De actualiteit van de Katholieke Sociale Leer Inleiding drs H.J. Kaiser Voorzitter Christelijk Sociaal Congres Burgemeester van Doetinchem.

Presentatie over: "De actualiteit van de Katholieke Sociale Leer Inleiding drs H.J. Kaiser Voorzitter Christelijk Sociaal Congres Burgemeester van Doetinchem."— Transcript van de presentatie:

1 De actualiteit van de Katholieke Sociale Leer Inleiding drs H.J. Kaiser Voorzitter Christelijk Sociaal Congres Burgemeester van Doetinchem

2 Paus Leo XIII 1891: RERUM NOVARUM

3 Katholieke Sociale Leer Wat is het wel? Gaat over katholieke visie op sociaal-economische ordening Ethisch beoordelingskader Appel op politiek en politici Voortdurend in ontwikkeling Veelheid van documenten Wat is het niet? Een politiek programma Een praktische handleiding Een dogma voor katholieke politici In beton gegoten Een document

4 Historische ontwikkelingslijn 1891 Rerum Novarum 1931 Quadragesimo Annno 1967 Populorum Progressio 1991 Centisimus Annos 2009 Caritatas in Vertitate

5 De impact van Rerum Novarum Katholieke vakbeweging Christen- democratie Katholieke emancipatie draagvlak van kerk

6 Basis kenmerken Personalisme Bonum Commune Menselijke waardigheid

7 subsidiariteitsolidariteit Grondbeginselen voor inrichting sociale, politieke en economische ordening

8 Meest succesvolle toepassing Rijnlandse sociale katholieken Marktordening als tegenwicht nazisme en communisme Sociale markt economie

9 Christen- democraten Sociaal- democraten Nederlandse verzorgingsstaat

10 Rond de eeuwwisseling Verzorgingstaat loopt vastglobaliseringRijnlands denken verdrongenAngelsaksich denken dominantPost-communistisch tijdperk

11 2008: Kapitalisme in crisis Platte ethiekSysteem te complexTurbo effect door globaliseringTurbo effect door internet

12 Antwoord van de kerk Een nieuwe sociale encykliek Ca 40 jaar na Populorum Progressio Caritas in Veritate 29 juni 2009: Petrus en Paulus

13 Kernthema’s WaarheidLiefde en gerechtigheidGemeinwohl / gemenebest

14 WaarheidTegen onverschilligheid en cynismeTegen waardenrelativisme en scepticismeTegen emotionalisering

15 liefde en gerechtigheidHeel de mensAlle mensen Vrijheid en verantwoordelijkheid

16 Een belangrijk verschil ratio gelijk heids denken burgerlijk samen leven Waar heid Liefde broeder- en zusterschap

17 Antwoord kerk op crisis nieuwe humanistische sysnthese Hoopvertrouwenrealisme

18 Relatie staat en samenleving pleidooi voor politieke participatie en res publica zorg over democratie door te grote ongelijkheid zorg over fundamentele mensenrechten door aantasting sociale zekerheid zorg over godsdienstvrijheid

19 StaatMarkt samen leving samen leving Een ongewenst model

20 wenselijk model Samenleving MarktStaat

21 Oproep tot sociale innovatie Door ontwikkeling traditionele cooperatievormen Op zoek naar een nieuw maatschappelijk middenveld

22 Visie op kapitalisme Markt en winst zijn neutrale begrippen De sociale leer is daar niet tegen Maar zij moeten gekoppeld zijn aan sociale en verdelende rechtvaardigheid. Deze gaat verder dan de rechtvaardigheid op basis van uitruil in een transactie. Er is een civilisering van de economie nodig

23 Verdere politieke thema’s sociaal - economisch concrete leefsituatie van mensen in regio’s solidariteit tussen generaties waardigheid van arbeid waardig van immigrant bestrijding van bureaucratie bestrijding van eenzaamheid interculturele verhoudingen omgaan met de schepping Natuur gebruiken als geschenk van de Schepper Energiebronnen eerlijk toegankelijk maken solidariteit tussen generaties bioethiek

24 Omgaan met technologie en nieuwe communicatiemiddelen Techniek moet altijd in dienst staan van humaniteit Toepassing moeten zin en betekenis hebben. Niet alles wat kan moet ook

25 Dialoog tussen religies en culturen Er moet altijd een balans zijn tussen ratio en religie. Zij moeten elkaar kritisch houden. Er moet vrijheid van religie zijn. Er zijn religies en culturen die anderen uitsluiten van het Gemeinwohl Er moet een gemeenschappelijke basis zijn om een dialoog te kunnen voeren Andere religies en culturen moeten dus willen meedoen aan het bonum commune

26 Samenvattend De nieuwe encycliek is uiterst actueel en indringend Het humanistisch, antropologisch perspectief maakt een open dialoog met niet-christenen mogelijk Er spreekt een urgente zorg uit over de bedreiging van het lot van armen en werklozen De platvloerse ethiek in de economie is een bedreiging voor de sociale cohesie en democratie Subsidiariteit is belangrijk is de strijd tegen bureaucratisering en vervreemdende systemen Naast economie staat ook ecologie op de sociale en politieke agenda