Ongelijkheid in het onderwijs – Voorbij de usual suspects

Presentatie over: "Ongelijkheid in het onderwijs – Voorbij de usual suspects"— Transcript van de presentatie:

1 Ongelijkheid in het onderwijs – Voorbij de usual suspects
Prof. dr. Orhan Agirdag @orhanagirdag

2

3 SES ongelijkheid Data van Validiv onderzoek

4 etnische ongelijkheid
Data van Validiv onderzoek

5 SES ongelijkheid Data van PSHB-data

6

7

8 Ouders Religie IQ Taal Interculturaliteit

9 IQ

10 Kwestie van IQ ? Data van PSHB-data

11 Kwestie van IQ? Data van PSHB-data

12 Kwestie van IQ? Data van Validiv onderzoek

13 Kwestie van IQ? Data van Validiv onderzoek

14 Religie IQ

15 “We moeten onder ogen durven te zien dat er culturele verschillen bestaan, dat men in de islamitische cultuur misschien wat minder respect heeft voor het onderwijsproces zoals dat bij ons bestaat”

16 3 studies Agirdag, O., Hermans, M., & Van Houtte, M. (2011). Het verband tussen islamitische religie, religiositeit en onderwijsprestaties. Pedagogische Studiën, 88(5), Van Praag, L., Agirdag, O., Stevens, P. A., & Van Houtte, M. (2016). The perceived role of Islamic religiosity in minorities’ educational success in Belgium. A cure or curse?. Social Compass, 63(4), Hemmerechts, K., De Roeck, F., Kavadias, D., & Agirdag, O. (2014). Het effect van immigratieachtergrond op de onderwijsverwachtingen van leerlingen in Vlaanderen: de rol van religieuze affiliatie en praktijken. Tijdschrift voor Onderwijsrecht en Onderwijsbeleid, 2014(1),

17 Religiositeit ICCS 2009 data (door Kenneth Hemmerechts)

18 Ouders Religie IQ

19

20

21 Nemen je ouders deel aan de schoolactiviteiten (bvb
Nemen je ouders deel aan de schoolactiviteiten (bvb. schoolfeesten, opendeurdagen)? Gaan je ouders naar het oudercontact? Letten je ouders er op of je je huiswerk maakt? Letten je ouders er op dat je leert? Weten je ouders welke punten je hebt op taken, toetsen, examens? Hebben je ouders precieze verwachtingen over welke punten je moet halen? Zijn je ouders geïnteresseerd in wat er gebeurt op school? Zijn je ouders geïnteresseerd in wat je leert op school?

22

23

24 Ouders Religie IQ Interculturaliteit

25

26

27

28

29 Aandacht voor etnisch-culturele diversiteit
Ik werk in de klas uitdrukkelijk rond het thema van etnische diversiteit. Ik bied leerinhouden aan die de multiculturele samenleving in al haar facetten weerspiegelen. Omwille van neutraliteit, schenk ik in de klas weinig aandacht aan etnische verschillen In de globale inrichting en aankleding van de klas, belicht ik de leefwerelden van de multiculturele samenleving. Etnische diversiteit komt weinig voor in het lesmateriaal dat ik gebruik Ik maak mijn leerlingen attent op de problematiek van racisme. 1 = absoluut niet akkoord; 2= niet akkoord; 3 = neutraal; 4 = akkoord; 5 = volledig akkoord

30 Ouders Religie IQ Taal Interculturaliteit

31

32

33 % akkoord + helemaal akkoord
Opvattingen leraren % akkoord + helemaal akkoord 77 % Anderstalige leerlingen zouden op school onderling geen vreemde taal mogen spreken. 72 % Door op school ook de eigen moedertaal te spreken, leren anderstalige leerlingen onvoldoende Nederlands. 29 % Het is in het belang van de anderstalige leerlingen als er straffen worden toegekend voor het spreken van de moedertaal op school. 13 % De schoolbibliotheek (klasbibliotheek, mediatheek) dient ook boeken te bevatten in de moedertaal van de leerlingen. 7 % Anderstalige leerlingen moeten op school ook de mogelijkheid krijgen hun moedertaal te leren. 3 % Anderstalige leerlingen moeten ook reguliere vakken aangeboden krijgen in hun moedertaal. Data van Oprit 14 onderzoek

34 Kwestie van thuistaal? Data van SINBA onderzoek

35

36 (Uit Klasse voor Leraren) “Anissa Boudjaini schreef een open brief aan de lerares die – misschien niet slecht bedoeld – na een spreekbeurt van haar zus bevooroordeeld reageerde. Toen Anissa’s zus een presentatie moest geven voor vijf klassen, trilden haar handen, rammelde haar stem. Zenuwen. Plankenvrees. Maar haar lerares Liliane zag het anders. “Dat komt omdat je thuis geen Nederlands spreekt.” Dat haar leerling thuis alleen Nederlands spreekt, wist lerares Liliane niet. En dat kwam ook niet bij haar op. Misschien omdat het niet past in het stereotiepe beeld dat ze tijdens de lesuren over haar leerling gevormd heeft. Ook als je dat niet wil en het goed meent met je leerlingen, nemen vooroordelen snel het denken over.”

37

38 VN Kinderrechtenverdag, artikel 30
“Een kind uit een etnische, religieuze of linguïstische minderheidsgroep heeft recht om zijn of haar eigen cultuur te beleven, godsdienst te belijden of taal te gebruiken”

39 Ouders Religie IQ (Taal) Interculturaliteit

40 Wat dan wel? Zittenblijven aanpakken (verbieden) Expert leraren in scholen met noden Lerarenopleidingen en professionalisering

41 Data van PISA 2012

42 Data van PISA 2012

43

44

45

46