Werkgroep Russische geschiedenis Universiteit Utrecht

Presentatie over: "Werkgroep Russische geschiedenis Universiteit Utrecht"— Transcript van de presentatie:

1 Werkgroep Russische geschiedenis Universiteit Utrecht
Paul van Dijk

2 ‘Wie heeft de macht in Moskou. ’, Historisch Nieuwsblad 1 (2016)
‘Wie heeft de macht in Moskou?’, Historisch Nieuwsblad 1 (2016). Een cliché?

3 Bestuur Federatie Hoe wordt de Russische Federatie nu precies bestuurd? Trias politica in drie lagen: federale overheid + regionale overheid + lokale overheid. Grondwet uit 1993 (inspiratie uit negentiende-eeuws werk van Michail Speranski), naderhand enkele wijzigingen. President veel taken naar zich getrokken onder Jeltsin ten koste van parlement.

4 Informatie Website van staatsorganen van Russische Federatie (Engels): Transparantie? Voor wie? Theoretisch en formeel overzicht van bestuur.

5 Trias politica

6 Wetgevende macht Federatieraad (Hogerhuis of Senaat) onderdeel van nationale parlement met 170 raadsleden. Federatieraadgebouw, ul. Bol'sjaja Dmitrovka, 26, Moskou

7 Wetgevende macht Staatsdoema (Lagerhuis of Kamer) onderdeel van nationale parlement met 450 vertegenwoordigers. Staatsdoemagebouw, ul. Ochotnyj Rjad 1, Moskou

8 Uitvoerende machten van federaal tot regionaal
Uitvoerende machten van federaal tot regionaal. Inclusief federale Ministeries en diensten. President formeel geen onderdeel van Russische regering.

9 Overheidsstructuur in drie lagen met ‘verticaal van de macht’ onder Poetin

10 Voorbeeld van lokale (gemeentelijke raion) overheidsstructuur van het Koeznetski district, Penza oblast.

11 Rechterlijke macht Rechterlijke macht op verschillende niveaus van federaal tot lokaal.

12 Wie regeert waar? Verschillende gebieden met verschillende leiders: historisch zo gegroeid. In het keizerrijk was al sprake van juridisch verschil in lokaal zelfbestuur, in Sovjet-Unie autonome regio’s ingericht. Na ook de formeel federale regio’s sterk autonome opstelling ten opzichte van centrale overheid.

13 Termen Russische federatie bestaat uit 85 deelgebieden met wettelijk gelijke rechten: 22 republieken 9 krajs 46 oblasti 3 federale steden (inclusief Sevastopol) 1 autonome oblast (Joodse oblast) 4 autonome okroega (voorheen ‘nationale okroega’) De federale deelgebieden kiezen leden voor het Hogerhuis: Federatieraad

14 ██ republiek ██ oblast ██ kraj ██ autonome oblast ██ autonoom okroega/district ██ federale stad Situatie van 2007

15 Federale districten Situatie van 2016
Federale districten (2000) omvatten meerdere deelgebieden en worden geleid door ‘gevolmachtigd afgevaardigden’ van de president. Bestuur zo vergemakkelijkt vanuit Moskou.

16 Structuren Er zijn ook economische regio’s, militaire en gerechtelijke districten (vallen onder verschillende ministeries), bedoeld om de samenwerking op die terreinen te vergemakkelijken tussen regio’s en centrum en tussen regio’s onderling. Minder bestuurlijk. Ook minder gestructureerde economische zones, die op basis van economische overeenkomsten regio’s omvatten. Deze zijn minder talrijk. Zullen deze de regionale verschillen verkleinen of vergroten?

17 Macht? Wat is macht precies? In staten formele regelingen van de macht, maar draait uiteindelijk om de mobilisatie van mensen. Hervormingen zijn uiteindelijk alleen succesvol als ze consequent worden uitgevoerd door mensen. Welke instrumenten heeft staat voor mobilisatie? Zie mobilisatie van mensen als resultaat van hun overwegingen, niet van onverdeelde kracht van het centrum. Waarom luisteren zij of niet?

18 Macht? Poetin: grondwet als wapen tegen fragmentatie van de macht (Roland Dannreuther & Luke March) Het gelaagde bestuur zoals formeel uitgestippeld in de grondwet hoeft niet te betekenen dat alle staatsmacht langs deze lijnen loopt (Richard Sakwa) Lokale gevallen waar het beleid van het centrum niet precies wordt uitgevoerd – uit noodzaak of anders. ‘Paradox van de macht’: centripetale en centrifugale krachten van instituties (Joel Migdal) R. Dannreuther & L. March, ‘Chechnya: Has Moscow Won?’, Survival 50 4 (2008) ; R. Sakwa, ‘The revenge of the Caucasus: Chechenization and the dual state in Russia’, Nationalities Papers 38 5 (2010) ; J.S. Migdal, ‘The politics of survival: Why weak states cannot overcome strong societies and what happens to them as a result’ in: J.S. Migdal, Strong societies and weak states. State-society relations and state capabilities in the Third World (Princeton 1988) Het kan zijn dat het grote aantal presidentiële commissies en raden, federale ministeries en diensten een resultaat is van de poging van de federale overheid om zo veel mogelijk (elite) groeperingen te creëren en aan zich te binden om de periferie te besturen.

19 Macht? Daarnaast kunnen er ook andere kanalen zijn waardoor het gezag zich kan laten gelden, zoals officiële religieuze structuren (Michael Kemper) en persoonlijk gezag van de president. Persoonlijkheidscultus: oud of nieuw? Goed of slecht? Michael Kemper, ‘Wie is dé leider van de islam in Rusland?’, Raam op Rusland (18 april 2016)

20 Voor het oog van jongeren een pan ervan langs geven, 2011
De Twaalf Werken van Poetin: ‘de Hydra van Taurida’, 2014

21 ‘Nou, dat was gemeen’