Strabrecht college Dyslexie.

Presentatie over: "Strabrecht college Dyslexie."— Transcript van de presentatie:

1 Strabrecht college Dyslexie

2 Dyslexie contactpersonen
Mieke van Eggelen Astrid Makaay

3 Programma Doel: Duidelijk wat dyslexie voor gevolgen kan hebben in voortgezet onderwijs Duidelijk wat Strabrecht College kan bieden aan compensatiemogelijkheden (faciliteiten) Uitwisselen van ervaringen Onderwerpen: Bekenden met dyslexie Dyslexie in het Voortgezet Onderwijs (VO) Dyslexie en vreemde talen Dyslexieprotocol Strabrecht College Faciliteiten Personen betrokken bij dyslexie: zorgcoördinator, mentor Ervaringen met dyslexie

4 Bekenden met dyslexie Op de volgende dia’s staan foto’s van bekende mensen die dyslexie hebben:

5 1 Albert Einstein JA

6 3 JA Agatha Christie, auteur

7 4 JA Jamie Oliver, topkok

8 6 JA Robbie Williams, zanger

9 7 JA Bill Gates, baas van Microsoft

10 10 JA Wubbo Ockels, astronaut/ hoogleraar

11 12 JA Mozart, componist

12 Dyslexie in het onderwijs
Geschiedenis in onderwijs 2001 landelijk protocol BO (herzien 2010/2011) 2004 landelijk protocol VO 2006 landelijk protocol HBO 2010 landelijk protocol MBO Protocol: Richtlijn voor signaleren, diagnose, begeleiden en behandelen van kinderen met dyslexie. Als reactie op het advies van de Gezondheidsraad is het masterplan dyslexie gestart. Dit plan heeft geresulteerd in een hele berg documenten waarvan de protocollen de bekendste zijn. Het protocol is bedoeld als richtlijn voor signaleren, diagnose, begeleiden en behandelen van kinderen met dyslexie. De onderstreepte acties zijn taak van de school. Signaleren: wij houden in het brugjaar een schoolbreed dictee om problemen te signaleren. Leerlingen die daarop slecht functioneren, komen in aanmerking voor een dyslexiescreening Daarnaast kunnen ouders, leerling en mentor/docent leerlingen hiervoor aanmelden. De screening is enkele keren per jaar. Tijdens de screening komen wat specifiekere leesproblemen naar voren. Op basis van de screening wordt al dan niet een geadviseerd een diepgaand onderzoek te laten uitvoeren. Diagnose: de diagnose wordt gesteld door een daarvoor gecertificeerde instelling. Hieronder vallen niet logopedist of remedial teacher. Een enkele school heeft een gecertificeerd diagnosticus in dienst. Begeleiden: middels ons protocol en de faciliteiten begeleiden wij leerlingen hier op school in hun schoolloopbaan. Wij gaan uit van begeleiding tijdens de gehele schoolloopbaan. Behandelen: wordt gedaan door remedial teacher en soms door logopedist. Deze vinden over het algemeen buiten school plaats.

13 Protocol Strabrecht Definitie: hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen), en/ of schriftbeeldvorming (spellen). De gesignaleerde problemen zijn “didactisch resistent” wat betekent dat die niet of nauwelijks afnemen, ondanks systematische en taakgerichte hulp door de leraar en/of de remedial teacher. We nemen de definitie over van de SDN. Dit betekent dat we hardnekkige problemen zien die hardnekkig zijn. Nu zijn problemen van sommige leerlingen niet bewezen. Deze leerlingen krijgen een voorlopige verklaring en deze leerlingen ontvangen van ons dan ook tijdelijke ondersteuning. Tegenwoordig gaat het om bij de laagste 10% van de leerlingen zitten. Een relatieve maat dus…

14 Dyslexie en (vreemde) talen:
Waar kun je als leerling tegen aanlopen? Dyslectici hebben vaak moeite met het leren van woordjes door: Fonologisch tekort Automatiseringstekort Bijkomende problemen: De presentatie van de woordjes in de verschillende lesmethodes Dit is vast niets nieuws voor jullie. Kinderen met dyslexie hebben vaak moeite met (snel) leren van woordjes. Dat werkt vreemde talen soms tegen. Een bijkomend probleem is dat verschillende lesmethoden verschillende woordjes gebruiken. Bijles en extra opgaven werken te weinig met herhaling. Vandaar dat ik vaak hoor dat leerlingen hun eigen boeken meenemen naar de remedial teacher. Dat helpt de leerling direct.

15 Dyslexie en (vreemde) talen:
Technisch lezen Technisch lezen vormt zo’n grote inspanning dat ze niet komen tot een flexibele inzet van adequate leesstrategieën Schrijven Het schrijven van een gestructureerde tekst is lastig als alle aandacht uit moet gaan naar de spelling Grammatica Dyslectici kunnen problemen hebben met grammatica: regels worden niet onthouden, geautomatiseerd of toegepast Technisch lezen vormt een moeilijkheid. Vaak kost het lezen op zich heel veel tijd en energie, waardoor leesstrategieën niet worden aangeleerd. Dit vormt meteen een probleem voor leren van grote stukken tekst. Dit gaat langzaam en vervolgens is begrip nog een stap verder. Het schrijven van teksten gaat moeizaam en langzaam. Naast onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken en het beschrijven daarvan, gaat veel tijd uit naar het (nadenken over) spellen. Met name het onthouden en toepassen van regels over grammatica is moeilijk. Dit is bij vreemde talen even zo. Een bijkomend probleem is dat taalboeken van verschillende talen niet dezelfde thema’s behandelen. Daardoor is de kans groter dat leerlingen met dyslexie regels van verschillende talen door elkaar halen.

16 Protocol Strabrecht welzijn van de leerling.
Onze school werkt aan een pedagogisch-didactisch klimaat waarin ook dyslectische leerlingen optimaal kunnen profiteren van het onderwijsaanbod. Een leerling met dyslexie heeft meer kans op het ontwikkelen van psychosociale problematiek. Problemen als faalangst, minder goed ontwikkelde sociale vaardigheden of sombere klachten komen meer voor onder kinderen met dyslexie dan onder kinderen zonder dyslexie.

17 Protocol Strabrecht Begeleiding erop is gericht dat (landelijke protocol): dyslectische leerlingen het onderwijs kunnen volgen waarvoor zij de capaciteiten hebben; dyslectische leerlingen faciliteren Aanbieden cursus “snel leren= leuk leren”.

18 Protocol Strabrecht Waarbij als uitgangspunten wordt genomen:
een dyslectische leerling krijgt compensatie gedurende zijn hele schoolloopbaan; bij de keuze van de meest geschikte compensatie wordt het economisch principe gehanteerd; er is sprake van een geïntegreerde aanpak van de begeleiding (en behandeling).

19 Faciliteiten De faciliteitenpas is een pas in een plastic houder met de ondersteuning erop vermeldt. Iedere leerling heeft een eigen pas. De leerling is verplicht de pas altijd bij zich te hebben. Deze moet op de hoek van de tafel liggen tijdens schriftelijke overhoringen (so’s) en testen. De leerling moet boven het schriftelijk werk altijd een D schrijven.

20 Faciliteiten Extra tijd voor proefwerken en overhoringen
Aangepaste normering (alleen in de onderbouw) C Extra mondelinge overhoring (alleen in de onderbouw) D Gebruik eigen laptop in lesmomenten E De leerling wordt niet onverwacht gevraagd voor te lezen F Gebruik van gesproken boeken wordt toegestaan G Gebruik van digitale testen, gebruik school laptop met sprinto H Grote stukken tekst indien mogelijk ruim van tevoren aanbieden J Gebruik van digitale testen, gebruik schoollaptop zonder sprinto 20% van de tijd of anders 20% van de opdrachten hoeven niet gemaakt te worden. spellingsvaardigheid toetsen spellingfouten voor de helft geteld tov andere leerlingen; niet primair spellingsvaardigheid getoetst max. 2 punten aftrek gegeven voor spellingsfouten. Dyslexiefouten worden niet aangerekend. 3. Na één of meer schriftelijke overhoringen waarin de spelling het cijfer grotendeels bepaalt, wordt aan leerlingen de mogelijkheid geboden te compenseren (geen vervanging) door een mondelinge overhoring. Hoe zwaar het nieuwe cijfer meetelt, wordt bepaalt door de vakdocent. 4. Er wordt geen handgeschreven werk geëist van de leerling. Spellingcontrole op de computer wordt toegestaan. Eventueel maakt de leerling in overleg met de docent gebruik van een laptop in de klas. 5. evt. de leerling thuis laten voorbereiden. 6. De leerling zorgt zelf voor de boeken (lesboeken en/of literatuur). 7. Als een leerling gebruikt maakt van digitale testen treedt voor desbetreffende leerling het Protocol Digitale Toetsing in werking. Toestemming voor digitaal testen moet worden aangevraagd door ouders bij de rector. 8. De docent stuurt het werk naar de repro met het verzoek om een aantal exemplaren met vergrote tekst af te drukken. 9. Vakdocent bepaalt de hoe ver van te voren hij of zij dit aanbiedt. Er zijn nog enkele dingen niet concreet genoeg gemaakt. Bijvoorbeeld wat is ruim van tevoren en hoe zwaar telt een mondelinge overhoring mee. Dit soort dingen zijn nu in onderhandeling. We hopen hier spoedig meer duidelijkheid over te hebben.

21 Teamwork “Goede dyslexiebegeleiding is vooral een attitudekwestie”
Veel begeleiding vindt plaats tijdens de lessen. Om dit goed te laten verlopen, hebben verschillende partijen een rol: De leerling De docent De ouders Het Strabrecht College heeft als standpunt dat ook dyslectische leerlingen kunnen deelnemen aan het reguliere onderwijsprogramma en in staat zijn om een diploma te halen dat aansluit bij hun individuele capaciteiten. Dit vergt inzet van alle partijen.

22 Teamwork De docent: Heeft (basis)kennis van dyslexie
Neemt de leerling serieus Neemt de faciliteiten over Signaleert tijdig stagnatie/ problemen

23 Teamwork De ouders: Stimuleren leerling zich te ontwikkelen
Nemen contact op bij problemen Ondersteuning (als ervaringsdeskundigen) school in beleid

24 TIPS Voor de leerling: Noteer en controleer zorgvuldig je gemaakte huiswerk. Spreid het leren voor de talen. Besteed dagelijks minimaal 15 minuten per taal. Maak duidelijke overzichten, schema’s en notities voor jezelf Toon inzet, ook bij vakken die je moeilijk vindt. Geef aan het einde van het jaar aan wat hielp en wat je volgend schooljaar anders wilt Hoe kun je het meeste halen uit het leren. Enkele tips.

25 Tips bij MVT Wat kan de leerling thuis zelf doen?
Gesproken boeken en meelezen in het boek Veel lezen Uitspraak van woorden en zinnen thuis oefenen Bekijk jeugdseries op anderstalige zenders Neem zelf uitgesproken woorden op Gebruik tekst-naar-spraakprogramma’s Gebruik ezelsbruggetjes (bedenk met docent) Woordjes leren met de computer Blind leren typen Wat kan helpen: Maak gebruik van gesproken boeken Spreek de woorden uit en neem ze op. Luister dan goed naar de uitspraak en lees tegelijk de woorden mee. Gebruik programma’s die tekst oplezen (Sprint/ Kurzweil) Vraag je docent naar (eenvoudige) ezelsbruggetjes Maak gebruik van computerprogramma’s om woordjes te leren

26 Overhoorsoftware www.wrts.nl www.efkasoft.com www.teach2000.nl

27 Ervaringen met dyslexie
Wat waren uw ervaringen met: de signalering van de dyslexie? de diagnosestelling? begeleiding binnen het basisonderwijs?

28 Informatie over dyslexie op VO