Mediationwetgeving in Nederland

Presentatie over: "Mediationwetgeving in Nederland"— Transcript van de presentatie:

1 Mediationwetgeving in Nederland
Verslag van een zoektocht Mr.J.M.Bosnak Nog lang niet af SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

2 SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge
John Bosnak MfN/IMI registermediator oud – advocaat opleider van jonge advocaten adviseur wetgeving MfN OP EIGEN TITEL ! 38 jaar adv, CMS, zakelijke praktijk, bijna 20 jaar mediator, nu bij BB, kantoor van 5 fulltime mediators, ex-advocaten SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

3 Tumultueuze geschiedenis van de wetgeving in Nederland:
2008: Europese richtlijn mediation (2008/52/EG, Pb EU L136) Implementatie vóór 21 mei 2011 November 2010: indiening implementatiewet 2011: aankondiging initiatiefwetgeving November 2012: intrekking impl.wet (boete!)- invoering (turbo) implementatiewet II 2013: 3 initiatiefwetten 2015: plenaire behandeling initiatiefwetten, intrekking daarvan. 2016: consultatieversie – Wet bevordering mediation Alleen van historisch belang, niet in bundel. SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

4 SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge
Huidige situatie: Verschil grensoverschrijdend/ niet grensoverschrijdend SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

5 Verschillen Nederland – Vlaanderen
Nederland: (nog (steeds)) geen wetgeving, mediations per jaar (Stratus 2011, update volgt) België: sinds 2005 wetgeving, mediations per jaar (bemiddelingsbarometer 2016) Herstelbemiddeling (strafrecht): hier ligt België voor. SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

6 Verschillen Nederland – Vlaanderen vervolg
Typisch Nederlandse kenmerken zijn bijvoorbeeld een directe manier van optreden, met daarbij in veel gevallen ook de norm: het moet wel over de zaak gaan! Dit verschilt van de Belgische stijl, die veel indirecter is (‘een goed verstaander heeft aan een half woord genoeg’) en weinig expressie vertoont. Ook de mate van emotionele expressie (en zelfbeheersing) verschilt. Zo is het in Nederland niet ongebruikelijk dat de gemoederen hoog oplopen, mensen door elkaar praten, in de rede vallen, schreeuwen of op de tafel slaan. In België zijn dergelijke uitingsvormen zeer ongebruikelijk en worden als onwellevend beschouwd. De culturele stijl van omgaan met conflicten, die indirect en ingehouden is, leent zich wellicht minder gemakkelijk voor formele en open vormen van bemiddeling, dan de Nederlandse oriëntatie, waarin meer directe en open confrontatie en emotionele expressie aan de orde is. Dit wil niet zeggen dat conflictregulering en bemiddeling geen belangrijke plaats kan hebben in België. Echter, conflicten zullen eerder indirect en discreet aangepakt worden via informele bemiddelaars. Beetje veel tekst, vandaar handout. Euwema c.s. Waarom alleen Vlaanderen: verschillen Vlamingen – Walen minder groot dan tussen Nederlanders en Vlamingen; 2 landen, gescheiden door dezelfde taal! SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

7 intermezzo Organisatie mediators in Nederland 31-12-2018
SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

8 Overheid wil orde scheppen
Nu: zootje in mediationland. Wetsontwerp katalysator voor hergroepering: totstandkoming federatie bespoedigd. Vgl USA; daar versnippering zo groot en gevestigde belangen zo vast in zadel dat landelijke wetgeving er niet meer in zit. Brugge

9 Mediators willen geen keurslijf
SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

10 Hoe te ordenen zonder keurslijf?
Mediators, verenigt u. Mediators federatie Nederland SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

11 Onderhandelingspartner met wetgever
Brugge

12 SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge
Vereniging van Mediators in het notariaat Vereniging van Familierecht Advocaten Scheidingsmediators Vereniging van Mediators bij de Overheid Nederlandse Vereniging van Mediaton Advocaten Nederlands Instituut van Psychologen Nederlandse Mediatorsvereniging SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

13 Terug naar onderwerp: Waarom wetgeving?
Meningen verdeeld, zie vbld nl/be . Minister Donner. Wat vindt u? SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

14 Leitmotiv Europese richtlijn:
1. Deze richtlijn heeft ten doel de toegang tot de alternatieve geschillenbeslechting te vergemakkelijken en de minnelijke schikking van geschillen te bevorderen, door het gebruik van … mediation aan te moedigen en te zorgen voor een evenwichtige samenhang tussen …..mediation en behandeling in rechte. SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

15 Adviescommissie burgerlijk procesrecht:
De Adviescommissie adviseert u op grond van het voorgaande het stimuleren en bevorderen van mediation niet als doel van het wetsvoorstel te positioneren, maar dit streven te plaatsen in de context van de plaats van mediation in het rechtsbestel en de verantwoordelijkheid voor een behoorlijke rechtspleging. Voorop staat dan dat de wetgever bij wettelijke regulering van mediation en van de rol van de mediator invulling geeft aan die verantwoordelijkheid: het ligt voor de hand dat mediation een effectief onderdeel kan zijn van de beschikbare vormen van conflictoplossing en geschilbeslechting, mits de kwaliteit ervan voldoende is gewaarborgd en de voor- en nadelen van mediation, waaronder de rechtsgevolgen van een mislukte en een geslaagde mediation, door partijen vrijelijk kunnen worden afgewogen tegen de voor- en nadelen van andere vormen van conflictoplossing en geschilbeslechting. Commissie die minister adviseert; creme de la creme op gebied van burg procesrecht SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

16 SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge
Advies MfN: Aansluiten aan wat geregeld is in implementatiewet: verschoningsrecht, stuiting verjaring (en executoriale titel) zoveel mogelijk behouden wat in het verleden is opgebouwd, niet het wiel opnieuw uitvinden, geen kapitaalvernietiging Vlieguren-discussie SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

17 Waar we vanaf moeten: Pavlov reactie bij conflict: SEE YOU IN COURT
Nou ja, slechts klein percentage van alle conflicten komt bij rechter……. SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

18 SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge
SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

19 Toegevoegd in initiatiefwet, Ontbreekt in huidige concept:
Paradigmawijziging: Mediation als het kan, procederen als het moet SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

20 In deze fase is daarvoor nodig: “Nudging”
Iemand verleiden in een bepaalde richting te denken en te bewegen In deze fase: gewenning is nodig. Dwang? Nee; alternatief, procederen, is dwang SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

21 SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge
How to nudge: Gewenningsmaatregelen (gedeeltelijk dus tijdelijk): (Herinvoeren) stimuleringsbijdrage mediations naast rechtspraak Vermindering griffierecht mediations naast rechtspraak Verlaging btw-tarief voor mediations met particulieren Mediationkosten fiscaal aftrekbaar maken voor particulieren Mediation – kennismakingsgesprek voorwaarde voor gefinancierde rechtshulp Sanctie: kostenverhaal in procedure na mislukte mediation (jurisprudentie UK) Wat is stimuleringsbijdrage? SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

22 Gebleven in huidige concept:
Uit de richtlijn: Stuiting verjaring, verschoningsrecht, executoriale titel, houdbaarheid mediation clausule (afgezwakt) Nova: mediationrechter voor deelgeschillen, verplichte vermelding in het procesinleidend gedingstuk of mediation is beproefd, en zo niet, waarom niet Deel geschillenregeling: zie pagina 18 wetsontwerp artikel 1019 EE SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

23 SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge
Scylla en Charybdis SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

24 Minister tussen Scylla en Charybdis:
MfN: concept is slap aftreksel; te weinig nudging, onvoldoende garantie tegen kapitaalvernietiging en hernieuwde uitvinding van het wiel Nederlandse Orde van Advocaten: wetgeving gaat te ver, is eigenlijk niet eens nodig. Minister heeft teveel invloed. SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

25 Tijd voor een Vlaamse bemiddelaar?
SCB/VVBCI Studiemiddag Brugge

26 Brugge