Programma vmbo mbo Marjolein Haandrikman Martha Haverkamp Rob Duijker

Presentatie over: "Programma vmbo mbo Marjolein Haandrikman Martha Haverkamp Rob Duijker"— Transcript van de presentatie:

1 Programma vmbo mbo Marjolein Haandrikman Martha Haverkamp Rob Duijker
Liesbeth Pennewaard Jan van Rooijen

2 Gebruiken van de presentatie
Op de volgende dia staan in het hoofdmenu 6 onderwerpen Klik een onderwerp aan en de bijbehorende informatie volgt Wanneer een volgt kunt daarop klikken en u komt terug in het hoofdmenu

3 Hoofdmenu 3. Koppeling werkprocessen met competenties 4. Examen-
VM2 Hoofdmenu 3. Koppeling werkprocessen met competenties 4. Examen- programma’s vmbo 2. Competenties mbo 7. Wat kan de SLO voor u doen? 5. Mogelijke relatie mbo-vmbo 1. Kwalificatie dossier mbo 6. Doorstroom competenties vmbo

4 1. Kwalificatiedossier mbo
VM2 1. Kwalificatiedossier mbo De dossiers zijn in vier delen opgebouwd: Beeld van de beroepengroep De kwalificaties (vastgesteld door de minister): - overzicht dossier - beschrijving diplomavereisten - beschrijving kerntaken en werkprocessen - overzicht competenties in combinatie met kerntaken en werkprocessen Uitwerking van de kwalificaties - geven richting aan de invulling van het onderwijs Verantwoording 4

5 Deel A. Beeld van de beroepengroep
Algemene informatie over de beroepengroep en de taken die de beroepsbeoefenaar zoal uitvoert en de competenties die daarbij nodig zijn wat doe je als doe je dat alleen of in een team? heb je te maken met klanten? moet je de klant iets uit kunnen leggen? welke verantwoordelijkheden heb je? moet je vreemde talen spreken? werk je veel met de computer?

6 Deel B. De kwalificaties
Van belang zijn hier: doorstroomvereisten typering beroepengroep: wat moet je kunnen en kennen in dit beroep? loopbaanperspectief: wat kun je nog meer worden na het behalen van je diploma? trens en innovaties: hoe ziet je beroep er in de toekomst uit?

7 Deel B. Voorbeeld overzicht van het dossier (greep uit het kwalificatiedossier Autotechniek)
Uitstroom Kerntaak werkproces 2 3 4 voert inspecties uit voorbereiden, inrichten, ... x voert onderhoudsbeurt uit maakt auto klaar voor aflevering voert reparaties bereidt opdracht voor voert reparatie uit geeft technische toelichting aan klant stelt diagnose stelt diagnose aan personenauto ondersteunen collega’s bij diagnose draagt zorg voor kennisdeling

8 Deel B. Beschrijving uitstromen (beroepen)
Context van de uitstroom Typerende beroepshouding Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit wettelijke beroepsvereisten Branchevereisten Nederlands MVT (als dat voor de uitoefening van het beroep nodig is)

9 Deel B. Kerntaken en werkprocessen
een betekenisvol en inhoudelijk samenhangend geheel van werkprocessen betreffen een substantieel deel van de beroepsuitoefening zijn kenmerkend voor de beroepsuitoefening zijn duidelijk afgebakend t.o.v. elkaar het geheel van kerntaken is dekkend voor de beroepsuitoefening Werkprocessen een werkproces is een afgebakend geheel van beroepshandelingen binnen een kerntaak een werkproces kent een begin en een eind een werkproces kent een resultaat een werkproces wordt als kenmerkend herkend in de beroepspraktijk

10 2. Competenties mbo Competenties zijn ontwikkelbare vermogens van mensen, waarmee ze in voorkomende situaties adequaat, gemotiveerd, proces- en resultaatgericht kunnen handelen Competenties zijn samengesteld van karakter en relateren aan onderliggende vaardigheden, kennis en houding Competenties krijgen pas betekenis in een context. Of iemand over de gevraagde competenties beschikt, wordt zichtbaar in gedrag dat, als één van de voorwaarden, leidt tot succes bij het uitoefenen van het beroep

11 Opbouw competentiestructuur
Factoren (8) Competenties (25) Componenten (126) Gedragsankers (vele honderden) ondersteunen en samenwerken interesse tonen aandacht en begrip tonen luisteren anderen steunen samenwerken en overleggen De factoren, competenties, componenten én gedragsankers zijn opgesteld door SHL en vastgesteld door COLO ethisch en integer handelen

12 Competentiemodel Factoren Competenties Leiden en beslissen
A. Beslissen en activiteiten initiëren B. Aansturen C. Begeleiden Ondersteunen en samenwerken D. Aandacht en begrip tonen E. Samenwerken en overleggen F. Ethisch en integer handelen Interacteren, beïnvloeden, presenteren G. Relaties opbouwen en netwerken H. Overtuigen en beïnvloeden I. Presenteren Analyseren en interpreteren J. Formuleren en rapporteren K. Vakdeskundigheid toepassen L. Materialen en middelen inzetten M. Analyseren

13 Competentiemodel Factoren Competenties Creëren en leiden
N. Onderzoeken O. Creëren en innoveren P. Leren Organiseren en uitvoeren Q. Plannen en organiseren R. Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten S. Kwaliteit leveren T. Instructies en procedures opvolgen Aanpassen en aankunnen U. Omgaan met veranderingen en aanpassen V. Met druk en tegenslag omgaan Ondernemen en presteren W. Gedrevenheid en ambitie tonen X. Ondernemend en commercieel handelen Y. Bedrijfsmatig handelen

14 3. Koppeling werkprocessen met competenties
beschrijving van het beroep Kerntaak Functioneren als burger Kerntaak Kerntaak Werkproces Werkproces Werkproces enkele SHL competenties

15 Deel B. Competentiematrix per kerntaak
Voert inspectie/onderhoudsbeurten uit aan personenauto’s 25 competenties ... I J K L M N .. 1.1 Bereidt opdracht voor x 1.2 Voert inspectie uit aan personenauto 1.3 Voert onderhoudsbeurt uit aan personenauto presenteren formuleren en rapporteren vakdeskundigheid toepassen materialen/middelen inzetten analyseren onderzoekem Werkprocessen

16 Deel C. Detaillering proces-competentie matrix
Kerntaak: Voert inspecties/onderhoudsbeurten uit aan personen auto’s Werkproces: Bereidt de opdracht voor Omschrijving De autotechnicus ontvangt een werkorder van .... Gewenst resultaat De opdracht is optimaal voorbereid Competentie Componenten Prestatie-indicator vakkennis en vaardigheden E samenwerken en overleggen anderen raadplegen en betrekken raadpleegt bij onduidelijkheden ... kennis van - materialen - systemen - meet en controle gereedschappen K vakdeskundigheid toepassen vakspecifieke mentale vermogens aanwenden leest en begrijpt de technische gegevens en .. N onderzoeken informatie achterhalen bepaalt welke info nodig is en ....

17 4. Examenprogramma’s vmbo-beroepsgericht
Het examenprogramma bestaat uit drie delen: Een in de wet verankerd globaal geformuleerd examenprogramma Het deel dat centraal wordt geëxamineerd is omschreven in een syllabus waarin de globaal geformuleerde exameneenheden verder zijn uitgewerkt Voor het deel dat bij het schoolexamen hoort is een handreiking ontwikkeld door de SLO. Daarin staat wat kan maar niet wat moet.

18 Globaal geformuleerd examenprogramma
1/3 CSPE 2/3 deel SE syllabus wat “moet” voor centraal examen handreiking wat “kan” voorbeelden, ideeën kerndoelen/handreikingen/

19 SE deel Reguliere programma’s
SE-exameneenheden zijn kerndoelen, dat betekent: er is een aanbodverplichting: de exameneenheden moeten tijdens de lessen aan bod komen er is geen opbrengstver- plichting: wat, hoe en met welke nadruk de exameneenheden worden aangeboden wordt bepaald door de school Intersectoraal en Techniek Breed SE-exameneenheden zijn keuzedelen De school bepaalt welke onderwerpen in de lessen aan bod komen.

20 Opbouw examenprogramma's
Alle examenprogramma’s kennen K/1 Oriëntatie op de branche Het gaat hier nadrukkelijk om Loopbaanoriëntatie K/2 Professionele vaardigheden Hier ligt de link met de mbo competenties De verdere exameneenheden in het examenprogramma zijn hoofdzakelijk vakinhoudelijk ingevuld.

21 5. Mogelijke relatie programma’s vmbo en mbo
Vakinhoudelijk is er een relatie tussen exameneenheden beroepsgerichte programma en werkprocessen mbo waar het SE-delen beslaat zouden inhouden van de werkprocessen mbo in het vmbo aangeboden kunnen worden waar het CE-delen betreft is de school gebonden aan het Centraal Examen

22 Relatie programma’s vmbo en mbo
Op het gebied van competenties is er met enige moeite een relatie te vinden tussen de 25 competenties van het mbo en de professionele vaardigheden van het vmbo de mbo competenties worden getoetst binnen de context van het beroep en in combinatie met de werkprocessen op het vmbo worden professionele vaardigheden nog niet vaak getoetst het vmbo zal een manier moeten vinden om de professionele vaardigheden structureel te toetsen.

23 6. Doorstroomcompetenties vmbo
Het competentiegericht doorstroominstrument is in Groningen ontwikkeld i.s.m. SLO Drie kerntaken voor het vmbo de leerling functioneert als aankomend medewerker de leerling verricht werkzaamheden in het werkveld de leerling participeert als burger in de Nederlandse samenleving De diepgang wordt bepaald door ‘checkers’ toenemende complexiteit complexiteit van de context complexiteit van benodigde kennis en vaardigheden toenemende zelfstandigheid toenemend beheersingsniveau

24 Functioneert als aankomend medewerker
Werkprocessen (sectoronafhankelijk) Gedraagt zich als aankomend medewerker Stelt zich collegiaal op Kiest bij de situatie een bij zichzelf passende manier van leren Onderzoekt eigen loopbaanperspectief Maakt keuzes en onderneemt acties t.a.v. de keuzes Aan de werkprocessen zijn mbo-competenties gekoppeld

25 Verricht werkzaamheden in het werkveld
Werkprocessen (sectoreigen invulling) Bereidt werkzaamheden voor Voert werkzaamheden uit Controleert werkzaamheden Rondt werkzaamheden af Evalueert de werkzaamheden Aan de werkprocessen zijn mbo-competenties gekoppeld

26 Participeert als burger in de Nederlandse samenleving
Werkprocessen (sectoronafhankelijk) Participeert als kritisch consument Participeert in de sociale omgeving en gebruikt de openbare ruimte respectvol Zorgt voor de eigen gezondheid de werkzaamheden Aan de werkprocessen zijn mbo-competenties gekoppeld

27 Relatie met het mbo De opbouw en uitwerking van de drie kerntaken is gelijk aan die van het mbo Voor de drie kerntaken en bijbehorende werkprocessen zijn detailleringen gemaakt met daarin opgenomen prestatie-indicatoren relatie met eindtermen vmbo Meer informatie bij Martha Haverkamp

28 7. Wat kan de SLO voor u doen?
SLO kan docenten ondersteunen bij... de gezamenlijke ontwikkeling van een leerplan VM2 door de betrokken docenten de didactische vormgeving van VM2-trajecten het benutten van de ruimte in de vmbo-examenprogramma's. ( Zie hierover ook de publicatie "Vmbo ruimte voor maatwerk!" op ) het realiseren van doorlopende leerlijnen vmbo-mbo de vormgeving van loopbaanorientatie en - begeleiding in het VM2 traject het invulling geven aan Leren, Loopbaan en Burgerschap het vinden van geschikte mogelijkheden om de voortgang van leerlingen te volgen het tot stand brengen van een goede beoordeling die aansluit bij de regelgeving in het mbo het ontwikkelen van doorlopende leerlijnen Nederlands en Moderne Vreemde Talen