Hoe belangrijk zijn verkiezingen? Een historische terugblik E. Gerard Lerarendag Vlaams Parlement 28 februari 2014.

Presentatie over: "Hoe belangrijk zijn verkiezingen? Een historische terugblik E. Gerard Lerarendag Vlaams Parlement 28 februari 2014."— Transcript van de presentatie:

1 Hoe belangrijk zijn verkiezingen? Een historische terugblik E. Gerard Lerarendag Vlaams Parlement 28 februari 2014

2 Hoe belangrijk zijn verkiezingen? Verkiezingen als criterium voor democratische samenlevingen Beperkte zeggingskracht van verkiezingen –Wie kiest de vertegenwoordigers? –Wie stelt de regering samen? –Welke rol speelt de verkozen assemblee na de regeringsvorming? Samenvallende verkiezingen Verkiezingen sinds 1918 in vogelvlucht Verkiezingen en regeringsvorming: enkele “historische” cases

3 Wie kiest de vertegenwoordigers? Kiezers of politieke partijen? De impact van de evenredige vertegenwoordiging en het systeem van zetelverdeling

4 Wie stelt de regering samen? Parlementair regeringssysteem Coalities in een meerpartijensysteem – impact van de evenredige vertegenwoordiging Gewone of bijzondere meerderheid (sinds 1970) Pariteit in de ministerraad (sinds 1970) Symmetrische en asymmetrische regeringen in het federale België Hoe verloopt het proces: federaal en regionaal Rechtstreekse verkiezing van de eerste minister?

5 Bijzondere meerderheid “…aangenomen met de meerderheid van de stemmen in elke taalgroep van elke Kamer, op voorwaarde dat de meerderheid van de leden van elke taalgroep aanwezig is en voor zover het totaal van de ja-stemmen in beide taalgroepen twee derden van de uitgebrachte stemmen bereikt” (art. 4 grondwet).

6 Na de verkiezingen? Regeringsmeerderheid en oppositie De rol van de regering in het wetgevend proces Verkiezingen, democratie en middenveld

7 Samenvallende verkiezingen GemeenteProvincieRegionaalFederaalEuropees 1994XX X 1995 XX 1999 XXX 2000XX 2003 X 2004 X X 2006XX 2007 X 2009 X X 2010 X 2012XX 2014 XXX

8 Verkiezingen sinds 1918 in vogelvlucht Het gewicht van de “traditionele partijen” De verhouding tussen de drie traditionele politieke families De versnippering van het partijlandschap – kartels en kiesdrempel De volatiliteit van het electoraat

9 Traditionele partijen vs. andere 1936 1971 1999

10 Traditionele partijen vs. andere 1936 1971 1999 2003

11 Versnippering van het partijlandschap

12 Grootste partij per kanton: 1919 - 1936

13 Grootste partij per kanton: 1946 - 1965

14 Grootste partij per kanton: 1991 - 1999

15 Grootste partij per kanton: 2010

16 1. Kamerverkiezingen 1919 186 zetels

17 2. Kamerverkiezingen 1936 202 zetels 187 zetels

18 3. Kamerverkiezingen 1946 202 zetels

19 4. Kamerverkiezingen 1965 212 zetels

20 5. Kamerverkiezingen 1981 212 zetels

21 6. Kamerverkiezingen 1991 212 zetels

22 7. Kamerverkiezingen 1999 150 zetels

23 8. Kamerverkiezingen 2010 150 zetels

24 Met dank aan N. Matheve en F. Verleden