Recht in het gedwongen kader

Presentatie over: "Recht in het gedwongen kader"— Transcript van de presentatie:

1 Recht in het gedwongen kader
Les 3 Kinderbeschermingsmaatregelen

2 Rode draad week 1 Wat is het verschil tussen publiekrecht en privaatrecht: Welke rechtsgebieden vallen onder het publiekrecht of privaatrecht? Lex specialis en lex superior De verschillende rechtsbronnen Rangorde van de verschillende regelingen

3 Rode draad week 2 Afstamming Biologisch ouderschap Juridisch ouderschap Ouderlijk gezag: Huwelijk Echtscheiding Ouderschapsplan: wanneer ben je hiertoe verplicht? Omgang - consultatie

4 Rode draad week 3 De drie uitgangspunten voor kinderbeschermingsmaatregelen Ondertoezichtstelling Uithuisplaatsing Bevoegdheden gezinsvoogd/gecertificeerde instelling Gedeeltelijk overnemen gezag Gezagsbeëindigende maatregel (vervangt de ontheffing en ontzetting) Crisissituatie: VOTS – Spoedmachtiging uhp Voorlopige voogdij

5 Vraag 1 botsende grondrechten

6 Vervolg vraag 1 De Volkskrant publiceerde een foto op haar voorpagina van een man in zijn auto die bij Schiphol gecontroleerd wordt in verband met terreurdreiging. De geportretteerde man is Mohammed Rashid, hij is het niet eens met het plaatsen van zijn afbeelding in de krant, het suggereert dat hij een terrorist is. Hij stapt naar de rechter en eist rectificatie en een schadevergoeding. a. Op welk grondrecht beroept Mohammed Rashid zich en licht dit toe? b. De Volkskrant is het niet eens met Mohammed Rashid en beroept zich ook op een grondrecht, welk grondrecht en licht dit toe?

7 Vraag 2 Sara Delora is getrouwd met Sander van Walsum. Mevrouw Delora heeft 4 kinderen. De kinderen, Lara (15 jaar), Simone (12 jaar), Tanja (10 jaar) en Johannes (7 jaar) hebben verschillende vaders. De vader van Lara en Simone is Martin Sommer. De vader van Tanja en Johannes is Raoul de Pre. De vaders van de kinderen hebben hun kinderen niet erkend. Sander van Walsum heeft Lara en Simone erkend. Tanja en Johannes zijn staande het huwelijk geboren. Wie zijn de biologische ouders van de kinderen? Wie zijn de juridische ouders van de kinderen? Wie heeft het ouderlijk gezag over de kinderen? Sara en Sander willen scheiden, hoe moeten zij dit aanpakken?

8 VRAAG 3 Leg aan de hand van een voorbeeld de volgende begrippen uit: lex specialis en lex superior?

9 Terugblik Adoptie (art. 1:227 BW) Ontstaan van ouderschap
Geboorte (art. 1:198 BW) Juridisch moeder Adoptie (art. 1:227 BW) Ontstaan van ouderschap Huwelijk moeder (art. 1:199 BW) of geregistreerd partnerschap Juridisch vader Erkenning (art. 1:203 BW) Gerechtelijke vaststelling (art. 1:207) Adoptie (art. 1:227)

10 Gevolgen van juridisch ouderschap
Terugblik Gevolgen van juridisch ouderschap Gezag (let op) Omgang Onderhoud Familienaam Wettelijk erfgenaam Nationaliteit Positie juridische procedures (week 4)

11 Gezag Terugblik * Informele relatie 2 stappen
* Gehuwde ouders (van rechtswege) * Ouders/geregistreerde partners (van rechtswege) Gezamenlijk gezag * Na scheiding (van rechtswege) * Informele relatie 2 stappen 1. erkenning 2. inschrijven gezamenlijk gezag in Centraal Gezagsregister Ouderlijk gezag * Ouder en niet ouder – op verzoek Huwelijk moeder (art. 1:199 BW) Juridisch vader Erkenning (art. 1:203 BW) Gerechtelijke vaststelling (art. 1:207) Adoptie (art. 1:227) Vindplaats ouderschap en gezag Basisadministratie en Burgerlijke Stand Centraal Gezagsregister Rechtbanken

12 Adoptie (art 1:227 BW) Manier om juridisch vader/moeder te worden, juridische banden met de oorspronkelijke ouders wordt verbroken Voorwaarden: art. 1: 227 en 1:228 BW Niet alleen BW maar ook …. Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie. Herroepen art 1:231 en 1: 232 BW - vanaf 20e jaar tot 23e jaar – verzoek rechtbank - kennelijk belang van de geadopteerde redelijkheid van het verzoek tot herroeping Familierechtelijke band met adoptiefouders verbroken Ingrijpend en daarom een allerlaatste middel

13 Ouderschapsplan Terugblik Ouderschapsplan is wettelijk verplicht voor
gehuwde en geregistreerde ouders (met of zonder gezamenlijk gezag) samenwonende ouders met gezamenlijk gezag Art. 1:247 BW en art. 815 Rv Inhoud ouderschapsplan De verdeling van opvoedings- en verzorgingstaken De manier waarop de omgang wordt geregeld tussen de jeugdige en de ouder waar de jeugdige niet woont De manier waarop de ouders elkaar raadplegen en informatie verschaffen (schoolkeuze, schoolprestaties, gezondheid, medische behandeling ed. De betaling van de kosten van de verzorging en opvoeding (kinderalimentatie).

14 Omgang 1:377a BW: het kind heeft het recht op omgang met zijn ouders en met degene die in een nauwe persoonlijke betrekking tot hem staat. De niet met het gezag belaste ouder heeft het recht op en de verplichting tot omgang. 1:377a lid 3 BW de ontzeggingsgronden Uitgangspunt is dat er omgang plaats vindt

15 Informatie en consultatie
Niet met het gezagbelaste ouder heeft niet alleen recht op omgang maar ook recht op informative over zijn kind. 1: 377b BW regelt de plicht van de gezaghebbende ouder om de niet gezaghebbende te informeren over gewichtige aangelegenheden mbt persoon en vermogen minderjarige en te raadplegen Advies vragen belangrijke zaken in de opvoeding schoolkeuze of een ingrijpende operatie 1:377c BW derden beroepshalve over informatie beschikken - desgevraagd informatie verstrekken niet gezaghebbende ouder Weigering alleen mogelijk indien Deze info ook niet aan gezaghebbende ouder zou geven Verstrekken van info in strijd met belangen van de jeugdige

16 Week 3 Kinderbeschermingsmaatregelen
Geschiedenis 1905 Inwerkingtreding kinderwetten – Wijziging houding van de overheid tov gezinsleven. Overheid is medeverantwoordelijk 1921 Invoering ondertoezichtstelling - behoefte aan een minder ingrijpend maatregelen van de ontheffing en ontzetting. 1995 Herziening van de ondertoezichtstelling – wijziging van de rol van de kinderrechter 2015 Herziening van de kinderbeschermingsmaatregelen – kinderrechter weer meer bevoegdheden.

17 Kinderbeschermingsmaatregelen

18 Kinderrechtenverdrag
Belang van het kind moet voorop staan bij alle maatregelen die het kind aangaan Het Kinderrechtenverdrag bevat 54 artikelen die in drie delen zijn ondergebracht. In het eerste deel (1-41) bestaat uit de eigenlijke rechten voor de kinderen zelf, het tweede deel (artikel 42-45) gaat over toezicht en rapportage en deel drie (artikel 46-54) gaat vooral over procedures.

19 Bespreking van casus OTS van ongeboren kind?

20 Een persoon is iemand die rechten en plichten heeft (art 1:1 BW)
- door geboorte – wetswijziging Uitzondering: art. 1:2 BW Een ongeboren kind wordt als geboren beschouwd, als dit in het belang is van het kind en als vaststaat dat het kind later levend ter wereld komt. Opmerking: Indien een ongeboren kind beschermd moet worden tegen het gedrag van de zwangere moeder, kan er Kinderbeschermingsmaatregel worden opgelegd. (In Nederland vanaf 24 weken van de zwangerschap) Deel van de groep: advies RSJ – artikel FJR Ander deel van de groep: jurisprudentie

21 Vader en moeder ongeschikt

22 De drie uitgangspunten voor kinderbeschermingsmaatregelen
Laatste middel Zo licht mogelijk en zo dicht mogelijk Belang van de jeugdige NB een kinderbeschermingsmaatrel kan aan alle jeugdigen die in Nederland verblijven worden opgelegd, ongeacht de nationaliteit.

23 Raad voor de Kinderbescherming
Raad is een overheidsinstelling Taak: bescherming van de belangen van alle minderjarigen die in Nederland verblijven (en Nederlandse minderjarige die in het buitenland verblijven) Melding Onderzoek Verzoek bij de Rechtbank

24 Kinderbeschermingsmaatregelen.
Ondertoezichtstelling – Uithuisplaatsing Gezagsbeëindigende maatregel (vervangt de ontheffing en ontzetting) Crisissituatie: VOTS – Spoedmachtiging uhp Voorlopige voogdij Aantal knelpunten in de kinderbeschermingswetgeving weg te nemen Kinderen beter beschermen tegen ouders Ouders die er niet in slagen op een gezonde en evenwichtige ontwikkeling naar groei en zelfstandigheid. Kinderbeschermigsmaatregelen zelf zijn aangepast en de gronden. De gronden scherper geformuleerd en sluiten beter op elkaar aan. Het waarom van de maatregel moet begrijpelijker worden voor ouders en hun kinderen Gecertificeerde instelling moet in staat worden gesteld om sneller en effectiever te kunnen werken. Verbetering rechtspositie pleegouders

25 Ondertoezichtstelling
Art. 1:254 BW e.v. Wie staat er onder toezicht de ouders of het kind?

26 Gronden van de ots Art: 1:255 BW als een minderjarige zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling ernstig wordt bedreigd en De noodzakelijke zorg in verband met het wegnemen van deze bedreiging niet of onvoldoende geaccepteerd wordt (door minderjarige of gezaghebbende ouder) Verwachting gerechtvaardigd is ouders op een voor de minderjarige aanvaardbare termijn de verantwoordelijkheid voor opvoeding en verzorging weer volledig op zich kunnen nemen. Omgangsondertoezichtstelling: ECLI:NL:HR:2016:295 NB * De Ots is een maatregel die de belangen van de jeugdige wil beschermen. * De begeleiding van de gezinsvoogd/jeugdbeschermer richt zich niet alleen op de jeugdige maar ook op zijn ouders.

27 Procedure ots Verzoekschrift Rechtbank Juridische ouder
Pleegouder of een ander die feitelijk het kind verzorgt en opvoed Raad voor de Kinderbescherming Openbaar Ministerie (OM) (burgemeester)

28 Uitvoering ots OTS – de gecertificeerde instelling stelt een van zijn medewerkers aan als gezinsvoogd Doel van de ondertoezichtstelling: Wegnemen van de bedreiging Het geven van hulp en steun aan de ouders (zie art. 1:262 BW) (oudere minderjarigen – meer gericht op bevordering van de zelfstandigheid – versterken gezinsband) Duur: maximaal 1 jaar

29 Verlenging OTS Art. 260 : verlenging van de OTS – 1 jaar
Wie kan dit verzoeken Gecertificeerde instelling Raad voor de kinderbescherming Ouder met gezag /minderjarige 12 jaar e.o

30 Bevoegdheden van de gezinsvoogd/gecertificeerde instelling
Zoek op: Art lid jeugdwet op – wat betekent dit artikel? En Art. 1:263 BW schriftelijke aanwijzing (doen of nalaten) – bevoegdheid gecertificeerde instelling

31 Nieuw Art lid jeugdwet Informatieplicht en meldrecht ten opzichte van de gezinsvoogd – dit geldt niet alleen voor informatie over de jeugdige, maar ook over gezinsleden voor zover deze informatie van belang is voor de uitvoering van de OTS. Dit betekent dat als de gezinsvoogd info wenst deze info dan gegeven moet worden, voor zover noodzakelijk voor de uitvoering van de ots.  Deze vraag kan tot iedereen gericht worden, huisarts, zorgverlener.

32 Schriftelijke aanwijzing
Art. 263 bevoegdheid GI verstrekken schriftelijke aanwijzing betreffende de verzorging en opvoeding minderjarige aan de gezag belaste ouder of minderjarige: Niet instemmen, onvoldoende medewerking verlenen uitvoering van Het Plan (art lid 1 Jeugdwet) – zoek op Noodzakelijk teneinde de concrete bedreigingen in de ontwikkeling van de minderjarige weg te nemen. Nieuw: GI kan kinderrechter vragen schriftelijke aanwijzing te bekrachtigen en de mogelijkheid dwangmiddel op te leggen bij niet nakoming – tenzij belang van kind zich daartegen verzet. Dwangsom en gijzeling Art. 264 vervallen verklaring schriftelijke aanwijzing Art. 265 schriftelijke aanwijzing geheel of gedeeltelijk in te trekken – gewijzigde omstandigheden.

33 VOTS Art. 1:258 BW – VOTS Ernstig vermoeden grond OTS is voldaan
Maatregel noodzakelijk om een acute en ernstige bedreiging weg te nemen. Duur hooguit 3 maanden (de duur van de VOTS komt hierop niet in mindering)

34 Geschillenregeling Art. 1:262b BW

35 Geschillenregeling Geschillen die de uitvoering van de ots betreffen, - niet zijnde klachten over gedragingen – kunnen aan de KIR worden voorgelegd – art 265k lid 1…procesvertegenwoordiging verplicht… De kinderrechter heeft de vrijheid om in concreto vast te stellen welke oplossing of regeling het best het belang van alle betrokkenen dient, die van de minderjarige in het bijzonder. Wie kan verzoek indienen? GI Ouder met gezag en minderjarige 12 jr. e.o Degene die dagelijkse zorg heeft Zorgaanbieder of de aanbieder van de jeugdhulp.

36 Uithuisplaatsing Art. 1:265a BW en verder

37 Uithuisplaatsing Uithuisplaatsing altijd in combinatie met een ondertoezichtstelling art.265a BW Gronden: Noodzakelijk in het belang van de verzorging en opvoeding minderjarige Onderzoek noodzakelijk diens geestelijke of lichamelijke gesteldheid Wie De GI die belast is met uitvoering ots De RvdK of OM (verleningsbesluit van het college art. 2.3 Jeugdwet dient overlegd te worden Duur max. 1 jaar

38 Gedeeltelijke gezagsoverheveling art. 265e
GI kan kinderrechter verzoeken dat gedeelte gezag wordt overgeheveld, het betreft Aanmelding onderwijsinstelling Toestemming medische behandeling zeer terughoudend – goed gemotiveerd worden waarom in dit specifieke geval en gericht op de specifieke belangen van het kind het noodzakelijk is en waarom niet volstaan kan worden met een eenmalige vervangende toestemming ogv art. 1:265h BW Aanvraag tot het verlenen van een verblijfsvergunning tbv minderjarigen art. 14 en 28 vreemdelingenwet Voorwaarden OTS + Uithuisplaatsing In het kader van de uitvoering van de OTS noodzakelijk ECLI:NL:RBGEL:2015:1677

39 Gezagsbeëindigende Maatregel art. 1: 266 BW
1 maatregel - vervangt de ontheffing en ontzetting Duidelijk is dat ouders niet staat zijn binnen een aanvaardbare termijn de opvoedingsverantwoordelijkheid kunnen oppakken of Als de ouders hun gezag misbruiken. Gevolg ouders blijven juridische ouders maar iemand anders gaat het gezag uitoefenen. Wie kan verzoek indienen Raad – OM (dient de Raad geen verzoek in dan kan de pleegouder de kinderrechter hierom verzoeken art. 1:267 BW (herstel mogelijk art. 1:277 BW)

40 Voorlopige Voogdij Voorlopige voogdij – gezag wordt voorlopig opgedragen aan een gecertificeerde instelling in afwachting van een definitieve gezagsvoorziening. (grond gelijk aan gezagsbeëindigende maatregel) Voorlopige voogdij kan in twee zeer verschillende situaties worden opgelegd Ouders worden geschorst in hun gezag (art. 1:268 BW) Er wordt geen gezag over de jeugdige uitgeoefend Art. 1:268 BW Gehele of gedeeltelijke schorsing in de uitoefening van het gezag

41 Kijktips Zembla de zaak Sharleyne
Vader en moeder ongeschikt