Beroepsgeheim en breed onthaal

Presentatie over: "Beroepsgeheim en breed onthaal"— Transcript van de presentatie:

1 Beroepsgeheim en breed onthaal
Brussel, 26 april 2017 prof. Johan Put Instituut voor Sociaal Recht KU Leuven & Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

2 Artikel 458 Strafwetboek Artikel 458 Strafwetboek
Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd en deze bekendmaken buiten het geval dat ze worden geroepen om in rechte of voor een parlementaire onderzoekscommissie getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken, worden gestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en een geldboete van honderd tot vijfhonderd euro. Artikel 458 Strafwetboek Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd en deze bekendmaken buiten het geval dat ze worden geroepen om in rechte of voor een parlementaire onderzoekscommissie getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken, worden gestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en een geldboete van honderd tot vijfhonderd euro. Hier telkens slides invoegen

3 Heb ik een beroepsgeheim? Is het een geheim?
Heb ik mijn beroepsgeheim geschonden? Val ik onder één van de uitzonderingen? Hier telkens slides invoegen

4 Heb ik een beroepsgeheim ?
Ik ben geneesheer, heelkundige, officier van gezondheid, apotheker of vroedvrouw Is het een geheim? Ik ben door mijn beroep of staat een noodzakelijk vertrouwensfiguur Heb ik mijn beroepsgeheim geschonden? Volgens een bijzondere wet heb ik een beroepsgeheim Ik ben vervolgbaar en het geheim is als bewijs ontoelaatbaar TENZIJ… Spreekplichten Spreekrechten

5 Bijzondere wet CAW’s DMW OCMW’s Hier telkens slides invoegen

6 Bijzondere wet CAW’s Art. 9 Decreet Algemeen Welzijnswerk: Iedereen die met toepassing van dit decreet in contact komt met gebruikers, eerbiedigt hun ideologische, filosofische of godsdienstige overtuiging en is tot geheimhouding verplicht. Hier telkens slides invoegen

7 Bijzondere wet DMW Art. 3, D, 2° Bijlage V Woonzorgbesluit: Conform artikel 8, § 3, tweede lid, van het besluit waakt de dienst over de strikte geheimhouding van alle persoonlijke en vertrouwelijke gegevens en hanteert hij in het bijzonder een deontologische code met betrekking tot het verwerven, het gebruiken en het doorgeven van informatie van en over de gebruikers, met respect voor hun persoonlijke levenssfeer. Hier telkens slides invoegen

8 Bijzondere wet OCMW’s Art. 36, tweede lid OCMW-wet: De leden van de raad, alsmede alle andere personen, die krachtens de wet de vergaderingen van de raad, het vast bureau en de bijzondere comites bijwonen, zijn tot geheimhouding verplicht. Art. 50 OCMW-wet: De bepalingen van artikel 36, tweede lid, en van het artikel 37 zijn mede van toepassing op de personeelsleden van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. Hier telkens slides invoegen

9 Heb ik een beroepsgeheim ?
Is het een geheim? Ik bezit uit de aard van mijn beroep of omdat het mij is toevertrouwd informatie die niet bedoeld is om openbaar te maken Heb ik mijn beroepsgeheim geschonden? Ik ben vervolgbaar en het geheim is als bewijs ontoelaatbaar TENZIJ… Spreekplichten Spreekrechten

10 Geheim Alles wat niet bedoeld is om openbaar te worden gemaakt
Geheim uit zijn aard of omdat aan de hulpverlener toevertrouwd Zolang cliënt belang heeft dat het niet wordt bekendgemaakt, zelfs na overlijden Ook informatie over derden Eventueel ook louter feit dat betrokkene ‘cliënt’ of gekend is Niet: geanonimiseerde of algemeen bekende informatie Hier telkens slides invoegen

11 Heb ik een beroepsgeheim ?
Is het een geheim? Heb ik mijn beroepsgeheim geschonden? Ik maakte met opzet (willens en wetens) een geheim bekend aan om het even welke derde Ik ben vervolgbaar en het geheim is als bewijs ontoelaatbaar TENZIJ… Spreekplichten Spreekrechten

12 Heb ik een beroepsgeheim ?
Is het een geheim? Heb ik mijn beroepsgeheim geschonden? Ik ben vervolgbaar en het geheim is als bewijs ontoelaatbaar TENZIJ… Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming cliënt Schuldig verzuim?

13 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
Gedeeld beroepsgeheim Aan een door het beroepsgeheim gebonden persoon Binnen dezelfde hulpverleningscontext Betrokkenheid & finaliteit Noodzakelijke gegevens Need to know vs. nice to know Gezamenlijk beroepsgeheim (teamverband): “nuttige gegevens” In het belang van (de hulpverlening aan) de patiënt/cliënt Geïnformeerde patiënt/cliënt Verzetsmogelijkheid Transparantie Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

14 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
Breed onthaal “Dezelfde hulpverleningscontext” Wat met ‘dubbele taak’ OCMW’s? Wat met wetsvoorstel Van Peel? “Noodzakelijke gegevens” Omvang gegevensdeling? Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

15 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
? Toestemming patiënt/cliënt Opheffing beroepsgeheim? Weinig erkenning in rechtspraak Tweespalt in rechtsleer Sijpelt door in wetgeving, minder in deontologische codes Voorafgaand, vrij, specifiek, geïnformeerd en uitdrukkelijk Geen spreekplicht voor de zorgverlener Bij voorkeur informatiedoorstroming via of in aanwezigheid van patiënt/cliënt Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

16 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
Breed onthaal Art. 8, § 1 Woonzorgbesluit (DMW): (…)  Als dat noodzakelijk is voor de hulp- en dienstverlening aan een gebruiker deelt de voorziening of de vereniging persoonsgegevens betreffende die gebruiker mee aan een andere hulpverlener op voorwaarde dat de gebruiker daarmee geïnformeerd en uitdrukkelijk heeft ingestemd en als de hulpverlener aan de geheimhoudingsplicht onderworpen is. Voor de mededeling van persoonsgegevens betreffende de gezondheid is bovendien de schriftelijke instemming van de betrokken gebruiker vereist. Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

17 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
Breed onthaal Art. 10 Decreet Algemeen Welzijnswerk De centra die aan gebruikers hulp- en dienstverlening aanbieden (…) wisselen onder elkaar en met derden persoonsgegevens uit opdat aan die gebruikers verantwoorde hulp- en dienstverlening (…) kan worden verstrekt en opdat de continuïteit van de hulp- en dienstverlening aan die gebruikers kan worden gegarandeerd. (…) (…) die gegevensuitwisseling [is] onderworpen aan de volgende voorwaarden : 1° de gegevensuitwisseling heeft alleen betrekking op gegevens die noodzakelijk zijn voor het algemeen welzijnswerk; 2° de gegevens worden alleen uitgewisseld in het belang van de gebruikers; 3° de derden met wie de gegevens worden uitgewisseld moeten betrokken zijn bij de hulp- en dienstverlening; 4° behoudens overmacht of dringende noodzaak, dient de gebruiker op wie de gegevens betrekking hebben, zijn geïnformeerde en volgehouden instemming te geven met de gegevensuitwisseling op de tijdstippen en wijze zoals bepaald door de Vlaamse Regering. De Vlaamse Regering bepaalt nadere regels met betrekking tot de vorm waarin en de wijze waarop de persoonsgegevens worden verwerkt en uitgewisseld. Ze kan aanwijzen wie al of niet in aanmerking komt voor de uitwisseling van persoonsgegevens als derde, zoals bedoeld in het eerste lid en het tweede lid, 3°. Artikel 21. (01/01/ ) Binnen de voorwaarden, vermeld in artikel 10 van het decreet van 8 mei 2009, hanteert het centrum voor de uitwisseling van persoonsgegevens, de werkwijze, vermeld in het tweede en het derde lid. Het centrum onderzoekt in dialoog met de gebruiker in welke mate het uitwisselen van persoonsgegevens wenselijk of noodzakelijk is en ondersteunt de gebruiker om in de mate van het mogelijke deze gegevens zelf te communiceren. De uitwisseling van persoonsgegevens beantwoordt aan de bijzondere voorwaarden die zijn opgenomen in hoofdstuk III van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzicht van de verwerking van de persoonsgegevens. De schriftelijke instemming van de gebruiker moet voorafgaand aan uitwisseling van persoonsgegevens verleend worden. Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

18 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
Breed onthaal Art. 21 Besluit Algemeen Welzijnswerk Binnen de voorwaarden, vermeld in artikel 10 van het decreet van 8 mei 2009, hanteert het centrum voor de uitwisseling van persoonsgegevens, de werkwijze, vermeld in het tweede en het derde lid. Het centrum onderzoekt in dialoog met de gebruiker in welke mate het uitwisselen van persoonsgegevens wenselijk of noodzakelijk is en ondersteunt de gebruiker om in de mate van het mogelijke deze gegevens zelf te communiceren. De uitwisseling van persoonsgegevens beantwoordt aan de bijzondere voorwaarden die zijn opgenomen in hoofdstuk III van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzicht van de verwerking van de persoonsgegevens.* De schriftelijke instemming van de gebruiker moet voorafgaand aan uitwisseling van persoonsgegevens verleend worden. * o.a. enkel aan wie ook tot vertrouwelijkheid gehouden is en op voorhand informeren over redenen en over personen met wie gegevens worden gedeeld Artikel 21. (01/01/ ) Binnen de voorwaarden, vermeld in artikel 10 van het decreet van 8 mei 2009, hanteert het centrum voor de uitwisseling van persoonsgegevens, de werkwijze, vermeld in het tweede en het derde lid. Het centrum onderzoekt in dialoog met de gebruiker in welke mate het uitwisselen van persoonsgegevens wenselijk of noodzakelijk is en ondersteunt de gebruiker om in de mate van het mogelijke deze gegevens zelf te communiceren. De uitwisseling van persoonsgegevens beantwoordt aan de bijzondere voorwaarden die zijn opgenomen in hoofdstuk III van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzicht van de verwerking van de persoonsgegevens. De schriftelijke instemming van de gebruiker moet voorafgaand aan uitwisseling van persoonsgegevens verleend worden. Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

19 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
? Toekomstige uitzonderingen Wetsvoorstel Van Peel (“OCMW’s” / “terrorisme”) Wetsvoorstel Terwingen (“458ter” / “casusoverleg”) Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

20 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
Toekomstige uitzonderingen? Wetsvoorstel Van Peel Terrorismemisdrijven Socialezekerheidsinstellingen (o.a. OCMW’s en ziekenfondsen) Plicht tot meedelen ‘administratieve inlichtingen’ op vraag procureur ‘Passieve’ medewerkingsplicht Strafsanctie i.g.v. weigering Aangifte van ernstige aanwijzingen aan procureur ‘Actieve’ medewerkingsplicht Uitzondering: medische gegevens Geen strafsanctie bepaald Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

21 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
Toekomstige uitzonderingen? Wetsvoorstel Van Peel Vraag 1: welke partners van breed onthaal zijn gevat? Tekst voorstel Bevoegdheidsconforme interpretatie Vraag 2: welke impact op informatiedeling? Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

22 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
Toekomstige uitzonderingen? Wetsvoorstel Terwingen Uitzonderingen BG: wettelijke verplichting én toelating Strafverzwaring bij schending BG Regeling casusoverleg Wettelijk geregeld of met toestemming procureur M.o.o. bescherming integriteit of m.o.o. voorkoming terrorisme of georganiseerde criminaliteit Te bepalen: deelnemers, finaliteit, modaliteiten Deelnemers maken afspraken over gevolg overleg en vertrouwelijkheid Staat strafvervolging niet in de weg ‘nvt’ op advocaten mbt ‘incriminerende’ informatie Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

23 Wettelijke verplichting Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh
Toekomstige uitzonderingen? Wetsvoorstel Terwingen Vraag 1: ‘self-executing’? Vraag 2: is breed onthaal een ‘georganiseerd casusoverleg’? Spreekplichten Spreekrechten Gerechtelijk Integriteit Cliënt Wettelijke verplichting Mandaat Getuigenis in rechte Eigen verdediging Wettelijk meldrecht Nood-toestand Cliënt slachtoffer Gedeeld en gezamenlijk beroepsgeh Toestem-ming client Schuldig verzuim?

24