‘Nieuwe Politiek’ Over borrelpraat en sociologisch onderzoek Tweedaagse Sociologie 12 Oktober 2008 Roderick Sluiter.

Presentatie over: "‘Nieuwe Politiek’ Over borrelpraat en sociologisch onderzoek Tweedaagse Sociologie 12 Oktober 2008 Roderick Sluiter."— Transcript van de presentatie:

1 ‘Nieuwe Politiek’ Over borrelpraat en sociologisch onderzoek Tweedaagse Sociologie 12 Oktober 2008 Roderick Sluiter

2 ‘Nieuwe Politiek’ -Introductie ‘Nieuwe Politiek’ -Nieuwe politiek en borrelpraat -Toetsing van de borrelpraat Wat gaan we doen?

3 ‘Nieuwe Politiek’ De Opkomst van Pim Fortuyn http://player.nos.nl/index.php/media/play/tcmid/tcm:5-414456/

4 ‘Nieuwe Politiek’ 199820022003 PvdA29,015,127,3 VVD24,715,417,9 CDA18,427,928,6 D’669,05,14,1 GroenLinks7,37,05,1 SP3,55,96,3 SGP1,81,71,6 ChristenUnie3,32,52,1 LN01,60,4 LPF017,05,7 Verkiezingsuitslag 1998-2003 (% van de geldige stemmen)

5 ‘Nieuwe Politiek’ De ‘Nieuwe Politiek’ na Fortuyn http://player.nos.nl/index.php/media/play/tcmid/tcm:5-383716/

6 ‘Nieuwe Politiek’ 20032006vandaag PvdA27,321,214,5 VVD17,914,710,6 CDA28,626,524,3 D’664,12,06,3 GroenLinks5,14,66,9 SP6,316,612,8 SGP1,6 1,7 ChristenUnie2,14,05,0 PVV-5,910,3 Fortuyn5,7 (als LPF)0,2? Verdonk--5,1 Verkiezingsuitslag 2003-heden (% van de geldige stemmen)

7 ‘Nieuwe Politiek’ “Pim Fortuyn heeft maar mooi al die niet-stemmers weer naar de stembus gekregen!” “De ‘Nieuwe Politiek’ profiteert van de ontevredenheid met de regering en het gebrek aan vertrouwen in de politiek” “De ‘Nieuwe Politiek’ trekt veel kiezers met zijn ferme woorden over buitenlanders” Klopt dit eigenlijk wel?? Veelgehoorde uitspraken (Borrelpraat)

8 ‘Nieuwe Politiek’ “Pim Fortuyn heeft maar mooi al die niet-stemmers weer naar de stembus gekregen!” - Was de verkiezingsopkomst in ons land wel zo laag? - Hoeveel niet-stemmers heeft Pim Fortuyn weer naar de stembus gekregen? - In welke mate wijken niet-stemmers af van LPF-kiezers? Veelgehoorde uitspraken (Borrelpraat)

9 ‘Nieuwe Politiek’ Australië96Spanje71 België91Frankrijk68 Luxemburg87Ierland66 Denemarken87Finland65 IJsland84Japan63 Duitsland82Canada63 Zweden81Israël62 Italië81Groot-Brittannië60 Nederland79Portugal51 Noorwegen75Verenigde Staten50 Griekenland75Zwitserland43 Oostenrijk74 Opkomst bij nationale verkiezingen in 23 landen rond 2000

10 ‘Nieuwe Politiek’ Verkiezingsopkomst NL: 1965-2006

11 ‘Nieuwe Politiek’ Waar komt de LPF-stemmer in 2002 vandaan?

12 ‘Nieuwe Politiek’ Niet- stemmers LPF- kiezers Kiezers overige partijen Totaal Geïnteresseerd in politiek 35647163 Over sommige beslissingen moeten kiezers stemmen 85928284 Onderneemt niets als Tweede Kamer onrechtvaardige wet aanneemt 48283738 Niet-stemmers en LPF-kiezers vergeleken (december 2002)

13 ‘Nieuwe Politiek’ Is de verkiezingsopkomst in ons land eigenlijk wel zo laag? Hoeveel niet-stemmers heeft Pim Fortuyn weer naar de stembus gekregen? In welke mate wijken niet-stemmers af van LPF-kiezers? Niet-stemmers en LPF-stemmers

14 ‘Nieuwe Politiek’ Is de verkiezingsopkomst in ons land eigenlijk wel zo laag? Dat valt wel mee. Hoeveel niet-stemmers heeft Pim Fortuyn weer naar de stembus gekregen? Fortuyn heeft meer stemmen bij andere partijen weggehaald dan bij de niet-stemmers. De opkomst was in 2002 maar 6% hoger dan in 1998, en even hoog als in 1994. Slechts 26% van de LPF-stemmers geldt als niet-stemmer. In welke mate wijken niet-stemmers af van LPF-kiezers? Behoorlijk: LPF-kiezers zijn meer geïnteresseerd in politiek, vaker voorstander van politieke inspraak en meer actiebereid. Niet-stemmers en LPF-stemmers

15 ‘Nieuwe Politiek’ “De ‘Nieuwe Politiek’ profiteert van de ontevredenheid met de regering en het gebrek aan vertrouwen in de politiek” - Is er eigenlijk wel ontevredenheid en gebrek aan vertrouwen in de politiek? - Hoe zit dat in andere landen? Veelgehoorde uitspraken (Borrelpraat)

16 ‘Nieuwe Politiek’

17 NJ 1997 NJ 1999 VJ 2001 NJ 2001 VJ 2002 VJ 2003 NJ 2003 VJ 2004 NJ 2004 De TK6665 716153434550 De regering686664736445384038 Pol. Partijen41 3436373428 35 Vertrouwen in instituties, 1997-2004 (% Heeft ‘eerder wel’ dan ‘eerder geen’ vertrouwen)

18 ‘Nieuwe Politiek’ NLGBDEBEFRIT (Nationale) parlement 663746443736 (Nationale) regering 643443423532 Overheidsins tellingen 54495150 30 Politieke partijen 341618 1213 Vertrouwen in instituties, 2001

19 ‘Nieuwe Politiek’

20 19731977198119851989199319972000 Nederland5970625874697169 Groot- Brittannië4461535461517264 Denemarken456871 70817975 West-Duitsland438175 79575066 België6764435563513061 Frankrijk4750614857434963 Italië2712202527123235 Tevredenheid met de democratie

21 ‘Nieuwe Politiek’

22 Was er eigenlijk wel ontevredenheid met de regering en gebrek aan vertrouwen in de politiek? En: Hoe zit dat in andere landen? Ontevreden burgers?

23 ‘Nieuwe Politiek’ Was er eigenlijk wel ontevredenheid met de regering en gebrek aan vertrouwen in de politiek? Een ruime meerderheid was voor de opkomst van de ‘Nieuwe Politiek’ tevreden. Na 2000 nam de ontevredenheid toe. Sinds 2006 lijkt de tevredenheid weer op het oude peil te zijn. De PVV van Wilders weet wel de ontevreden mensen naar zich toe te trekken En: Hoe zit dat in andere landen? Het vertrouwen in het parlement, de regering, de overheid en in de politieke partijen is in Nederland groter dan in andere landen. Ook tevredenheid met democratie is groter dan in andere landen. Ontevreden burgers?

24 ‘Nieuwe Politiek’ “De ‘Nieuwe Politiek’ trekt veel kiezers (met name arbeiders) met ferme woorden over buitenlanders” - Is de opinie over buitenlanders eigenlijk wel veranderd? -Trekt de ‘Nieuwe Politiek’ veel kiezers met zijn ferme woorden over buitenlanders? Veelgehoorde uitspraken (Borrelpraat)

25 ‘Nieuwe Politiek’ 197519801986199219972003 Amsterdam61116273234 Rotterdam61014253134 Den Haag5914222730 Utrecht589172120 Nederland2347910 Het aandeel niet-westerse allochtonen in de vier grote steden, 1975-2003 (in %)

26 ‘Nieuwe Politiek’ 197519801986199219972003 Amsterdam61116273234 Rotterdam61014253134 Den Haag5914222730 Utrecht589172120 Nederland2347910 Het aandeel niet-westerse allochtonen in de vier grote steden, 1975-2003 (in %)

27 ‘Nieuwe Politiek’

28 199719981999200020012002 Toestroom asielzoekers moet volledig gestopt worden 191517161716 Toelaten politieke vluchtelingen veel moeilijker maken 2422 212220 Minderheden moeten zich volledig aanpassen aan de Nederlandse cultuur 262425262528 Opinies over minderheden, 1997-2001

29 ‘Nieuwe Politiek’

30 Niet- stemmers LPF- kiezers Kiezers overige partijen Totaal Afgewezen asielzoeker die enkele jaren in Nederland woont moet toch het land uit worden gezet 35473235 Imams mogen met beroep op hun geloof zeggen wat ze willen 35223231 LPF-kiezers en opinies over buitenlanders, december 2002

31 ‘Nieuwe Politiek’

32 LPFVVDCDAD66PvdAGLSPTotaal Criminaliteit en onveiligheid 6567584550263853 Gezondheidszorg382844434144 38 Strenger asielbeleid44272241431521 Normen en waarden1019232720182221 Kwaliteit onderwijs412132516322515 Sociaal zwakkeren528812262210 N82118168511256255788 Belangrijkste beleidsterreinen naar voorgenomen stemgedrag, 4/5 mei 2002 (in %)

33 ‘Nieuwe Politiek’

34 CDALPFVVDPvdA Laag opgeleid 24472746 Midden opgeleid 34353427 Hoog opgeleid 42183927 Totaal100 De achterban van de vier grootste partijen, verkiezingen 2002

35 ‘Nieuwe Politiek’ CDAVVDPvdAToNPVV Laag opgeleid 3419384140 Midden opgeleid 4127232732 Hoog opgeleid 2654393228 Totaal100 De achterban van de drie grootste partijen en de ‘Nieuwe Politiek’, 2007

36 ‘Nieuwe Politiek’ Is de opinie over buitenlanders eigenlijk wel veranderd? Trok de ‘Nieuwe Politiek’ veel kiezers met zijn ferme woorden over buitenlanders? Waren het vooral arbeiders die op de ‘Nieuwe Politiek’ hebben gestemd? ‘Nieuwe Politiek’ en de allochtonen

37 ‘Nieuwe Politiek’ Is de opinie over buitenlanders eigenlijk wel veranderd? Vergeleken met 1998 nauwelijks. Trok de ‘Nieuwe Politiek’ veel kiezers met zijn ferme woorden over buitenlanders? Ja. Zowel het LPF- als het PVV-electoraat is aanzienlijk minder tolerant t.o.v. etnische minderheden dan de overige Nederlanders. Ook wordt er in wijken met meer allochtonen meer LPF gestemd. Waren het vooral arbeiders die op de ‘Nieuwe Politiek’ hebben gestemd? Waarschijnlijk wel. ‘Nieuwe Politiek’ en de allochtonen