet bestuursrecht Wetboek van Rechtsvordering (Rv) Strafvordering (Sv) Algemene wet bestuursrecht

14 Stufenbau Internationaal recht Grondwet Formele wet Amvb (regering)
Ministeriële regeling Decentrale regelgeving Provinciale verordening Gemeentelijk verordening Etc. Internationaal recht

15 Hiërarchisch ordening
Hogere voor lagere regel Regels grotere gemeenschap gaan voor regels van kleinere gemeenschap Vb. Verordening Wassenaar Fotografieverbod Eikenhorst Rb Den Haag 2003 ( art. 121 Gemeentewet

16 Indeling recht Privaatrecht Publiekrecht Particuliere bevoegdheden
Niet exclusief Publiekrecht Overheidsbevoegdheden Exclusief

17 Voorbeeld privaatrecht
Buurman past op Mickey Operatie staart Conflict over kosten dierenarts

18 Uitwerking privaatrecht
Individueel belang Verhouding tussen burgers onderling en Verhouding tussen burgers en rechtspersonen NV, BV, vereniging, Ook staat, provincie, gemeente Andere benamingen Burgerlijk recht, civiel recht Handelsrecht Arbeidsrecht

19 Voorbeeld publiekrecht
Buren klagen over Napoleon Burgemeester  uitlaatverbod Exclusieve bevoegdheid

20 Uitwerking publiekrecht
Algemeen belang Overheid en haar organen Staatsrecht Overheid en haar burgers Bestuursrecht: Welke bestuursorganen welke bevoegdheden? Hoe komen besluiten tot stand?

21 Indelingen: strafrecht
Publiekrechtelijke aspecten domineren Maatschappelijk sturingsmiddel Vervolgingsmonopolie OM Opportuniteitsbeginsel: Afzien van op grond van algemeen belang Privaatrechtelijke trekken: In feite conflict tussen burgers Art. 12 Sv Wilders Voeging Woord voeren